ÖRGÜTSEL DEMOKRASİ ALGISININ ÇALIŞANLARIN İÇ GİRİŞİMCİLİK PERFORMANSINA ETKİLERİ: MARMARİS’TEKİ OTEL İŞLETMELERİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Year 2017, Volume: 6 Issue: 14, 115 - 138, 30.04.2017

İsmail Bakan , Ergün Kara , Bilge Güler

Abstract

Bu çalışmanın
amacı, örgüt içinde demokratik bir ortamın varlığının çalışanların iç
girişimcilik performanslarını etkileyebileceği düşüncesi çevresinde, örgütsel
demokrasi algısının bireylerin iç girişimcilik performansına etkilerini
incelemektir. Bu amaçla; Marmaris’te bulunan dört ve beş yıldızlı otel
işletmelerinde çalışan 201 kişiye anket uygulanmıştır. Anket uygulaması sonucu
elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak; korelasyon ve regresyon
analizleriyle test edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre; örgütsel
demokrasinin tüm alt boyutları ile iç girişimciliğin tüm alt boyutları arasında
anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Bununla birlikte örgütsel demokrasi alt
boyutlarından şeffaflık algısının yenilik ve proaktifliği, hesap verebilirlik
algısının ise yeniliği ve özerkliği pozitif olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Fakat örgütsel demokrasinin diğer alt boyutları olan; katılım-eleştiri, adalet
ve eşitlik algılarının çalışanların iç girişimcilik performanslarını
etkilemediği tespit edilmiştir. 

Keywords

Örgütsel Demokrasi, İç Girişimcilik, Otel çalışanları

The Effects Of Organizational Democracy Perception On Employees’ Intrapreneurship Performance: An Empirical Study in Hotel Firms in Marmaris

Abstract

The purpose of this study to examine the effects of
organizational democracy perception on the performance of individuals’
intrapreneurship within the framework individual intrapreneurship of employees
can be affected by the existence of democratic atmosphere in the organization.  For this purpose, a questionnaire was applied
to 201 people working in four and five star hotel firms in Marmaris.  Obtained data in the result of questionnaire
application were tested by using SPSS program, analyses of correlation and regretion.  According to the done analysis results;
meaningful relations were determined between all sub-dimensions of organizational
democracy and all sub-dimensions of intrapreneurship.  Besides, it was concluded that transparency
perception which is one of the sub-dimensions of organizational democracy
effects innovation and aotonomy; on the other side, accountability perception
effects innovation and proactivity positively. 
However; it was determined that participation-criticism, justice and equality
perceptions which are other sub-dimensions of organizational democracy do not
affect  the performance of employees’ intrapreneurship.

