Cinsiyete Göre Yeme Farkındalığı Düzeyinin İncelenmesi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Year 2021, Volume: 10 Issue: 4, 911 - 920, 29.12.2021

Hakan Bor

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1003868

Abstract

Bu araştırmanın amacı, cinsiyetlere göre yeme farkındalığı düzeyinin farklılık gösterip göstermediğini tespit edecek bir meta-analiz çalışması yürütmektir. Etki büyüklüklerini belirlemek için bu araştırmada Cohen’s d olarak tanınan “Standardize Ortalamalar Farkı (SOF)” yönteminden faydalanılmıştır. Ayrıca yayın yanlılığını tespit etmek için “Orwin Güvenli N Sayısı, Duval-Tweedie’nin Kırp-Doldur Yöntemi, Egger Regresyon Testi ve Huni Grafiği yöntemleri” kullanılmış ve yapılan bu araştırmada yayın yanlılığı olmadığı belirlenmiştir. Araştırma kapsamında yeme farkındalığı düzeyi konusu üzerinde yapılan alan yazın taramasında Türkiye evreni içinde 2016-2021 yılları arasında yürütülmüş olan 27 çalışmaya ulaşılmıştır. Dahil edilme ölçütleri doğrultusunda 12’si makale ve 4’ü tez olmak üzere 16 çalışma araştırmada incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 3084’ü (%36,8) erkek ve 5296’sı (%63,2) kadın olmak üzere toplam 8380 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada incelenen çalışmaların heterojen bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir (Q= 51,355, p=0,000<0,01; I2=70,79). Rastgele etkiler modeline göre araştırma sonucunda, kadınların yeme farkındalığı düzeyinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmesine rağmen bu sonuç istatistiksel olarak önemsiz düzeydedir (Cohen’s d=0,020). Bunun yanında moderatör analizi yöntemiyle cinsiyete göre yeme farkındalığı düzeyi, örneklem alt gruplarına (ergen/yetişkin) göre yeniden değerlendirilmiş, moderatör analizi sonucunda yeme farkındalığı düzeyinin ergen ve yetişkin örneklem grupları arasında istatiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı belirlenmiştir (Qb=0,001, p=0,978>0,05). Araştırma sonuçları var olan yeme farkındalığı literatürü doğrultusunda tartışılmıştır.

Keywords

Cinsiyet, Meta Analiz, Yeme Farkındalığı

Examination of the Mindful Eating Level by Gender: A Meta-Analysis Study

Abstract

This research’s aim is to perform a meta-analysis to see if the level of mindful eating varies by gender. The effect sizes were calculated utilizing "Standardized Mean Difference (SOF)", a Cohen's d analysis. Also, the “Orwin Fail-Safe N Number, Duval-Trim Tweedie's and Fill Method, Egger Regression Test and Funnel Plot method” were employed to look for publication bias and it was identified there wasn’t a publication bias in this research. Within the scope of the research, through the literature review about the mindful eating level, 27 studies conducted between 2016-2021 in Turkey were reached. In line with the inclusion criteria, 16 studies, 12 of which were articles and 4 of which were thesis, were examined in the research. The research's study group consisted of 8380 persons, with 3084 (36.7%) men and 5296 (63.2%) women. The papers examined in the analysis were found to have a heterogeneous distribution (Q= 51.355, p=0.000<0.01; I2=70.79). Despite the fact that women's levels of mindful eating were greater than men's in the random effects model, this difference was statistically insignificant (Cohen's d=0.020). Furthermore, using the moderator analysis method, the level of mindful eating was re-evaluated according to the sample subgroups (adolescent/adult) and after the moderator analysis it was revealed that there was no statistically significant difference on mindful eating level between the adolescent and adult sample groups (Qb=0.001, p=0.978>0.05). Findings of the research were discussed in the light of existing mindful eating literature.method, the level of mindful eating was re-evaluated according to the sample subgroups (adolescent/adult) and after the moderator analysis it was revealed that there was no statistically significant difference on mindful eating level between the adolescent and adult sample groups (Qb=0.001, p=0.978>0.05). Findings of the research were discussed in light of existing mindful eating literature.

