Örgütsel Sinizm ile Ciddi Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkide Sorumluluk Bilincinin Düzenleyicilik Etkisi

Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 418 - 434, 29.01.2025

Aynur Taş Kaya

Abstract

Bu çalışmada; örgütsel sinizm ile çalışanların sergiledikleri ciddi sanal kaytarma davranışı arasındaki ilişkide onların sorumluluk bilincinin düzenleyicilik etkisi incelenmiştir. Çalışmanın veri seti; Ankara’daki bir bakanlığın merkez birimlerinde çalışan uzman ve uzman yardımcısı unvanlı personelden elde edilen 229 anketten oluşmaktadır. SPSS ve ModGraph-I istatistiksel paket programları kullanılarak araştırmanın veri girişi ve analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada; açımlayıcı faktör analizi, iç tutarlılık analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra regresyon eğrileri grafiği, ModGraph-I Excell 2010 versiyonu aracılığıyla çizilmiştir. Çalışmanın analiz sonuçlarına göre; örgütsel sinizmin çalışanların sergiledikleri ciddi sanal kaytarma davranışı üzerinde anlamlı ve pozitif yönlü bir etkisi vardır. Ayrıca çalışanların sorumluluk bilinci düzeyi düşük seviyeden yüksek seviyeye çıktıkça örgütsel sinizmin onların sergiledikleri ciddi sanal kaytarma davranış düzeyi üzerindeki pozitif yönlü etkisi azalmakta, sorumluluk bilinci düzeyi yüksek seviyeden düşük seviyeye indiğinde ise bu durumun tam tersi olmakta, yani pozitif yönlü etki güçlenmektedir. Diğer bir deyişle, çalışma kapsamında kurulan mekanizmada; sorumluluk bilinci düzenleyici değişkendir. O halde; kamu personelinin sorumluluk bilinci sayesinde örgütsel sinizmin onların sergiledikleri ciddi sanal kaytarma davranış düzeyi üzerindeki arttıcı etkisini azaltmak suretiyle sanal kaytarma davranışının kamu kurumları üzerindeki zarar verici etkilerini düşürmek ve böylece kamu kurumlarına katkı sağlamak mümkündür.

Keywords

örgütsel sinizm, (ciddi) sanal kaytarma, sorumluluk bilinci, düzenleyicilik etkisi, planlı davranış teorisi

The Moderating Effect of Consciousness on the Relationship Between Organizational Cynicism and Serious Cyberloafing

Abstract

This study examines the moderating effect of employees’ conscientiousness on the relation between organizational cynicism and their serious cyberloafing behavior. The study’s dataset comprised 229 questionnaires collected from specialists and assistant specialists employed in the central units of a ministry in Ankara. The data entry and analyses for this research were conducted using SPSS software and the ModGraph-I program. This study utilized the analyses of exploratory factor, internal consistency, correlation and regression. Subsequently, the regression curves were plotted using the Excel 2010 version of the ModGraph-I program. The results indicate that, among the participants, organizational cynicism significantly and positively influences employees’ serious cyberloafing behavior. Moreover, as employees’ conscientiousness increases from low to high, the positive impact of organizational cynicism on their serious cyberloafing behavior diminishes. Conversely, as employees’ conscientiousness decreases from high to low, the positive effect of organizational cynicism on their serious cyberloafing behavior increases. In other words, conscientiousness acts as a moderator variable within the framework of this study’s established mechanism. In conclusion, the study suggests that enhancing civil servants’ conscientiousness can help reduce the detrimental impact of cyberloafing on public institutions. This can be achieved by mitigating the amplifying effect of organizational cynicism on serious cyberloafing behavior.

