Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Posttravmatik Büyüme ile Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 561 - 570, 29.06.2024

Mehmet Emin Şanlı

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1322545

Öz

Bu çalışmanın amacı; kronik hastalığı olan bireylerin posttravmatik büyüme ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin etkisini incelemektir. Bu çalışma betimsel-ilişkisel tiptedir. Çalışma Ekim-Aralık 2022 tarihleri arasında bir eğitim ve araştırma hastanesinde gerçekleştirildi. Çalışmaya 18 yaşından büyük 490 kadın (%56,0) ve 385 erkek olmak üzere (%44,0) toplam 875 kişi katılmıştır. Araştırmada Tanıtıcı Özellikler Formu (TÖF), Travma Sonrası Büyüme Ölçeği (TSBÖ) ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) kullanılmıştır. Korelasyon analizinin sonuçlarına göre, TSBÖ toplam puanı ile KPSÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak önemli pozitif yönlü zayıf bir ilişki olduğu saptanmıştır (r=0, 124**, p<0,005). Katılımcıların TSBÖ alt boyutlarından kendilik algısında olumlu değişim, yeni olanakların fark edilmesi ve hayata değer verme ölçekleri ile KPSÖ toplam puanı arasında istatistiksel olarak önemli pozitif yönlü zayıf bir ilişki saptanmıştır (sırasıyla; r=0,157**, r=0,169**, r=0,110**; p<0,005). Sonuç olarak, araştırmada travma sonrası büyüme ile psikolojik sağlamlık arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Psikolojik sağlamlık, travma sonrası büyümede önemli bir parametre olduğu söylenebilir. Bu kadar geniş bir örneklem ile yapılan araştırma sonuçlarının, Psikolojik sağlamlığın bireylerin hayatındaki önemine ilişkin yeni araştırmalara kaynaklık edeceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sağlamlık, Kronik hastalık, Travma sonrası büyüme

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

The Relationships Between Posttraumatic Growth and Psychological Resilience in Individuals with Chronic Disease

Öz

The aim of this study is to investigate the relationships between posttraumatic growth and psychological resilience in individuals with a chronic disease. This study is of descriptive-relational type. The study was carried out in a training and research hospital between October and December 2022. In total, 875 people, 490 of whom were women (56.0%) and 385 of whom were men (44.0%), older than 18 years old, participated in the study. Descriptive Features Form (DSF), Post-trauma Growth Scale (PTGS) and Brief Psychological Resilience Scale (BPRS) were used in the study. According to correlation analyses, a statistically weak positive significant relation was found between total PTGS score and total BPRS scores (r=0. 124**, p<0.005). A statistically significant and positive correlation was found between the participants' PTGS sub-dimensions of positive change in self-perception, recognizing new possibilities and valuing life scales and BPRS total score (respectively; r=0.157**, r=0.169**, r= 0.110**; p<0.005). In the study, it was determined that there is a positive relationship between post-traumatic growth and resilience. It can be said that resilience is an important parameter in post-traumatic growth. It is predicted that the results of the research conducted with such a large sample will be a source for new researches on the importance of psychological resilience in the lives of individuals.

