Özel Güvenlik Çalışanları Arasında İşle İlgili Psikososyal Risklerin Araştırılması: Güvenlik Kültürü ve Çalışan Refahına Etkileri

Year 2023, Volume: 12 Issue: 4, 1634 - 1646, 26.12.2023

Ferman Belenay , Okan Özbakır

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1370091

Abstract

Güvenlik ihtiyacı toplumsal yaşamın kaçınılmaz bir sonucudur. Bu ihtiyaç tarih boyunca evrim geçirmiş ve değişmiştir. Modern çağda, genel kolluk birimlerinin yanı sıra özel güvenlik güçleri de kamu güvenliğinin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Özel güvenlik çalışanları, yaptıkları işin doğası gereği yüksek psikososyal risklerle karşı karşıyadır. Dolayısıyla bu kişilerin özellikle psikolojik risklere karşı bilinçli bir şekilde eğitilmeleri ve desteklenmeleri elzemdir. Özel güvenlik işinin zorlu ve stresli doğası göz önünde bulundurulduğunda, bu kişilerin ruh sağlığını korumak için uygun önlemlerin alınması zorunludur. Bu bağlamda, çalışanların psikososyal riskler konusunda bilinçlendirilmesi, olası sorunların azaltılması açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, özel güvenlik çalışanlarının psikolojik desteğe erişebilecekleri mekanizmaların oluşturulması, görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmelerine yardımcı olacaktır. Bu nedenle güvenlik çalışanları arasında anket yapılarak sonuçlar değerlendirilmiştir. Çalışmanın temel amacı, özel güvenlik çalışanları arasında işle ilgili psikososyal riskleri belirlemek ve bu risklerin refahları üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Sonuçlar, 3 yıllık deneyime sahip bireylerin en yüksek iş tatminine (3,51) sahip olduğunu ve bekarlarda (3,39) evli bireylere (3,07) kıyasla iş tatmininin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Ayrıca, yüksek eğitim seviyelerinin motivasyonu düşürdüğü bulunmuştur. Çalışma, çalışanların maruz kaldıkları psikososyal riskler, iş stresi deneyimleri, iş tatminsizliği, iş tatmini ve motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. İşyerinde gerekli güvenlik kültürü algısı psikososyal risk faktörleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir ve çalışan memnuniyetini artırmaya yönelik düzenlemelere duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.

Keywords

Motivasyon, Özel Güvenlik, Psikososyal Riskler, Stres, Tükenmişlik

Ethical Statement

Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan 09.12.2021 tarihli ve 2021/31 karar sayısı ile etik kurul izni alınmıştır. Çalışma, birinci yazarın yüksek lisans tezine dayalı olup, ikinci yazarın danışmanlığında yürütülmüştür

Exploring Work-Related Psychosocial Risks among Private Security Employees: Implications for Safety Culture and Employee Well-being

Abstract

The need for security is an inevitable result of social life. This need has evolved and changed throughout history. In the modern era, private security forces play an important role in ensuring public safety alongside general law enforcement units. Private security employees face high psychosocial risks inherent to the nature of their work. Therefore, it is essential to educate and support individuals, especially against psychological risks. Given the demanding and stressful nature of private security work, it is imperative that appropriate measures be taken to protect their mental well-being. In this context, raising employees' awareness of psychosocial risks is important to mitigate potential problems. Helping private security personnel to access psychological support will help them stay healthy. For this purpose, a survey was conducted among security employees and the results were evaluated. The primary objective of the study is to identify work-related psychosocial risks among private security employees and evaluate the impact of these risks on their well-being. The results indicate that individuals with 3 years of experience have the highest job satisfaction (3.51), and job satisfaction is higher among singles (3.39) compared to married individuals (3.07). It is also found that higher education levels decrease motivation. The study investigates the relationship between the psychosocial risks employees are exposed to, their experience of job stress, job dissatisfaction, job satisfaction, and motivation levels. The perception of the required safety culture in the workplace has a significant impact on psychosocial risk factors, highlighting the need for adjustments to increase employee satisfaction.