Keywords

organizational cynicism, (serious) cyberloafing, conscientiousness, moderating effect, the theory of planned behavior

References

• Abidin, R., Abdullah, C. S., Hasnan, N., & Bajuri, A. L. (2014). The relationship of cyberloafing behavior with big five personality traits. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 8(12), 61-66.
• Abro, S., Phulpoto, N. H., Memon, S. & Brohi, M. A. (2021). Influence of personality traits on cyberloafing in the service sector of Pakistan. Journal of Entrepreneurship, Management, and Innovation, 3(2), 262-283.
• Acaray, A., & Yildirim, S. (2017). The impact of personality traits on organizational cynicism in the education sector. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 13(1), 65-76.
• Ahmadi, H., Bagheri, F., Ebrahimi, S. A., Rokni, M. A. N., & Kahreh, M. S. (2011). Deviant work behavior: Explaining relationship between organizational justice and cyber-loafing as a deviant work behavior. American Journal of Scientific Research, 24, 103-116.
• Aiken, L. S., & West, S. G. (1991). Multiple regression: Testing and interpreting interactions. USA: Sage.
• Ajzen, I. (1985). From intentions to actions: A theory of planned behavior. In J. Kuhl, & J. Beckmann (Eds.), Action control: From cognition to behavior (pp. 11-39). Berlin: Springer.
• Akçay, V. H. (2017). Cynicism at Universities: A research based on pervasion of academics’s cynicism and its relationship with performance. In R. Efe, I. Koleva, E. Atasoy, & V. Kotseva (Eds.), Current trends in educational sciences. (pp. 537-551). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
• Akçay, V. H. (2018a). Çalışma arkadaşlarına ilişkin algıların örgütsel vatandaşlık davranışı ve sinizme etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 597-616.
• Akçay, V. H. (2018b). Örgütlerde prososyal davranışlar, sinizm ve psikolojik sermaye ilişkisi: Örgütle özdeşleşmenin moderatör etkisi. Business Economic Research Journal, 9(2), 381-393.
• Alan, H. ve Fidanboy, C. Ö. (2013). Sinizm, tükenmişlik ve kişilik İlişkisi: Bilişim sektörü çalışanları kapsamında bir inceleme. Journal of Süleyman Demirel University, Institute of Social Sciences. 1(Büro Yönetimi Özel Sayısı), 165-176.
• Alhas, F. ve Seçkin, Ş. N. (2023). İş yeri nezaketsizliği ve sanal kaytarma arasındaki ilişkide örgütsel sinizmin aracılık rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 58, 123-143.
• Alomeroglu, E., Guney, S., Sundu, M., Yasar, O., & Akyurek, S. (2018). The relationship between five factor personalities and alienation to work of nurses in teaching and research hospitals. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(1), 117-122.
• Altay, H. ve Dedeoğlu, B. (2016). Etik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide örgütsel sinizm ve işe yabancılaşmanın aracılık rolü: Antakya turizm sektörü çalışanları örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 5(International Congress of Management Economy and Policy Special Issue), 458-474.
• Arslan, S. (2022). Örgütsel sinizmin sanal kaytarma ve işten ayrilma niyeti üzerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Aryani Ghizghapan, E., Zahed Babolan, A., Khaleghkhah, A., & Meinikia, M. (2020). Communicating the role of organizational factors of ınjustice and cynicism in cyber loafing of academic Staff with artificial neural network. Quarterly Journal of Public Organizations Management, 8(4), 145-158.
• Aydoğmuş, C. (2011). Kişilik özellikleri ile iş tatmini ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirme ve dönüşümcü liderlik algısının etkileri. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bektaş, O. (2022). Örgütsel sinizmin sanal kaytarma üzerindeki etkisi: Bir alan araştırması. Yüksek lisans tezi, Ardahan Üniversitesi, Ardahan.
• Belanger, F., & Van Slyke, C. (2002). Abuse or learning? Communications of the ACM, 45(1), 64-65.
• Blanchard, A. L., & Henle, C. A. (2008). Correlates of different forms of cyberloafing: The role of norms and external locus of control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-1084.
