İhtisas Eğitim Programı Ders Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Year 2023, Issue: 3, 82 - 104, 30.12.2023

İbrahim Kurt

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Yüksek İhtisas merkezlerinde uygulanan öğretim programı kazanımlarının revize Bloom taksonomisi açısından değerlendirmesini yapmak ve bu bağlamda kazanımların uygunluğunu incelemektir. Araştırma, nitel desen doküman analizi tekniğiyle yürütülmüştür. Araştırmada DİB tarafından 2021 yılında güncellenen program esas alınmış, literatürde yer alan revize Bloom taksonomisi tablolarından yararlanılarak program kazanımları bilişsel süreç ve bilgi boyutları açılarından incelenerek tablolarla yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda kazanımların bilgi ve bilişsel süreçler açısından çeşitlilik gösterdiği, bununla birlikte alt düzey öğrenmeleri ifade eden olgusal ve kavramsal bilgi boyutlarının hatırlama ve anlama bilişsel süreç basamaklarının yoğunlukta olduğu söylenebilir. Aynı zamanda program incelendiğinde kazanım yazım konusunda tutarlılığın bulunmadığı, 1080 saatlik hazırlık programı için belirlenen kazanım sayısının 3024 saatlik ihtisas programı kazanımlarından fazla olduğu, bazı alanlarda kazanımlar bütünleşik ifade edilmişken bazı alanlarda ise ders bazlı olarak ifade edildiği araştırma sonuçlarından bazılarıdır. Bu çalışma, eğitim bilimleri alanında kendisi hakkında oldukça çalışma yapılan bir taksonomi/sınıflama çalışmasıdır. Felsefe ve din bilimleri ve ihtisas eğitimi alanında bu çerçevede pek fazla çalışmanın bulunmayışı, bizi bu araştırmaya sevk eden temel husus olmuştur. Dolayısıyla çalışmanın, din eğitimi alanındaki program geliştirme ve değerlendirme süreçlerine katkı sağlaması, programın temel ögesi olan hedef/kazanımlar konusunda yeni çalışmalara rehberlik etmesi umulmaktadır.

Keywords

Felsefe ve Din Bilimleri, Din Eğitimi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Dini Yüksek İhtisas Eğitimi, Bloom

Examination of Specialization Education Program Course Outcomes According to the Revised Bloom Taxonomy

Abstract

The main purpose of this research is to evaluate the curriculum gains implemented in the Religious Higher Specialization Centers of the Presidency of Religious Affairs in terms of the revised Bloom taxonomy. The research was conducted with the qualitative pattern document analysis technique. The research was based on the program updated by DIB in 2021, and the program achievements were analyzed in detail and interpreted with tables using the revised Bloom taxonomy tables in the literature. In the study, program achievements were evaluated in terms of cognitive process and knowledge dimensions. Evaluation of achievements provides important ways and methods for both the learner and the instructor in relation to the content, educational situations and evaluation, and also provides important information about the level of education. When the relevant literature was examined, very few studies were found that aimed to examine program achievements in the field of religious sciences from a taxonomic perspective. Based on this, it is hoped that the study will set an example for other studies to be carried out, especially in the field of religious sciences, and will make significant contributions to the development of a scientific perspective on the educational activities carried out in specialized centers that have been operating for nearly half a century.

Keywords

Philosophy and Religious Studies, Religious Education, Presidency of Religious Affairs, Religious Higher Specialization Education, Bloom

References

• Anderson, Lorin W. vd. (ed.). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili Bir Sınıflama. çev. Durmuş Ali Özçelik. Ankara: Pegem Akademi, 2010.
• Avcı, Gülşen vd. “Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Fen Bilimleri Taslak Programının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi”. International Journal Of Eurasian Education And Culture 2 (2017), 62-80.
• Bümen, Nilay T. “Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi”. Eğitim ve Bilim Dergisi 31/142 (2006), 3-14. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/837/189
• Çakmak, Fatih. “Ortaokul Seçmeli Peygamberimizin Hayatı Dersi Öğretim Programı Hedefleri Üzerine Bir Analiz”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 2/2 (2019), 116-143.
• Demirel, Özcan. Eğitimde Program Geliştirme Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 25. Basım., 2008.
• Dinç, Seyid Enes. Diyanet İşleri Başkanlığı İhtisas Eğitimi Üzerine Bir Araştırma. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. “Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Yeterlikleri”. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2014. https://hukukmusavirligi.diyanet.gov.tr/Documents/Diyanet%20%C4%B0%C5%9Fleri%20Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Personel%20Yeterlikleri.pdf
• Diyanet İşleri Başkanlığı. “İhtisas Eğitim Programı (2018)”. Program Geliştirme Daire Başkanlığı, 2018. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/%C4%B0htisas%20E%C4%9Fitim%20Program%C4%B1%20%20(2021%20YEN%C4%B0).pdf
• Diyanet İşleri Başkanlığı. “İhtisas Eğitim Programı (2021)”, 2021. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/%C4%B0htisas%20E%C4%9Fitim%20Program%C4%B1%20%20(2021%20YEN%C4%B0).pdf
• Doğanay, Ahmet - Sarı, Mediha. Öğretim İlke ve Yöntemleri. ed. Ahmet Doğanay. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 4. Basım., 2009.
• Fettuh, Kemel. “Sünnet-i Nebeviyye ve Modern Öğretim Stratejileri”. çev. Şule Soyal Şenol. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 14 (2020), 419-442.
• Gökalp, Murat. Eğitimde Program Geliştirme ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayınları, 2020.
• Güven, Şahin. “Günümüz Türkiye’sinde Dini İlimlerin İhya ve İnşa Mekânları Olarak Dini Yüksek İhtisas Eğitim Merkezi Programları”. Diyanet Arapça İlmi Dergi 1 (2019), 218-241. https://dergipark.org.tr/tr/pub/daid/issue/55922/766320 İstanbul Haseki Dini Yüksek İhtisas Merkezi. “Haseki Dini Yüksek İhtisas Merkezinin Tarihçesi”. Haseki Dini Yüksek İhtisas Merkezimiz. 01 Ocak 2016. Erişim 24 Ağustos 2022. https://istanbulihtisas.diyanet.gov.tr/Sayfalar/ContentDetail.aspx?MenuCategory=Kurumsal1&ContentID=tanitim
• Karacaoğlu, Ömer Cem. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları, 2. Basım., 2020.
• Karıp, Fatih. “İlkokul Görsel Sanatlar Dersi Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 8/3 (2019), 1929-1948. https://doi.org/10.31463/aicusbed.581301
• Kurt, İbrahim. Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Yüksek İhtisas Eğitiminin Müftü-Vaiz Yeterlikleri Açısından Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2023.
• Ralph W., Tyler. Eğitim Programlarının ve Öğretimin Temel İlkeleri. çev. M. Emin Rüzgar - Berna Aslan. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2014.
• Sönmez, Veysel. Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık, 19. Basım., 2020.
• Şeker, Hasan (ed.). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Anı Yayıncılık, 4. Basım., 2017.
• Tanrıverdi, Belgin. Yeterlik Merkezli Eğitim. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Taşpınar, Mehmet. Modüler Öğretim Yönteminin Öğretim Yöntemleri Dersinde Öğrenci Başarısına Etkisi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1997.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 11. Basım., 2016.
• Yıldız, Mehmet. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (4-8) Öğretım Programındakı Bilişsel Kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2021), 307-342. https://doi.org/doi.org/10.51553/bozifder.898308