Keywords

Organizational Democracy, Intrapreneurship, Hotel Staff

References

• Ağca, V., ve Kurt, M., (2007). “İç Girişimcilik ve Temel Belirleyicileri: Kavramsal Bir Çerçeve”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, (29), ss. 83-112.
• Ağca, V., ve Yörük, D., (2006). “Bağımsız Girişimcilik ve İç Girişimcilik Arasındaki Farklar: Kavramsal Bir Çerçeve”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2), ss. 155-173.
• Ağırbaş, İ., Çelik, Y., ve Büyükkayıkçı, H., (2005). “Motivasyon Araçları ve İş Tatmini: Sosyal Sigortalar Kurumu Hastane Başhekim Yardımcıları Üzerine Bir Araştırma”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), ss. 326-350.
• Antoncıc, B., (2000). “Intrapreneurship: Construct Refinement And An Integrative Model Development”, Unpublished PhD Dissertation, Case Western Reserve University,
• Antoncıc, B., (2001). “Organizational Processes in Intrapreneurship: A Conceptual Integration”, Journal of Enterprising Culture, 9(2), ss. 221-235.
• Antoncıc, B., Prodan, I., (2008). “Alliances, Corporate Technological Entrepreneurship and Firm Performance: Testing a Model on Manufacturing Firms”, Babson College Entrepreneurship Research Conference (BCERC) Paper.
• Antoncıc, B., ve Hısrıch, R.D., (2000). “Intrapreneurship Modeling in Transition Economies: A Comparison of Slovenia and The United States‘, Journal Of Developmental Entrepreneurship, 5(1), ss.21-40.
• Antoncıc, B., ve Hısrıch, R.D., (2001). “Intrapreneurship: Cons¬truct Refinement and Cross-cultural Validation”, Journal of Business Venturing, 16, ss. 495-527. Argris, C., (1987). “Organizational Leadership and Participative Management”, The Journal of Business, 28(1).
• Bakan, İ., ve Büyükbeşe. T., (2005). “Katılımcı Karar Verme: Çalışanlar Hangi Düzeyde Kararlara Katılmak İsterler?”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), ss. 23-47.
• Bakan, İ., ve Büyükbeşe, T., (2008). “Katılımcı Karar Verme: Kararlara Katılım Konusunda Çalışanların Düşüncelerine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), ss. 29-56.
• Başar, M., Yılmaz, Ü., ve Tosunoğlu, B.T., (2013). Girişimcilik, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir.
• Başaran, İ.E., 81992). Yönetimde İnsan İlişkileri, Kadıoğlu Matbaası, Ankara.
• Brunaker, S., ve Kurvınen, J., (2004). “Intrapreneurship, Local Ini¬tiatives In Organizational Change Processes”, Leadership&¬Organization Development Journal, 27(2), ss. 118-132.
• Bryman, A. ve Cramer, D. (1997). Quantitative Data Analysis with SPSS for Windows: A guide for social scientists. London: Routledge.
• Bulut, Ç., vd., (2008). “Kurumsal girişimcilik ve kavramsal yapı üzerine bir tartışma”, Journal of Yaşar University, 3(10).
• Burgelman, R.A., (1983). “A process model of internal corporate venturing in the diversified major firm”, Administrative Science Quartely, 28(2), ss. 223-244.
• Butcher, D., ve Clarke, M., (2002). “The Cornerstone For Organizational Democracy”. Organizational Dynamic, 31(1), ss.35-41.
• Chen, S.Y., vd., (2015). “Organizational Justice, Trust, and Identification and their Effects on Organizational Commitment in Hospital Nursing Staff”, BMC Health Services Research, 15(1).
• Cheney, G., (1995), “Democracy in the Workplace: Theory and Practice from the Perspective of Communication”, Journal of Applied Communication, 23, ss.167-200.
• Clarke, M., (2011). “Organizational Democracy, ethichs and leadership: The mediating role of organizational politics”, Leadership, 7(4), ss. 415-433.
• Cloke K., ve Goldsmıth, J., (2002). The End Of Management And The Rise Of Organizational Democracy, San Francisco CA,Jossey-Bas.
• Coşan, P.E., Gülova, A.A., (2014). “Örgütsel Demokrasi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(2), ss. 231-248.
• Culhane, J.H., (2003). “The Entrepreneurial Orientation- Performance Linkage in HighTechnology Firms: An International Comparative Study”, Thesis for the Degree of Doctorof Philosopy, Graduate School of the University of Massachusetts Amherst.
• Dahl, R., (2001). ”A Right Workplace Democracy? Response To Robert Meyer”, Review Of Politics, 63, ss. 221-247.
