Şanlıurfa Semt Pazarlarında Taşıyıcılık Yapan Çocuk İşçiler

Year 2014, Volume: 18 Issue: 3, 21 - 31, 01.12.2015

M. Reşit Sevinç , Müge K. Davran Remziye Özel , Gönül Sevinç

Abstract

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye ortalamasının çok altında kişi başına milli gelire sahip olmakla beraber; Türkiye ortalamasının çok üstünde hane başına ortalama çocuk sayısına ve yüksek doğurganlık hızına sahiptir. Ekonomik kriz ve yoksulluk, ailede varlığı bazen unutulan çocuklar üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Çocuklar küçük yaşta hane gelirine katkı sağlamak üzere çalışmaya başlamakta, hem eğitimlerinden uzaklaşmakta hem de yaptıkları işlere bağlı olarak fiziksel ve mental gelişmeleri olumsuz yönde etkilenmektedir. Bölgede yer alan kurumlar (özel, kamu ve sivil toplum kuruluşları) ve özellikle aileler, eğitim olanaklarından uzaklaşarak çalışan bu çocukları görmezlikten gelmekte; aksine çalışmanın kimseye zarar veremeyeceğinden hareketle bu durumu desteklemektedirler. Bu çalışmada, Şanlıurfa ili merkezine yakın kırsal alanlarda yaşayan, gerek ekonomik kriz nedeniyle gerekse aile bütçesine katkı sağlamak amacıyla, semt pazarlarında el arabasıyla taşıyıcılık yaparak gelir elde etmeye çalışan çocuklar (104 kişi) incelenmiş; bireysel görüşme yöntemiyle bilgi toplanarak çocukların sosyo-ekonomik statüleri ortaya konmuştur. Çocukları çalışmaya iten şartların nedenleri, çocukların mevcut yaşantıları hakkındaki düşünceleri, eğitimleri ve gelecekleri ile ilgili beklentileri araştırılmıştır.

Keywords

Çocuk İşçiler; Ekonomik Kriz; Yoksulluk; Kırsal Nüfus; Şanlıurfa

References

• Anonim. 2002. ILO. A Future Without Child Labour. International Labour Conference, 90th Session, Geneva.
• Anonim. 2005. Eğitimsen. Eğitim Hakkı, IV. Demokratik Eğitim Kurultayı, Ankara.
• Anonim. 2007. ILO ve TUİK. Çalışan Çocuklar 2006, Ankara.
• Anonim. 2008. TUİK. Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, Ankara.
• Anonim. 2010. TUİK. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı 2009, Ankara.
• Anonim. 2015. TUİK. Temel İstatistikler. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim tarihi: 30.06.2015).
• Arı, F.A. 2006. Bölgesel Kalkınma Politikalar ve Yeni Dinamikler. Derin Yayınları, İstanbul, 352 s.
• DİSK. “DİSK-AR: Açlık Sınırı 1121 TL’ye, Yoksulluk Sınırı İse 3544 TL’ye Çıktı”. http://www.disk.org.tr/2013/12/disk-ar-aclik-siniri-1121-yoksulluk-siniri-3544-tl/ (2013) (Erişim tarihi: 13 Nisan 2015).
• Hurst Peter (2010), “Tehlikeli Çocuk İşçiliği”, http://osha.europa.eu/fop/turkey/tr/publications/oshayayin/cv_a_4_cocuk_isciligi.pdf (Erişim tarihi: 22.05.2010).
• Küçükkalay, A.M., Dulupçu, M.A., Turunç, Ö. 2000. Dünyada ve Türkiye’de Çocuk İşgücü İstihdamının Sorunları ve Önlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,5 (1): 103 – 118.
• Neyzi, Olcay (2010), “Erkek ve Kız Çocuklarda Boy - Kilo Oranları”, http://www.ailem.com/templates/library/2856.asp?id=13556 ( Erişim tarihi: 12.07.2010).
• TÜRK-İŞ. “Kasım 2014 Açlık ve Yoksulluk Sınırı”, http://www.turkis.org.tr/dosya /nkhl6TSnMiZH.pdf (2014) (Erişim tarihi: 13 Nisan 2015).
• Yıldız, Ö. 2006. Türkiye’de Çocuk İşçi Sorununun Toplumsal Görünümü. Journal of Qafqaz University, (18): 134 - 139.