• Brandes, P. M. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences. Doctoral dissertation, The University of Cincinnati, USA.
• Brandes, P., & Das, D. (2006). Locating behaviour cynicism at work: Construct issues and performance implications. Pamela L.Perrewe, & Daniel C. Ganster (Eds.), Employee health, coping and methodologies (pp. 233-266), New York: JAI Press.
• Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Candan, H. ve İnce, M. (2016). Siber kaytarma ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik emniyet çalışanları üzerine bir araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 229-235.
• Ceyhan, S. (2021). Sanal kaytarma. M. Ak (Ed.), Örgütsel davranış üzerine literatürel analiz ve ölçekler i (ss. 651-681). Ankara: Nobel.
• Chiaburu, D.S., Peng, A.C. Oh, I., Banks, G.C., & Lomeli, L.C. (2013). Antecedents and consequences of employee organizational cynicism: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, 83, 181–197.
• Cingöz, A. ve Öztürk, O. (2020). Örgütsel sinizmin iş erteleme ve sanal kaytarma üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. 1. Uluslararası İzmir İktisat Kongresi, İzmir.
• Çetin, Z. (2023). Sinizm, Sanal Kaytarma ve İşe Yabancılaşma Arasındaki İlişkiler. Artikel International Journal of Social Science, 1(2), 93-106.
• Çetinkaya, A. Ş. ve Güleç, G. (2018). Sanal takımlarda sapkın davranışlar. Journal of Management and Economics Research, 16(1), 275-288.
• Çınar Altıntaş, F. (2006). Hizmet çalışanları olarak hemşirelerin örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarını belirlemeye yönelik bir analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 81-90.
• Dağlı, A., & Averbek, E. (2017). The relationship between the organizational alienation and the organizational citizenship behaviors of primary school teachers. Universal Journal of Educational Research, 5(10), 1707-1717.
• Dean, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• Demir, Ö. ve Seferoğlu, S. S. (2016). Bilgi okuryazarlığı, internet bağımlılığı, sanal aylaklık ve çeşitli diğer değişkenlerin sanal zorbalık ile ilişkisinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 3(1), 1-26.
• Demir, S. (2021). Algılanan aşırı nitelikliliğin örgütsel sinizme etkisinde kişilik özelliklerinin düzenleyici rolünü belirlemeye yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Digman, J. M. (1990). Personality structure: Emergence of the five-factor model. Annual Review of Psychology, 41(1), 417-440.
• Doorn, O. N. (2011). Cyberloafing: A multi-dimensional construct placed in a theoretical framework. Master thesis, Eindhoven University of Technology, Germany.
• Eaton, J. A., (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. Master thesis, York University, Toronto, Ontario, Canada.
• Ergeneli, A. (2006). Örgüt ve insan. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Ergün, E. ve Altun, A. (2012). Öğrenci gözüyle siber aylaklık ve nedenleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(1), 36-53.
• Erkutlu, H.V. ve Özdemir, H.Ö, (2018). Otantik liderlik ve sanal kaytarma arasındaki ilişkide örgütsel sinizmin aracılık rolü. New World Sciences Academy, Social Sciences, 13(2),119-125.
• Evans, W. R., Davis, W. D., & Neely, A. (2021). The role of organizational cynicism and conscientiousness in the relationship between ethical leadership and deviance. Journal of Managerial Issues, 33(1), 49-68.
• Ezeh, L. N., Etodike, C. E., & Chukwura, E. N. (2018). Abusive supervision and organizational cynicism as predictors of cyber-loafing among federal civil service employees in Anambra State, Nigeria. European Journal of Human Resource Management Studies, 1(2), 19-36.
• FitzGerald, M. R. (2002). Organizational cynicism: Its relationship to perceived organizational injustice and explanatory style. Doctoral dissertation, University of Cincinnati, Ohio, USA.
• Gazioğlu, E. (2018). Örgütsel adalet algısının işe tutkunluk üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolü. Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Genç, E. ve Aydoğan, E. (2016). İşyerinde sanal tembellik davranışı ve etkin zaman yönetimi ilişkisi: Bir kamu kurumunda araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 558-571.
