J-Eğrisi Hipotezi:Türkiye İçin Bir Analiz

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 3, 1169 - 1181, 25.09.2021

Turgay Ceyhan , Samet Gürsoy

Öz

Öz
Döviz kurunun dış ticaret üzerindeki olası etkilerini açıklayan J-eğrisi, ulusal para birimindeki değer kaybının dış ticaret dengesini kısa dönemde kötüleştirici, uzun dönemde iyileştirici etki yaptığını ifade etmektedir. Devalüasyonun dış ticaret dengesini olumlu etkilemedeki başarısı, Marshall-Lerner koşulunun sağlanmasına bağlıdır. Buna göre, ihraç edilen ürünlerin dış talep esnekliği ile ithal edilen ürünlerin iç talep esnekliklerinin toplamı 1 ya da 1’den büyük olduğunda, reel döviz kurundaki yükselme ülkenin döviz gelirlerini artırmakta ve dış ticaret dengesini düzeltmektedir. Bu çalışmada, J-eğrisi hipotezinin Türkiye’de geçerli olup olmadığı sınanmaktadır. Bu amaçla, Türkiye için 1996-2019 dönemine ait aylık veriler kullanılarak Toda Yamamoto Nedensellik Testi ve Hatemi-J (2012) Asimetrik Nedensellik Testi uygulanmıştır. Toda Yamamoto Nedensellik Testinin sonuçları, reel döviz kurundan ithalata doğru tek yönlü bir nedenselliğin olduğunu ortaya çıkarmıştır. Hatemi-J (2012) Testinin sonuçları ise, reel kur şoklarının ihracatı etkilemezken, ithalatı azaltıcı bir etki meydana getirdiğini göstermiştir. Dolayısıyla J-eğrisi hipotezinin Türkiye için geçersiz olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Reel döviz kuru, Dış ticaret dengesi, J-eğrisi

The J-Curve Hypothesis: An Analysis for Turkey

Öz

Abstract
J-curve which explains the possible effects of exchange rates on foreign trade states that the depreciation of national currency worsens the balance of trade in the short-term and has an improvement effect in the long-term. The success of devaluation in affecting the trade balance positively depends on the fulfillment of Marshall-Lerner condition. Accordingly, when the sum of foreign demand elasticity of exported goods and domestic demand elasticity of imported goods is equal to or greater than one, the rise in the RER increases the countryˈs foreign exchange earnings and improves the balance of trade. In our study, it is investigated whether the J-curve hypothesis is valid or not in Turkey. For this purpose, the Toda Yamamoto Causality Test and Hatemi-J (2012) Asymmetric Causality Test are applied using the 1996-2019 monthly data. The Toda Yamamoto Causality Test results manifest that there is a unidirectional causality relationship from the real exchange rate to import. On the other hand, the results of the Hatemi-J (2012) Asymmetric Causality Test put forth that shocks in the real exchange rate do not affect export, but decrease import. Thus, the J-curve hypothesis has been determined to be invalid for Turkey.

