Gebe Kadınlara Verilen Beslenme Eğitiminin Aneminin Önlenmesine Etkisi

Year 2023, Volume: 15 Issue: 3, 95 - 112, 07.11.2023

Döndü Batkın Ertürk , Gülay Koçoğlu

Abstract

Amaç: Bu araştırma, gebe kadınlara verilen beslenme eğitiminin, gebelikte aneminin önlenmesine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma, yarı-deneysel bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Araştırmaya toplam 104 gebe kadın dahil edilmiştir. “Gebe Kadınlara Verilen Beslenme Eğitiminin Aneminin Önlenmesine Etkisi Anket Formu” ve “Bireysel Gıda Tüketimi Çizelgesi” veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Eğitim gruplarında bulunan gebe kadınlara birinci trimesterde gebelikte kansızlığın önlenmesi konusunda yüz yüze beslenme eğitimi verilmiştir. Kontrol Grubu’nda bulunan gebe kadınların yalnızca rutin izlemlerine devam edilmiştir. Araştırmaya dahil edilen gebe kadınların birinci, ikinci ve üçüncü trimesterlerde hemoglobin ve serum ferritin; birinci ve üçüncü trimesterlerde serum B12 ile folik asit ölçümleri yapılmıştır. Günlük diyetle alınan demir, folik asit ve B12 vitamini miktarları Be Bi S paket programı kullanılarak hesaplanmıştır.
Bulgular: Tüm araştırma gruplarında bilgi puanı ortalamasının ikinci ve üçüncü trimesterlerde anlamlı olarak arttığı ve bu artışın eğitim gruplarında Kontrol Grubu’na göre anlamlı olarak yüksek olduğu tespit edilmiştir (p<0.001). Eğitim ve Kontrol gruplarının davranış puanının, günlük diyetle aldıkları demir, folik asit ve B12 vitamini miktarları ile hemoglobin ve serum ferritin düzeylerinin birinci trimestere göre ikinci ve üçüncü trimesterlerdeki değişimi yönünden gruplar arasında anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0.05).
Sonuç: Bu araştırmada verilen beslenme eğitiminin gebe kadınların bilgi düzeyini artırdığı ancak aneminin önlenmesine yönelik beslenme davranışları ile hemoglobin, serum ferritin, B12 ve folik asit düzeyleri üzerine etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Keywords

gebe kadın, anemi, beslenme eğitimi

Supporting Institution

“Bu çalışma, Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (CÜBAP) tarafından T-374 proje numarası ile desteklenmiştir.” (“This work is supported by the Scientific Research Project Fund of Cumhuriyet University under the project number T-374”)

Project Number

T-374

Thanks

Araştırmanın istatistiksel değerlendirme aşamasında yapmış olduğu katkılardan dolayı Prof. Dr. Hafize SEZER, Doç. Dr. Ünal ERKORKMAZ ve Yunus Emre KUYUCU’ya, destekleyici bir tutumla, gebe kadınlara ulaşmam konusunda yapmış oldukları katkılardan dolayı araştırmanın yürütüldüğü birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan tüm ebe ve hemşirelere, laboratuvar çalışmalarındaki yardımlarından dolayı Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Hastanesi Biyokimya ve Mikrobiyoloji Laboratuvarı çalışanlarına, araştırmaya katılan tüm gebe kadınlara, onların eşlerine ve kayınvalidelerine teşekkür ederiz.