• Gültekin, S. (2014). Psikolojik sözleşme ihlali ile örgüte karşı sinik tutum arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin B. J., & Anderson, R E. (2009). Multivariate data analysis (7th ed.). New Jersey: Pearson Prentice Hall. Hançerlioğlu, O. (1993). Dünya İnançları sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Henle, C. A., & Blanchard, A. L. (2008). The interaction of work stressors and organizational sanctions on cyberloafing. Journal of Managerial Issues, 20(3), 383-400.
• İnce, F. (2018). Örgütsel sinizm. E. Aydoğan (Ed.), Örgütsel davranış odaklı yönetsel yaklaşımlar (ss. 509-518). Ankara: Gazi Kitabevi.
• James, M. S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school systems. Doctoral dissertation, Florida State University, Tallahassee, USA.
• Jia, H., Jia, R., & Karau, S. (2013). Cyberloafing and personality: The impact of the big five traits and workplace situational factors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(3), 358-365.
• John, O. P., & Srivastava, S. (1999). The big five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. L. A. Pervin & O. P. John (Eds.), Handbook of personality: theory and research (pp. 102-138). New York: Guilford Press.
• John, O. P., Donahue, E. M., & Kentle, R. L. (1991). The big five inventory-versions 4a and 54. University of California, Institute of Personality and Social Research. Berkeley.
• Jose, P. E. (2013). ModGraph-I: A programme to compute cell means for the graphical display of moderational analyses: The internet version, Version 3.0. Wellington: New Zealand. [Available online at: https://psychology.victoria.ac.nz/modgraph/], Retrieved on June 2, 2024
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (ss. 321-331), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaya, İ. ve Soyalın, M. (2022). Örgütsel sinizmin sanal kaytarma üzerindeki etkisi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. İşletme, 3(1), 33-43.
• Kayapalı Yıldırım, S. (2016). Etik iklim ve örgütsel kontrol mekanizmalarının sanal kaytarma davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracılık rolü. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Kayapalı Yıldırım, S. K. ve Karabey, C. N. (2017). Etik iklim ve örgütsel kontrol mekanizmalarının sanal kaytarma davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 556-594.
• Kim, K., del Carmen Triana, M., Chung, K., & Oh, N. (2016). When do employees cyberloaf? An interactionist perspective examining personality, justice, and empowerment. Human Resource Management, 55(6), 1041-1058.
• Koçoğlu, M. (2014). Cynicism as a mediator of relations between job stress and work alienation: A study from a developing country - Turkey. Global Business and Management Research: An International Journal, 6(1), 24-36.
• Kurt, Z. (2023). Örgütsel sinizm ve sanal kaytarma arasındaki ilişki: şanlıurfa ili muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Li, S. ve Chen, Y. (2018). The relationship between psychological contract breach and employees’ counterproductive work behaviors: The mediating effect of organizational cynicism and work alienation. Frontiers in Psychology, 9, 1-13.
• Lian, L. (2018). Alienation as mediator and moderator of the relationship between virtues and smartphone addiction among Chinese university students. International Journal of Mental Health and Addiction, 16(5), 1208-1218.
• Liani, L., Baidun, A., & Rahmah, M. (2021). The influence of big five personality trait and self control on cyberloafing. Paper presented at the 9th International Conference on Cyber and IT Service Management (CITSM), Bengkulu, Indonesia.
• Lim, V. K. G. (2002). The IT way of loafing on the job: Cyberloafing, neutralizing and organizational justice. Journal of Organizational Behavior, 23(5), 675-694.