Anahtar Kelimeler

Real exchange rate, Balance of trade, J-curve

Kaynakça

• Akbostancı, E. (2004). Dynamics of the trade balance: The Turkish J-curve. Emerging Markets Finance and Trade, 40 (5), 57-73
• Akkay, R.C. (2012). Reel kur değişimlerinin dış ticaret dengesine olan etkisini değerlendirmede güncel bir yaklaşım: S-eğrisi hipotezi [A current approach to evaluate the effect of real exchange rate changes on foreign trade balance: S-curve hypothesis]. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 62 (1), 173-190
• Akkaya, O. (2008). Türkiye ve Türkiye’nin dış ticaret partnerleri arasındaki iki yanlı J eğrisi: 1990-2002 dönemi incelemesi [Bilateral J-curve between Turkey and Turkey’s foreign trade partners: An analysis of the period 1990-2002]. 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir, Türkiye
• Arora, S., Bahmani-Oskooee, M. & Goswami, G. (2003). Bilateral J-curve between India and her trading partners. Applied Economics, 35 (9), 1037-1041
• Arruda, E.F., Castelar, P.U., & Martins, G. (2019). The J-curve and Marshall-Lerner condition: Evidence for net exports in the Southern region of Brazil. Planejamento e Políticas Pύblicas, 52, 1-32
• Bahmani-Oskooee, M. (1985). Devaluation and the J-curve: Some evidence from LDCs. The Review of Economics and Statistics, 67 (3), 500-504
• Bahmani-Oskooee, M. & Alse, J. (1994). Short-run versus long-run effects of devaluation: Error-correction modeling and cointegration. Eastern Economic Journal, 20 (4), 453-464
• Bal, H. & Demiral, M. (2012). Reel döviz kuru ve ticaret dengesi: Türkiye’nin Almanya ile ticareti örneği [Real exchange rate and trade balance: The example of Turkeyˈs trade with Germany]. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (2), 45-64
• Bal, H., Akça, E. & Demiral, M. (2017). Döviz kuru değişmelerinin Türkiye’nin Avrupa Birliği ticareti üzerine etkileri [The effects of exchange rate changes on Turkeyˈs trade with the European Union]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (2), 61-82
• Berke, B. & Akarsu, G. (2017). Türkiye için "J eğrisi" analizi ["J curve" analysis for Turkey]. IBANESS Congress Series, 4-5 March, Edirne, Turkey
• Connolly, M. & Taylor, D. (1972). Devaluation in less developed countries. Prepared for a Conference on Devaluation Sponsored by the Board of Governors, Federal Reserve System, Washington, D.C., December 14-15
• Cooper, R.N. (1971). An assessment of currency devaluation in developing countries, Essays in International Finance, No. 86, New Jersey, Princeton University
• Eren, O. (2019). Reel döviz kurunun ikili dış ticarete etkileri: Türkiye örneği [Effects of real exchange rate on bilateral foreign trade: The case of Turkey]. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (63), 1038-1056
• Granger, C.W.J. & Yoon, G. (2002). Hidden cointegration. U of California, Economics Working Paper, No. 2002-02
• Güler, A. (2021). Reel döviz kuru şoklarının ihracat ve dış ticaret dengesi üzerindeki asimetrik etkileri: Türkiye için NARDL Yaklaşımından Kanıtlar. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (2), 950-970
• Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43 (1), 447-456
• Hepaktan, C.E. (2009). Türkiye’nin Marshall-Lerner koşuluna ilişkin parçalı eşbütünleşme analizi [The analysis of fractional cointegration related to Marshall-Lerner condition of Turkey]. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1), 39-55
• Junz, H.B. & Rhomberg, R.R. (1973). Price competitiveness in export trade among industrial countries. The American Economic Review, 63 (2), 412-418
• Kamoto, E.B. (2006). The J-curve effect on the trade balance in Malawi and South Africa (Master of Arts in Economics). The University of Texas, Arlington, Access address: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.559.7455&rep=rep1&type=pdf
• Karagöz, M. & Doğan, Ç. (2005). Döviz kuru dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği [Exchange rate-foreign trade relationship: The case of Turkey]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (2), 219-228
• Karamelikli, H. (2016a). Linear and nonlinear dynamics of the Turkish trade balance. International Journal of Economics and Finance, 8 (2), 70-80