• Demir, B., ve Bakan, İ., (2015). “Girişimcilik ve Liderlik”, Editör: Bakan, İ., Girişimcilik ve Girişimcilikte Seçme Konular, 301-328, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Dıener, R.B., (2011). Positive Psychology As Social Change, London: Springer Dordrecht Heidelberg.
• Dilsiz, İ., ve Kölük, N., (2008). Girişimcilik, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Döm, S., (2006). Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği, Okutman Yayıncılık, Mersin.
• Durmaz, I., (2011). “Psikolojik Güçlendirme Algısının İç Girişimcilik Üzerine Etkisi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ekiyor, A., ve Karagul, S., (2016). “Sağlık Sektöründe Personel Güçlendirmenin İş Gören Performansına ve İç Girişimciliğe Etkisi”, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(3), ss. 13-25.
• Erkal, P.C., (2012). “Örgütsel Demokrasi: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi SBE, Manisa.
• Fiş, A.M., ve Çetindamar, D., (2007). “Girişimcilik Oryantasyonu, Kurum İçi Girişimcilik ve Bağlı Ölçeklerin Türkçe’de Geçerlemesi”, Yönetim Organizasyon Kongresi, Sakarya, Mayıs.
• Forcadell, F.J., (2005),“Democracy, Cooperation and Business Success: The Case of Mondragón Corporación Cooperativa”,Journal of Business Ethics,56(3), ss.255-274. Geçkil, T., (2013). “Örgütsel Demokrasi ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki: TRB1 Bölgesindeki Üniversite Hastanelerinde bir Uygulama”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Geçkil, T., ve Tikici, M., (2015). “Örgütsel Demokrasi Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Amme İdaresi Dergisi, 48(4), ss. 41-78.
• Gürel, E.B., (2012). “İç Girişimcilik: Bir Literatür Taraması”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, (6), ss. 56-75.
• Hançer, M., Öztürk, A.H. ve Ayyıldız, T., (2009). “Middle-level hotel managers’ corporate entrepreneurial behavior and risk-taking propensities: A case of Didim, Turkey”, Journal of Hospitality Marketing&Management, (18), ss. 523-537.
• Harrıson, S. J., ve Freeman, R. E., (2004). “Special Topic: Democracy In and Around Organizations”, Academy of Management Executive, 18, ss. 49-53.
• Hayton, J.C., (2005). “Promoting Corporate Entrepreneurship Thro¬ugh Human Resource Management practices: A Review of Emprical Research”, Human Resource Management, 15, ss. 21-41.
• Heywood, A., (2007). Siyaset, (Çev. Ed. Buğra Kalkan), Adres Yayınları, Ankara.
• Hornsby, J.S., Kuratko, D.F., ve Zahra, S.A., (2002). “Middle Mana¬gers’ perception of The Internal Environment for Corpo¬rate Entrepreneurship: Assessing A Measurement Scale”, Journal of Business Venturing, 17, ss. 253-273.
• Hornsby, J.S., vd., (1993). “An Interactive Model of the Corporate Entrepreneurship Process”, Entrepreneurship: Theory and Practice, Winter, ss.29-37.
• Ireland, R.D., ve Webb, J.W., (2009). “Crossing The Great Divide Of Strategic Entrepreneurship: Transitioning Between Exploration And Exploitation”. Business Horizons, 52, ss. 469-479.
• İkiz, A., (2011). Otel İşletmelerinde İç Girişimciliği Etkileyen Örgüt İçi Faktörlere İlişkin Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Johnson, P., (2006). “Whence Democracy? A Review and Critique of The Conceptual Dimentions and Implications of The Business Case for Organizational Democracy”, University of Sheffield, UK. Volume 13(2), London Thousandoaks, CA and New Delhi Organization Article.
• Karasar, N., (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi (Kavramlar–İlkeler–Teknikler), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kaya, A., (2007). “Bilişim ve İletişim Işığında Girişimcilik ve KOBİ Yönetimi, Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya.
• Kerr, A., (2004). “The Limits of Organizational Democracy”, Academy of Management Executive, 18(3), ss. 81-97.
• Kesen, M., (2015). “Örgütsel Demokrasinin Çalışan Performansı Üzerine Etkileri: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), ss. 535-562.