Anahtar Kelimeler

Chronic disease, Posttraumatic growth, Psychological resilience

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Kömürcü, C. ve Kuzu, A. (2020). “Kronik Böbrek Hastalığında Travma Sonrası Büyüme”. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 15(1), 30-36. Https://Doi.Org/10.47565/Ndthdt.2020.4
• 2. Tolleson, A. and Zeligman, M. (2019). “Creativity and Posttraumatic Growth İn Those İmpacted by A Chronic İllness/Disability”. Journal of Creativity İn Mental Health, 14(4), 499-509. Https://Doi.Org/10.1080/15401383.2019.1632769
• 3. Singh, A.P, Biswas, A, Shukla, A. and Maiti, P. (2019). “Targeted Therapy İn Chronic Diseases Using Nanomaterial-Based Drug Delivery Vehicles”. Signal Transduction and Targeted Therapy, 4(1), 33. Https://Doi.Org/10.1038/S41392-019-0068-3
• 4. Brooks, S, Amlot, R, Rubin, G.J. and Greenberg, N. (2020). “Psychological Resilience and Post-Traumatic Growth İn Disaster-Exposed Organisations: Overview of The Literature”. BMJ Mil Health, 166(1), 52-56. Http://Dx.Doi.Org/10.1136/Jramc-2017-000876
• 5. Finstad, G.L, Giorgi, G, Lulli, L.G, Pandolfi, C, Foti, G, León-Perez, J.M. and Mucci, N. (2021). “Resilience, Coping Strategies and Posttraumatic Growth İn The Workplace Following COVID-19: A Narrative Review On the Positive Aspects of Trauma”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(18), 9453. Https://Doi.Org/10.3390/İjerph18189453
• 6. Jayawickreme, E, Infurna, F.J, Alajak, K, Blackie, L.E, Chopik, W.J, Chung, J.M. and Zonneveld, R. (2021). “Post‐Traumatic Growth as Positive Personality Change: Challenges, Opportunities, And Recommendations”. Journal of Personality, 89(1), 145-165. Https://Doi.Org/10.1111/Jopy.12591
• 7. Çiçek, I. (2021). “Mediating Role of Self-Esteem İn The Association Between Loneliness and Psychological and Subjective Well-Being İn University Students”. International Journal of Contemporary Educational Research, 8(2), 83-97.
• 8. Kocatürk, M. and Çiçek, İ. (2021). “Relationship Between Positive Childhood Experiences and Psychological Resilience İn University Students: The Mediating Role of Self-Esteem”. Journal of Psychologists and Counsellors İn Schools, 1-12.
• 9. Li, L, Hou, Y, Li, L, Hou, Y, Kang, F. and Wei, X. (2020). “The Mediating and Moderating Roles of Resilience İn The Relationship Between Anxiety, Depression, And Post-Traumatic Growth Among Breast Cancer Patients Based On Structural Equation Modeling: An Observational Study”. Medicine (Baltimore), 11; 99(50): E23273. Doi: 10.1097/MD.0000000000023273
• 10. Özçetin, Y.S.Ü. ve Hiçdurmaz, D. (2017). “Kanser Deneyiminde Travma Sonrası Büyüme ve Psikolojik Sağlamlık. (Posttraumatic Growth and Resilience İn Cancer Experience)”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 388-397. Https://Doi.Org/10.18863/Pgy.290285
• 11. Gao, W, Zhu, S, Bai, H. and Gao, L. (2018). “Quality of Life and İts Related Factors İn Caregivers of Patients with Breast Cancer”. Chinese Journal of Practical Nursing, 1686-1691.Doi: 10.3760/Cma.J.İssn.1672-7088.2018.22.002
• 12. Akpınar, N.B. ve Ceran, M.A. (2019). “Kronik Hastalıklar Ve Rehabilitasyon Hemşireliği. (Chronic Diseases And Rehabilitation Nursing)”. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 140-152.
• 13. Tedeschi, R.G. and Calhoun, L.G. (1996). “The Posttraumatic Growth İnventory: Measuring The Positive Legacy of Trauma”. J Trauma Stress. 9:455-71. Https://Doi.Org/10.1007/BF02103658
• 14. Kağan, M, Güleç, M, Boysan, M. ve Çavuş, H. (2012). “Hierarchical Factor Structure of the Turkish Version of the Posttraumatic Growth Inventory İn A Normal Population”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(5):617-624.B. Doi: 10.5455/Pmb.1-1323620200
• 15. Doğan, T. (2015). “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. The Journal of Happiness & Well-Being. 3(1), 93-102.
• 16. Smith, B, W, Dalen, J, Wiggins, K, Tooley, E, Christopher, P. and Jennifer Bernard, J. (2008). “The Brief Resilience Scale: Assessing The Ability to Bounce Back”. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200. Https://Doi.Org/10.1080/10705500802222972