• Lim, V. K. G., & Chen, D. J. Q. (2009). The wired workplace: Impact of cyberloafing on affect, work depletion, facilitation and engagement. Paper presented at the 24th Annual Conference of the Society of Industrial and Organizational Psychology (SIOP), New Orleans, USA.
• Marzuki, M. F., Abd Aziz, A., Rambli, A., Wan Adnan, W. A., & İsmail, A. (2020). The leading factor of cyberloafing in personality trait perspective among public servant. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, 7(8), 3836-3851.
• Mercado, B. K., Giordano, C., & Dilchert, S. (2017). A meta-analytic investigation of cyberloafing. Career Development International, 22(5), 546-564.
• Metzger, M.D. (2004). A qualitative inquiry into the formation of beliefs in a police organization. Unpublished Doctoral Dissertation, The George Washington University, Washington.
• Mills, J. E., Hu, B., Beldona, S., & Clay, J. (2001). Cyberslacking! A wired-workplace liability issue. The Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42(5), 34-47. Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• O’Neill, T. A., Hambley, L. A., & Bercovich, A. (2014). Prediction of cyberslacking when employees are working away from the office. Computers in Human Behavior, 34, 291-298.
• O'Hair, D., & Cody, M. J. (1987). Machiavellian beliefs and social influence. Western Journal of Communication, 51(3), 279-303.
• Örücü, E. ve Hasırcı, I. (2020). Örgütsel sinizmin sanal kaytarma davranışı üzerindeki etkisinde çalışanların eğitim düzeylerinin düzenleyici rolü. Journal of Management & Economics Research, 18(4), 285-303.
• Örücü, E. ve Hasırcı, I. (2021). Organizasyonlarda sinizm ile sanal kaytarma davranışı ilişkisinde çalışan yaşının düzenleyici etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28(1), 23-43.
• Özcan, H. M. (2019). Kişilik özellikleri ile sanal kaytarma davranışı arasındaki ilişkide gelişmeleri kaçırma korkusunun (GKK) rolü. Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Özcan, H. M., & Koç, U. (2023). The role of fear of missing out (FoMO) in the relationship between personality traits and cyberloafing. Ege Academic Review, 23(1), 11-26.
• Özer, S. (2018). Örgütsel sinizm, işe yabancılaşma ve kişilik ilişkisi: TRB1 bölgesi otel işgörenleri üzerinde bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Özgener, Ş., Öğüt, A. ve Kaplan, M. (2008). İşgören-işveren ilişkilerinde yeni bir paradigma: Örgütsel sinizm. M. Özdevecioğlu, ve H. Karadal (ed.), Örgütsel davranişta seçme konular: organizasyonlarin karanlik yönleri ve verimlilik azaltici davranışlar (ss. 53-72), Ankara: İlke Yayınevi.
• Özkara, Z. U. (2021). Örgütsel adalet ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkide örgütsel sinizmin rolü. 20. Uluslararası İşletmecilik Kongresi (UİK 20),10-13 Haziran, Giresun.
• Özkara, Z. U. (2022). İşe yabancılaşmanın sanal kaytarma üzerindeki etkisi: İleri görev bilincinin düzenleyicilik rolü. B. Aydıntan, Z. U. Özkara ve A. Taş (Ed.). Disiplinlerarası bakış açısıyla salgın ve dijitalleşme içinde (ss. 144-167). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özkara, Z. U., Taş, A. ve Aydıntan, B. (2019). Algılanan yönetici desteği ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18. UİK Özel Sayısı), 101-137.
• Özkara, Z. U., Taş, A., ve Aydıntan, B. (2020). Örgütsel adalet ile yüksek görev bilincinin sanal kaytarma üzerindeki etkileri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(3), 2044-2063.
• Öztürk, M. ve Çuhadar, M. (2021). Örgütsel bağlılığın sanal kaytarma davranışı üzerine etkisinde örgütsel sinizmin aracılık rolü: seyahat işletmelerinde bir uygulama. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(4), 461-499.
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for the future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
• Polat, G. (2020). Liderlik tarzlarının sinizm ve sanal kaytarma davranışına etkisi üzerine bir araştırma: Afyonkarahisar ili belediye çalışanları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Prasad, S., Lim, V. K. G., & Chen, D. J. Q. (2010). Self-regulation, individual characteristics and cyberloafing. PACIS Proceedings, Pacific Asia Conference on Information Systems (PACIS).