• Koçel, T., (2005). İşletme Yöneticiliği, Arıkan Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Koçel, T., (2010). İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Lansbury, D.R., (2009). ”Workplace Democrarcy And The Global Financial Crisis” Journal Of Industrial Relations, Sage Publications, 51, ss. 1-22
• MCgregor, N.L., (2005), “The Contribution of Workplace Democracy to Organizational Change”, Doctoral Dissertation, Walden University. ProQuest Information and Learning Co. (UMINo: 3182623).
• Müftüoğlu, T., vd., (2005). Girişimcilik, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Müftüoğlu, T., ve Durukan, T., (2004). Girişimcilik ve KOBİ’ler, Gazi Kitabevi, An¬kara.
• Naktiyok, A., (2004). İç Girişimcilik, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Naktiyok, A., ve Kök, S., 2006. “Çevresel Faktörlerin İç Girişimcilik Üzerine Etkileri”, A. K. Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2), ss. 77-96.
• Nıelsen, R.P., Peters, M.P., ve Hisrich, R.D., (1985). Intrapreneurship Strategy for Internal Market Corporate, Non-Profit and Government Institution Cases, Strategic Management Journal, 6(2), ss. 181–189.
• Norusıs, M. J., (1992). SPSS for windows professional statistics, release 5. Chicago: SPSS Inc.
• Onay, M., ve Çavuşoğlu, S., (2010). “İşletmelerde Girişimcilik Özelliğini Etkileyen Faktörler: İç Girişimcilik”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(1), ss. 47-67.
• Pınar, A.H., (2015). “Girişimcilik Türleri”, Editör: Bakan, İ., Girişimcilik ve Girişimcilikte Seçme Konular, 49-91, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Pınchot, G., (1985). Intrapreneuring: Why you don’t have to leave the corporation to become entrepreneur, NY: Harper and Row Publishers, New York,
• Pınchot, G., ve Pellman, R., (1999). Intrapreneuring In Action: A Handbook for Business Innovation. San Francisco: Berrett-Koehler.
• Powley, E.H., vd., (2004). “Dialogic Democracy Meets Command and Control: Transformation through the Appreciative Inquiry Summit”, Academy of Management Executive, 18, ss. 67-80.
• Russell, R., ve Faulkner, B., (2004). “Entrepreneurship, Chaos And The Tourism AreaLifecycle”, Annals of Tourism Research, 31(3), ss. 556–579.
• Sadykova, G., ve Tutar, H., (2014). “Örgütsel Demokrasi ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”, İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), ss. 1-16.
• Sartorı, G., (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, (Çev. Tuncer Karamustafaoğlu), Mehmet Turan Yetkin Yayınları, Ankara.
• Sezen, S., (1994). Seçim ve Demokrasi, Gündoğan Yayınları, Ankara.
• Tetlock, P.E., (1985), “Accontability: A Social Check on the Fundamental Attribution Error”, Social Psychology Quarterly, 48(3), ss. 227-236.
• Thornberry, N., (2001). “Corporate Entrepreneurship: Antidote or Oxymoron?”, EuropeanManagement Journal, 19 (5), ss. 526-533.
• Top, S. (2006). Girişimcilik Keşif Süreci, Beta Yayımcılık, İstanbul.
• Ural, A., ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Uygun, O., (1996). Türkiye’de Demokrasi ve İnsan Hakları. TODAİE, Takav Matbaa, Ankara.
• Wunderer, R., (2001). “Employees as “Co-Intrapreneurs a Transformation Concept”,Leadership& Organization Development Journal, 22(5), ss. 193-211.
• Yıldırım, F., (2007). “İş Doyumu İle Örgütsel Adalet İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 62(1), ss.253-278.
• Zahra, S.A., (1991). “Predictors And Financial Outcomes Of Corporate Entrepreneurship: An Exploratory Study, Journal of Business Venturing, 6(4), ss.259-285.
• Zahra, S., (1996). “Governance, Ownership, and Corporate Entrepreneurship: The ModeratingImpact of Industry Technological Opportunities”, Academy of Management Journal, 39(6), ss. 1713–1735.
• Zahra, S.A., Fılatotchev, I., ve Wrıght, M., (2009). “How Do Thres¬hold Firms Sustain Corporate Entrepreneurship? The Ro¬le Of Boards and Absorptive Capacity”, Journal of Business Venturing, 24, ss. 248-260.
• Zahra, S.A., ve Garvıs D.M., (2000). “International corporate entrepreneurship and firm performance: The moderating effect of international environment hostility”, Journal of Business Venturing, 15(5), ss. 469-49.