• 17. Kardaş, F. ve Tanhan, F. (2018). “Van Depremini Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Travma Sonrası Stres, Travma Sonrası Büyüme ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. (Investigating Posttraumatic Stress, Posttraumatic Growth And Hopelessness Levels Of University Students Exposed To The Van Earthquake)”. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-36. Http://Dx.Doi.Org/10.23891/Efdyyu.2018.60
• 18. Duman, N. (2019). “Travma Sonrasi Büyüme ve Gelişim. (Posttraumatıc Growth and Development)”. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(7), 178-184.
• 19. Gökmen, G. ve Deniz, M.E. (2020). “Travma Sonrası Büyümenin Yordayıcıları Olarak Öz-Anlayış ve Affetme. (Self-Compassion and Forgiveness as The Predictors of the Post-Trauma Growth)”. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 72-93.
• 20. Çimen, S. (2020). “Öldürmeyen Acı Güçlendirir Mi? Travma Sonrası Büyüme Ve Kolektivistik Başa Çıkma Stillerinin İlişkisi. (If Something Not Killing Could Be Strengthned? The Relationship Between Collectivistic Coping Styles and Post Traumatic Growth)”. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(5), 158-174.
• 21. Hoşoğlu, R, Kodaz, A.F, Bingöl, T.Y. ve Batık, M. V. (2018). “Öğretmen Adaylarında Psikolojik Sağlamlık. (The Resilient Levels of Preservice Teachers)”. OPUS International Journal of Society Researches, 8(14), 217-239. Https://Doi.Org/10.26466/Opus.405751
• 22. Çelebi, G.Y. (2020). “Covid 19 Salgınına İlişkin Tepkilerin Psikolojik Sağlamlık Açısından İncelenmesi. (Investigation of Reactions to The Covid 19 Outbreak İn Terms of Psychological Resilience)”. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 471-483. Https://Doi.Org/10.21733/İbad.737406
• 23. Hirani, S, Lasiuk, G. and Hegadoren, K. (2016). “The İntersection of Gender and Resilience”. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 23(6-7), 455–467. Https://Doi.Org/10.1111/Jpm.12313
• 24. Masood, A, Masud, Y. and Mazahir, S. (2016). “Gender Differences İn Resilience and Psychological Distress of Patients with”. Burns, 42(2), 300-306. Https://Doi.Org/10.1016/J.Burns.2015.10.006
• 25. Aydın, M. and Egemberdiyeva, A. (2018). “Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin İncelenmesi. (An Investigation of University Students’ Resilience Levels)”. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• 26. Infurna, F.J. and Jayawickreme, E. (2019). “Fixing The Growth İllusion: New Directions for Research İn Resilience and Posttraumatic Growth”. Current Directions İn Psychological Science, 28(2), 152-158. Https://Doi.Org/10.1177/0963721419827017
• 27. Nuccio, A.G. and Stripling, A.M. (2021). “Resilience and Post-Traumatic Growth Following Late Life Polyvictimization: A Scoping Review”. Aggression and Violent Behavior, 57, 101481. Https://Doi.Org/10.1016/J.Avb.2020.101481
• 28. Aafjes-Van Doorn, K, Békés, V, Luo, X, Prout, T.A. and Hoffman, L. (2022). “Therapists’ Resilience and Posttraumatic Growth During The COVID-19 Pandemic. Psychological Trauma”: Theory, Research, Practice and Policy, 14(S1), S165. Https://Doi.Org/10.1037/Tra0001097
• 29. Shi, J, Sznajder, K.K, Liu, S, Xie, X, Yang, X. and Zheng, Z. (2022). “Resilience and Posttraumatic Growth of Patients with Breast Cancer During the Covid-19 Pandemic İn China: The Mediating Effect of Recovery”. Frontiers İn Psychology, 12, 6701. Https://Doi.Org/10.3389/Fpsyg.2021.811078
• 30. Jung, S.Y. and Park, J.H. (2021). “Association of Nursing Work Environment, Relationship with The Head Nurse, And Resilience with Post-Traumatic Growth İn Emergency Department Nurses”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(6), 2857. Https://Doi.Org/10.3390/İjerph18062857
• 31. Şanli, M.E, Dinç, M, Öner, U, Buluş, M, Çiçek, İ. and Doğan, İ. (2023). “The Role of Spirituality in Anxiety and Psychological Resilience of Hemodialysis Patients in Turkey”. Journal of Religion and Health, 1-19.
• 32. Yıldırım Üşenmez, T, Öner, U, Şanlı, M.E. and Dinç, M. (2023). “The Effect of Spirituality On Psychological Resilience in Women with Breast Cancer Who Have Received Chemotherapy: A Cross-Sectional Study from Turkey”. Journal of Religion and Health, 62(3) 1964-1975.