• Restubog, S. L. D., Garcia, P. R. J. M., Toledano, L. S., Amarnani, R. K., Tolentino, L. R., & Tang, R. L. (2011). Yielding to (cyber)-temptation: Exploring the buffering role of self-control in the relationship between organizational justice and cyberloafing behavior in the workplace. Journal of Research in Personality, 45(2), 247-251.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2013). Kişilik ve değerler. M. Tüz (Çev.), İ. Erdem (Çev. Ed.), Örgütsel davranış (14. Baskı) (ss. 132-165). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Saeed, I., Fatima, T., & Junaid, M. (2018). Impact of organization cynicism on work outcomes: Mediating role of work alienation. NICE Research Journal, 11, 122-138.
• Salgado J. F., & De Fruyt F. (2005). Personality in personnel selection. Evers A., Anderson N., & Smit-Voskuijl (Eds.), Handbook of personnel selection (pp. 174-198). Oxford, UK: Blackwell.
• Sargın, A. (2016). Öğretmenlerde kişilik özellikleri, örgütsel sinizm ve iş doyumu. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Sarhangpour, H., Baezzat, F., & Akbari, A. (2018). Predicting cyberloafing through psychological needs with conscientiousness and being goal-oriented as mediators among university students. International Journal of Psychology, 12(2), 147-168.
• Shahzad, A., & Mahmood, Z. (2012). The mediating-moderating model of organizational cynicism and workplace deviant behavior: Evidence from banking sector in Pakistan. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(5), 580-588.
• Süren, S. (2015). Banka çalışanlarında tükenmişlik ve beş büyük kişilik özellikleri arasındaki ilişki: Bir alan araştırması. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Şimşek, T. (2022). Dijitalleşmenin karanlık yüzü: Sanal kaytarma (Doküman ve içerik analizi). N. Doğan-Sağlamtimur, M. Seenivasan, K. Thamizhmaran ve N. Baghirova (Eds.), V. International “Başkent” Congress on Physical, Social and Health Sciences Proceedings Book içinde (ss. 37-45), June 11-12. Bzt Akademi Yayınevi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Tan, M. ve Demir, M. (2018). İşgörenlerin kişilik özelliklerinin sanal kaytarma davranışı üzerindeki etkisi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 4(1), 49-68.
• Tandon, A., Kaur, P., Ruparel, N., Islam, J. U., & Dhir, A. (2022). Cyberloafing and cyberslacking in the workplace: Systematic literature review of past achievements and future promises. Internet Research, 32(1), 55-89.
• Turhan, C. (2022). İşe yabancılaşma, sanal kaytarma ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tziala, A. (2018). Personality and organizational cynicism: predicting the ınnovative work behavior of teachers in international schools. University of Twente.Faculty of Behavioral Management and Social Sciences, Holland.
• Varghese, L., & Barber, L. K. (2017). A preliminary study exploring moderating effects of role stressors on the relationship between big five personality traits and workplace cyberloafing. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 11(4), 1-14.
• Vitak, J., Crouse, J., & La Rose, R. (2011). Personal internet use at work: Understanding cyberslacking. Computers in Human Behavior, 27(5), 1751-1759.
• Witt, L. A., Burke, L. A., Barrick, M. R., & Mount, M. K. (2002). The interactive effects of conscientiousness and agreeableness on job performance. Journal of Applied Psychology, 87(1), 164-169.
• Yawer, T., Soomro, R. H., & Rashid, S. (2019). The mediating role of organizational cynicism in causing work alienation in higher educational institutions. Journal of Business Strategies, 13(1), 89-108.
• Yıldırım, F. (2018). Otel işletmelerinde yıldırma ve işe yabancılaşmanın sanal kaytarma davranışına etkisinde psikolojik sözleşme ihlali algısının aracılık rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 21-39.
• Yıldız, H., Yıldız, B. ve Ateş, H. (2015). Sanal kaytarma davranışlarının sergilenmesinde örgütsel adalet algısının rolü var mıdır? Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 10(2), 55-66.