• Karamelikli, H. (2016b). Türkiye’nin dış ticaret dengesinde J-eğrisi etkisi [J-curve effect on Turkeyˈs foreign trade balance]. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 389-402
• Kemeç, A. & Kösekahyaoğlu, L. (2015). J eğrisi analizi ve Türkiye üzerine bir uygulama [J curve analysis and an application on Turkey]. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1 (2), 1-29
• Kılıç, R., Özbek, R. & Çifçi, İ. (2018). Türkiye için J-eğrisi hipotezinin geçerliliği: ARDL sınır testi yaklaşımı [Validity of the J-curve hypothesis for Turkey: ARDL bound test approach]. International Journal of Disciplines in Economics & Administrative Sciences Studies, 4 (7), 112-128
• Kopuk, E. & Beşer, M.K. (2020). Is J-curve hypothesis valid in the Turkey manufacturing industry? Bound test approach. International Conference on Economics, September 10-12, Eskisehir Osmangazi University, Eskisehir, Turkey
• Küçüksoy, N. & Akkoç, U. (2020). Türkiye ile Çin ikili ticaretinde J eğrisi: NARDL yaklaşımı [J curve in bilateral trade between Turkey and China: NARDL approach]. Ekonomi, Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 190-209
• Laffer, A.B. (1974). Exchange rates, the terms of trade, and the trade balance. in Effects of Exchange Rate Adjustments. Washington, D.C.: Treasury Dept., OASIA Res
• Lal, A.K. & Lowinger, T.C. (2002). The J-curve: Evidence from East Asia. Journal of Economic Integration, 17 (2), 397-415
• Magee, S.P. (1973). Currency contracts, pass-through, and devaluation. Brookings Papers on Economic Activity, 4 (1), 303-325
• Miles, M.A. (1979). The effects of devaluation on the trade balance and the balance of payments: Some new results. Journal of Political Economy, 87 (3), 600-620
• Nusair, S.A. (2017). The J-curve phenomenon in European transition economies: A nonlinear ARDL approach. International Review of Applied Economics, 31 (1), 1-27
• Peker, O. (2008). Reel döviz kurunun ticaret dengesi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği [Effects of real exchange rate on trade balance: The case of Turkey]. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 33-43
• Pirimbaev, J. & Oskonbaeva, Z. (2015). Kırgızistan dış ticaret dengesinin belirleyicileri [Determinants of foreign trade balance of Kyrgyzstan]. Sosyoekonomi, 23 (25), 79-92
• Ramzan, I. (2021). U.S.-Turkey commodity trade and J-curve phenomenon: Evidence from 23 industries. Journal of Emerging Economies and Policy, 6 (2), 15-23
• Shahbaz, M., Jalil, A. & Islam, F. (2010). Real exchange rate changes and trade balance in Pakistan: A revisit. Munich Personal RePEc Archive (MPRA), No: 27631
• Shirvani, H. & Wilbratte, B. (1997). The relationship between the real exchange rate and the trade balance: An empirical reassessment. International Economic Journal, 11 (1), 39-50
• Toda, H.Y. & Yamamoto, T. (1995) Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics, 66 (1-2), 225-250
• Uslu, H. (2018). Marshall-Lerner koşulu ve J eğrisi hipotezinin geçerliliği: Farklı gelir grubu ülkeleri için karşılaştırmalı bir analiz [Validity of Marshall-Lerner condition and J curve hypothesis: A comparative analysis for countries in different income groups]. International Journal of Academic Value Studies, 4 (20), 550-561
• Vergil, H. & Erdoğan, S. (2009). Döviz kuru-ticaret dengesi ilişkisi: Türkiye örneği [Exchange rate-trade balance relationship: The case of Turkey]. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5 (9), 35-57
• Yılancı, V. & Bozoklu, Ş. (2014). Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi [Price and Trade Volume Relationship in Turkish Stock Market: A Time-Varying Asymmetric Causality Analysis]. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(2), 211-220.
• Yuen-Ling, Ng., Wai-Mun, H. & Geoi-Mei, T. (2008). Real exchange rate and trade balance relationship: An empirical study on Malaysia. International Journal of Business and Management, 3 (8), 130-137
• Zhang, Z. (1996). The exchange value of the renminbi and China’s balance of trade: An empirical study. NBER Working Paper, No: 5771
• Zivot, E. & Andrews, D.W.K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics 10 (3), 251-270