Keywords

Gender, Meta Analysis, Mindful Eating

References

• Arroyo-Johnson, C. and Mincey, K.D. (2016). "Obesity Epidemiology Worldwide". Gastroenterology Clinics of North America, 45 (4), 571-579.
• Forster, M, Veerman, J.L, Barendregt, J.J. and Vos, T. (2011). "Cost-Effectiveness of Diet and Exercise Interventions to Reduce Overweight and Obesity". International Journal of Obesity, 35 (8), 1071-1078.
• Stern, J.S. and Kazaks, A. (2009). Obesity: A Reference Handbook. California: ABC-CLIO.
• O'Reilly, G.A, Cook, L, Spruijt-Metz, D. and Black, D.S. (2014). "Mindfulness-Based Interventions for Obesity-Related Eating Behaviours: a Literature Review". Obesity Reviews, 15 (6), 453-461. https://doi.org/10.1111/obr.12156
• Conceição, E.M, Utzinger, L.M. and Pisetsky, E.M. (2015). "Eating Disorders and Problematic Eating Behaviours Before and After Bariatric Surgery: Characterization, Assessment and Association with Treatment Outcomes". European Eating Disorders Review, 23 (6), 417-425.
• Micanti, F, Iasevoli, F, Cucciniello, C, Costabile, R, Loiarro, G, Pecoraro, G, Pasanisi, F, Rossetti, G. and Galletta, D. (2017). "The Relationship Between Emotional Regulation and Eating Behaviour: a Multidimensional Analysis of Obesity Psychopathology". Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 22 (1), 105-115.
• Van Strien, T, Herman, C.P. and Verheijden, M.W. (2009). "Eating Style, Overeating, and Overweight in a Representative Dutch Sample. Does External Eating Play a Role?". Appetite, 52 (2), 380-387. https://doi.org/10.1016/j.appet.2008.11.010
• Orcutt, M, Steffen, K. and Mitchell, J.E. (2017). Eating and Weight Disorders. In: Stewart Agras, W. and Robinson, A. (Ed.). The Oxford Handbook of Eating Disorders. 458-463. New York: Oxford University Press.
• Kristeller, J, Wolever, R. and Sheets, V. (2014). "Mindfulness-Based Eating Awareness Training (MB-EAT) for Binge Eating: A Randomized Clinical Trial". Mindfulness, 5 (3), 282-297.
• Wnuk, S.M, Du, C.T, Van Exan, J, Wallwork, A, Warwick, K, Tremblay, L, Kowgier, M. and Sockalingam, S. (2018). "Mindfulness-Based Eating and Awareness Training for Post-Bariatric Surgery Patients: a Feasibility Pilot Study". Mindfulness, 9 (3), 949-960.
• Ouwens, M.A, Schiffer, A.A, Visser, L.I, Raeijmaekers, N.J.C. and Nyklíček, I. (2015). "Mindfulness and Eating Behaviour Styles in Morbidly Obese Males and Females". Appetite, 87 (2), 62-67.
• Meier, B.P, Noll, S.W. and Molokwu, O.J. (2017). "The Sweet Life: The Effect of Mindful Chocolate Consumption on Mood". Appetite, 108 (1), 21-27.
• Kristeller, J.L. and Wolever, R.Q. (2010). "Mindfulness-Based Eating Awareness Training for Treating Binge Eating Disorder: The Conceptual Foundation". Eating Disorders, 19 (1), 49-61.
• Bergomi, C, Tschacher, W. and Kupper, Z. (2013). "The Assessment of Mindfulness with Self-Report Measures: Existing Scales and Open Issues". Mindfulness, 4 (3), 191-202.
• Bishop, S.R, Lau, M, Shapiro, S, Carlson, L, Anderson, N.D, Carmody, J, Segal, Z.V, Abbey, S, Speca, M. and Velting, D. (2004). "Mindfulness: a Proposed Operational Definition". Clinical Psychology: Science and Practice, 11 (3), 230.
• Baer, R.A, Smith, G.T, Hopkins, J, Krietemeyer, J. and Toney, L. (2006). "Using Self-Report Assessment Methods to Explore Facets of Mindfulness". Assessment, 13 (1), 27-45.
• Köse, G, Tayfur, M, Birincioğlu, İ. ve Dönmez, A. (2016). "Yeme Farkındalığı Ölçeği’ni Türkçe'ye Uyarlama Çalışması". Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 125-134.