Keywords

Burnout, Motivation, Private Security, Psychosocial Risks, Stress

References

• 1. Yılmaz, M. (2020). ABD'nin Ulusal Güvenlik Strateji Belgeleri Üzerinden Amerikan Stratejik Kültürünün Nitel Analizi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• 2. Pekcan, A. (2003). “İhtiyaç Kavramı ve İbnu Haldun’un Ümran Teorisine Etkileri” İslami Araştırmalar Dergisi, 16(4), 524-532.
• 3. Martin, D. and Joomis, K. (2007). “Building Teachers, A Constructivist Approach to Introducing Education”. Belmont, CA: Wadsworth Publishing.
• 4. Acar, E. (2007). “Uzmanlık Alanında Çalışmanın İş Doyumuna Etkisi”. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 3(2), 1-18.
• 5. Adair, J. (2003). “Etkili Motivasyon: İnsanlardan En İyi Verimi Nasıl Alabilirsiniz?”. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• 6. Adler, S, Skow, R.B. and Salvemin, N.J. (1985). “Job Characteristics and Job Satisfaction: When Cause Becomes Consequence”. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 35(2), 266-278. https://doi.org/10.1016/0749-5978(85)90039-1
• 7. Aydın, B.N. ve Barın, N.E. (2020). “İşyerindeki Güvenlik İklimi Algısının Psikososyal Risk Faktörleri Üzerindeki Etkisi: Adana Büyükşehir Belediyesi’ne Bağlı Olarak Çalışan Özel Güvenlik Görevlileri Üzerine Bir Araştırma”. 19. Uluslararası İşletmecilik Kongresi, Kayseri, s: 202-210
• 8. Yüksel, H. (2014). “Çalışma Yaşamı ve Stres Kavramı: Durumsal Bir Yaklaşım”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3), 109-131.
• 9. Çöğenli, M.Z. ve Özer, M. (2017). “İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürü”. 2. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi, 64, Saraybosna.
• 10. Büyüköztürk, Ş. (2015). “Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorum” (9. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• 11. Cook, J.D, Susan, J.H, Toby, D.W. and Peter, B.W. (1981). “The Experience of Work: A Conpendium and Review of 249 Measures and Their Use”. London: Academic Pres Inc.
• 12. Köroğlu, Ö. (2011). İş Doyumu ve Motivasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• 13. Akgüç, M. (2011). Özel Güvenlik Görevlilerinin İş Doyumu ve Motivasyonlarıyla Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 14. Akgün, A, Soysal, A. ve Demiral, Y. (2010). “İzmir Konak Belediyesi Temizlik İşçilerinde Psikososyal Etmenlerin İş Kazalarına Etkileri”. TAF Prev Med Bull, 9(6), 623-632.
• 15. Schermerborn, J.R, Hunt, J.G. and Osborn, R.N. (1988). “Managing Organizational Behavior”. 3rd Ed., New York: John Wiley & Sons, Inc.
• 16. Türkmen, M. (2016). “Bilişim Sektöründe Çalışanların Psikososyal Risklerinin Değerlendirilmesi ve E-Devlet Proje Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
• 17. Eren, E. (1998). “Örgütsel Davranış ve Örgüt Psikolojisi”. 5. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• 18. Ayrım, Y. ve Can, G.F. (2018). “İş Yükü Minimizasyonunu Hedefleyen Ergonomik Bir İşçi Atama Modeli”. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, 148-158. https://doi.org/ 10.21923/jesd.359201
• 19. Güney, S. (2007). “Yönetim ve Organizasyon”. Ankara: Nobel Yayın.
• 20. Gümüştekin G.E. ve Öztemiz A.B. (2005). “Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Etkileşimi”. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 271-288.
• 21. Çobanoğlu, Ş. (2005). “Mobbing İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri”. (1. Baskı), İstanbul: Timaş Yayınları.
• 22. Constantin, T. (2017). “Organizational Diagnosis and Analysis of Psychosocial Risk Factors: A Changing Paradigm”. Psihologia Resurselor Umane, 5(1), 3–10.
• 23. Arı, G.S. ve Bal, E.Ç. (2008). “Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi”. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi: Dergisi, 15(1), 131- 148.
• 24. İlhan, G. (2015). Özel Güvenlik Örgütlerinin Yönetsel Sorunları Ve Çözüm Önerileri: Özel Güvenlik Personelinin İş Memnuniyetiyle İlgili Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi. Gelişim Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 25. Eren, E. (2004). “Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi”. İstanbul: Beta Basım.
• 26. Ulucan, C. (2019). Toplumsallaşma Sürecinde Özel Güvenlik Mesleği ve Bu Mesleğin Uygulayıcılarına Yönelik Tutumların Oluşumunda İletişimin Rolü: Kocaeli Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• 27. Özel, Y. ve Bay Karabulut, A. (2018). “Günlük Yaşam ve Stres Yönetimi”. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 48-56.
• 28. Köse, S, Oral, L. ve Türesin, H. (2011). “Duygusal Emek Davranışlarının İş görenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma”. Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, 12 (2),165-185