References

• 1. World Health Organization. Micronutrient Deficiencies. Iron deficiency anaemia [online]. Available at: http://www.who.int/nutrition/topics/ida/en/. Accessed April 4, 2018.
• 2. World Health Organization. Global Anaemia Estimates, 2021 Edition. Global anaemia estimates in women of reproductive age, by pregnancy status, and in children aged 6-59 months [online]. Available at: https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/anaemia_in_women_and_children#:~:text=In%202019%2C%20global%20anaemia%20prevalence,39.1%25)%20in%20pregnant%20women. Accessed August 20, 2022.
• 3. Stevens GA, Finucane MM, De-Regil LM, Paciorek CJ, Flaxman SR, Branca F, et al. Global, regional, and national trends in haemoglobin concentration and prevalence of total and severe anaemia in children and pregnant and non-pregnant women for 1995-2011: a systematic analysis of population-representative data. Lancet Glob Health 2013; 1(1):e16-25.
• 4. Balık G, Şentürk Ş, Güven ESG, Kağıtçı M, Şahin FK. Doğu Karadeniz bölgesindeki miadında gebe kadınlarda anemi sıklığı ve bazı hematolojik parametrelerin analizi. Medeniyet Med J 2015; 30(1):8-12.
• 5. Bucak FK, Özcanarslan F, Demir M. Şanlıurfa kadın hastalıkları ve doğum hastanesine başvuran gebelerde anemi sıklığı ve ilişkili faktörler. Health Care Akad J 2017;4(2):103-109.
• 6. Çıtıl R, Barut SY, Eğri M, Önder Y. Devlet hastanesine başvuran gebelerde anemi görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Çağdaş Tıp Dergisi 2014;4(2): 76-83.
• 7. Çıkım G, Tok A. Sağlıklı gebelerde trimesterlere göre demir eksikliği anemisi sıklığının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2020;34(3):249-253.
• 8. World Health Organization /Centers for Disease Control and Prevention. Worldwide Prevalence of Anaemia 1993-2005. WHO global database on anaemia [online]. Available at: http://www.who.int/vmnis/anaemia/prevalence/summary/anaemia_data_status_t2/en/. Accessed March 26, 2018.
• 9. Breymann C, Auerbach M. Iron deficiency in gynecology and obstetrics: clinical implications and management. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2017;(1):152–159.
• 10. Rahman MM, Abe SK, Rahman MS, Kanda M, Narita S, Bilano V, et al. Maternal anemia and risk of adverse birth and health outcomes in low- and middle-income countries: systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2016;103(2):495–504.
• 11. Mshanga N, Martin H, Petrucka P. Food‐basket intervention to reduce micronutrient deficiencies among Maasai‐pregnant women in Tanzania: a quasi‐experimental study. J Hum Nutr and Diet 2019;32(5):625-634.
• 12. Smith C, Teng F, Branch E, Chu S, Joseph KS. Maternal and perinatal morbidity and mortality associated with anemia in pregnancy. Obst Gynecol 2019;134(6):1234–1244.
• 13. Young MF, Oaks BM, Tandon S, Martorell R, Dewey KG, Wendt AS. Maternal hemoglobin concentrations across pregnancy and maternal and child health: a systematic review and meta-analysis. Ann N Y Acad Sci 2019;1450(1):47-68.
• 14. Tairo SR, Munyogwa MJ. Maternal anaemia during postpartum: Preliminary findings from a cross‐sectional study in Dodoma City, Tanzania. Nurs Open; 2022;9(1):458-466.
• 15. Gupta M, Singh D, Tiwari S, Patel S, Priya A, Sethia S & Sahai A. Impact of educational intervention on the prevalence of anaemia among girls and women of reproductive age group in an urban slum of Bhopal. J Evolution Med Dent Sci 2016;5(91):6790-6795.
• 16. World Health Organization. Global Nutrition Targets 2025: Policy Brief Series. Geneva: WHO, 2014 [online]. Available at: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-NMH-NHD-14.4. Accessed March 26, 2018.
• 17. Otoo G, Adam Y. Effect of nutrition education with an emphasis on consumption of iron-rich foods on hemoglobin levels of pregnant women in Ghana. The FASEB Journal 2016; 30(1_supplement):410-412.
• 18. da Silva Lopes K, Yamaji N, Rahman MO, Suto M, Takemoto Y, Garcia-Casal MN &Ota E. Nutrition-specific interventions for preventing and controlling anaemia throughout the life cycle: an overview of systematic reviews. Cochrane Database Syst Rev 2021; 2021(9):CD013092.
• 19. Hasan MM, Soares Magalhaes RJ, Garnett SP, Fatima Y, Tarigujjaman M, Pervin S, et al. Anaemia in women of reproductive age in low- and middle-income countries: progress towards the 2025 global nutrition target. Bull World Health Organ 2022;100(3):196-204.
• 20. Saha J, Sen SM, Samanta A. Impact study of nutritional education as a controlling measure of iron deficiency anemia. Int J Community Med Public Health 2017;4 (11):4057-4064.
• 21. Patterson AJ, Brown WJ, Roberts DC, Seldon MR. Dietary treatment of iron deficiency in women of childbearing age. Am J Clin Nutr 2001;74 (5):650–656.
• 22. Kanber NA, Demirel R, Köken GN. Gebelere verilen beslenme eğitiminin anemi üzerine etkisinin belirlenmesi. TAF Prev Med Bull 2011;10(1):45-52.
• 23. Soylu M. Effects of nutrition education on general health and nutrition status of pregnant women. EJSDR 2016;1(1):18-23.
• 24. Sunuwar DR, Sangroula RK, Shakya NS, Yadav R, Chaudhary NK, Pradhan PMS. Effect of nutrition education on hemoglobin level in pregnant women: A quasi-experimental study. PLoS ONE 2019;14(3):e0213982
• 25. Yani LY, Merbawani R, Munfadlila AW. Correlation of nutrition education model for pregnant women in industrial areas to ıncrease knowledge of nutrition, nutritional behavior, and hemoglobin levels of pregnant women. STRADA Jurnal Ilmiah Kesehatan 2020;9(2):990-997.
• 26. Mohajeri M, Barzegar A, Nemati A, Rafati P. Can nutrition education improve nutritional status in pregnant women?. Nutrafoods 2018;17:23-26.
• 27. National Institutes of Health Office of Dietary Supplements (NIH-ODS), Dietary Reference Intake (DRI) Reports and Tables [online]. Available at: https://ods.od.nih.gov/HealthInformation/nutrientrecommendations.aspx. Accessed October 23, 2022.
• 28. Milman NT. Dietary iron intake in pregnant women in Europe: A Review of 24 Studies from 14 Countries in the Period 1991-2014. J Nutr Metab 2020; 2020:7102190.
• 29. Kocyłowski R, Lewicka I, Grzesiak M. Gaj Z, Sobańska A, Poznaniak J, et al. Assessment of dietary intake and mineral status in pregnant women. Arch Gynecol Obstet 2018;297(6):1433–1440.
• 30. Obwocha A, Mbagaya G, Were G. Dietary intake-among pregnant women attending ante-natal clinic at Kisii Level 5 Hospital, Kenya. IOSR JESTFT 2016;10(4):77–82.