• Akgöz, S, Ercan, İ. ve İsmet, K. (2004). "Meta-Analizi". Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (2), 107-112.
• Turan, S. (2015). Uygulamada Araştırma Yöntemleri: Desen ve Analizi Bütünleştiren Yaklaşım. New York: Nobel Yayınevi.
• Cumming, G. (2013). Understanding the New Statistics: Effect Sizes, Confidence Intervals, and Meta-Analysis. New York: Routledge.
• Dinçer, S. (2014). "Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz". Pegem Atıf İndeksi, 2014 (1), 1-133.
• Akpınar, B. (2019). Obezite ve Diyabette Yeme Farkındalığı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Durukan, A. and Gül, A. (2019). "Mindful eating: Differences of Generations and Relationship of Mindful eating with BMI". International Journal of Gastronomy and Food Science, 18 (1), 100-172.
• Köse, G. and Çıplak, M.E. (2019). "Does Mindful Eating have a Relationship with Gender, Body Mass Index and Health Promoting Lifestyle?". Progress in Nutrition, 22 (2), 528-535.
• Üstündağ, E.G. (2020). Spor Salonunda Spor Yapan Bireylerde Yeme Farkındalığı ile Ortoreksiya Nervoza Belirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Müftüoğlu, S. ve Karataş, Y.F. (2020). "Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Yeme Farkındalığı Durumlarının Değerlendirilmesi". Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3 (1), 24-33.
• Barışkan, H. ve Karakoç Kumsar, A. (2020). "Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinde abdominal obezite sıklığı ve yeme farkındalık düzeyleri". Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17 (2), 162-169.
• Orbatu, D.S. (2020). "İzmir İli Lise Çağı Çocuklarında Yeme Farkındalığının Değerlendirilmesi". Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 30 (1), 19-27.
• Boyraz, N.S. (2020). Lise Öğrencilerinde Yeme Farkındalığı ile Olumsuz Beden Konuşmaları ve Sağlık Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Çakaroğlu, D, Ömür, E.H. ve Arslan, C. (2020). "Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutumu, Yeme Farkındalığı ve Sosyal Görünüş Kaygısının Değerlendirilmesi". Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14 (1), 1-12.
• Köse, G. and Çıplak, E. (2020). "Mindful Eating Questionnaired: Eating Control, Emotional Eating and Conscious Nutrition Trio". Progress in Nutrition, 22 (2).
• Saygın, D.G. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Yeme Farkındalığı ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Sağlık Bilimleri Fakültesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Özkan, N. and Bilici, S. (2021). "Are Anthropometric Measurements An Indicator of Intuitive and Mindful Eating?". Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26 (2), 639-648.
• Kes, D. and Can Cicek, S. (2021). "Mindful Eating, Obesity and Risk of Type 2 Diabetes in University Students: A Cross‐Sectional Study". Nursing Forum, 6 (1), 1-7.
• Demirer, B. and Yardımcı, H. (2021). "Is Mindful Eating Higher in Individuals With Orthorexia Nervosa?: A Cross-Sectional Study". Research Square, 5 (2), 1-13.
• Uçar, A. ve Türker, P.F. (2021). "Lise Öğrencilerinde Hedonik Açlık ve Yeme Farkındalığının Beslenme Durumu ile İlişkisi". Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6 (2), 165-178.
• Petticrew, M. and Roberts, H. (2008). Systematic Reviews in the Social Sciences: A Practical Guide. Oxford: Blackwell Publishing.
• Higgins, J.P.T, Thompson, S.G, Deeks, J.J. and Altman, D.G. (2003). "Measuring Inconsistency in Meta-Analyses". British Medical Journal, 327 (7414), 557-560.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.