ARTISTIC WOVEN WORKS THAT EXHIBITED AT THE “SCYTHIA” BIENNIAL IN 2020-2021

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı 3 - AYDIN UĞURLU VE GELENEKSEL SANATLAR ÖZEL SAYISI, 271 - 298, 31.03.2022

Selen Çolak , Servet Senem Uğurlu

Öz

Throughout the history of civilization, people have met their needs such as protection, clothing and shelter with various textural surfaces. They created textile samples with natural materials and techniques such as dyeing, printing and embroidery, which they obtained with the development process. People have turned some of their textiles into works of art. When weaving history is examined, it is seen that people living in every culture and geography use different raw materials, techniques and expressions according to the conditions of the period they live in.

People used basic weaving techniques in their woven. The first and most durable of these basic techniques is plain weave. In weaving made with this technique, if the wefts are so compressed that the warps are not visible, it becomes a kilim. Kilim technique is among the most widely used weaving techniques all over the world. It is known that this technique is used in many different places in the world such as Anatolia, Asia, Europe, Africa and America. Kilim technique and its derivatives are used repeatedly in textile art works under the influence of the continuing traditional trace in the world, changes and developments in life, and differing artistic and aesthetic views.

The textile art exhibitions, which first started with the Lausanne Biennial in 1962, are held by certain countries and organizations all over the world. One of these exhibitions is the "Scythian" International Biennial Symposium, Textile and Fiber Art Conference and Exhibition event, which started in 1995 and continues periodically until today, in which works of art from many countries participate with preliminary jury selection.

This article, The “Scythian” International Biennial Symposium brings together new works made using the kilim / tapestry technique in three exhibitions for the years 2020-2021, organized as part of the Textile and Fiber Art Conference and Exhibition. It has been taken into account that the technique used in the works of art is common. It is aimed to use the oldest techniques used by people in international works of art, to examine today's reflections and connections.

Anahtar Kelimeler

Textile, Art, Scythia, Biennial, Weaving

2020-2021 YILLARINDA “SCYTHIA” BİENALİ’NDE SERGİLENEN SANATSAL DOKUMA ESERLER

Öz

Uygarlık tarihi boyunca insanlar, korunmak, giyinmek ve barınmak gibi gereksinimlerini çeşitli dokusal yüzeyler ile karşılamıştır. Gelişim süreciyle birlikte elde ettiği doğal malzemeler ve boya, baskı, nakış gibi tekniklerle tekstil örneklerini oluşturmuşlardır. İnsanlar yaptıkları bazı tekstilleri ise birer sanat eserine dönüştürmüşlerdir. Dokumacılık tarihi incelediğinde, her kültür ve coğrafyada yaşayan insanların, yaşadıkları dönemin şartlarına göre farklı hammadde, teknik, ifade biçimi kullanıldıkları görülmektedir.

İnsanlar dokumalarında temel dokuma teknikleri kullanmışlardır. Bu temel tekniklerin ilki ve en dayanıklısı bezayağıdır. Bu teknikle yapılan dokumalarda atkılar çözgülerin görülmeyeceği kadar sıkıştırılırsa kilim olur. Kilim tekniği, tüm dünyada en yaygın olarak kullanılan dokuma teknikleri arasındadır. Bu tekniğin Anadolu, Asya, Avrupa, Afrika, Amerika gibi dünya üzerinde çok farklı yerlerde kullanıldığı bilinmektedir. Dünyada devam eden geleneksel iz, yaşamda değişim ve gelişimler, farklılaşan sanatsal ve estetik bakışlar etkisinde, tekstil sanatı eserlerinde kilim tekniği ve türevleri tekrar tekrar kullanılmaktadır.

İlk olarak 1962 yılında Lozan Bienali ile başlayan tekstil sanatı sergilerinin benzerleri tüm dünyada belirli ülke ve kuruluşlarca yapılmaktadır. Bu sergilerden biri de 1995 yılında başlayarak günümüze kadar periyodik olarak devam eden, çok sayıda ülkeden sanat eserlerinin ön jürili elemeyle katıldığı "İskit" Uluslararası Bienal Sempozyumu, Tekstil ve Elyaf Sanatı Konferans ve Sergisi etkinliğidir.

Bu makale; “İskit” Uluslararası Bienal Sempozyumu, Tekstil ve Elyaf Sanatı Konferans ve Sergisi kapsamında düzenlenmiş 2020-2021 yıllarına ait üç sergide kilim / tapestry tekniği kullanılarak yapılmış yeni çalışmaları bir araya getirmektedir. Sanat eserlerinde kullanılan tekniğin ortak olması göz önünde tutulmuştur. İnsanların kullandığı en eski tekniklerin uluslararası sanat eserlerinde kullanılmaları, günümüz yansımaları ve bağlantılarının incelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tekstil, Sanat, Scythia, Bienal, Dokuma

Kaynakça

• Acar, Belkıs (1975). Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar. İstanbul: Ak Yayınları.
• Acar, Belkıs Balpınar (1982). Kilim-Cicim-Zili-Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları. İstanbul: Eren Yayınları.
• Altın, Fatma (2010). Dokuma Resim Sanatında Çağdaş Etkiler. Yüksek lisans tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atabinen, Reşit Saffet (1987). Doğu Avrupa’nın Uygarlığına ve Yerleşmesine Türklerin Katkıları. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları.
• Atlıhan, Şerife (2011). “Anadolu’da Kilim Geleneği”, 18.-19. Yüzyıl Anadolu Kilimleri Gülgönen Koleksiyonu, İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları.
• Bali, Figen (2019). Türk Göçebe Sanatında İkonografi. Yüksek Lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balpınar, Belkıs; Hirsch, Udo (1983). Vakıflar Museum Istanbul Flatweaves Flachgewebe. Wesel: Verlag Uta Hülsey.
• Balpınar, Belkıs; Hirsch, Udo (1983). T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar Müzesi Kataloğu. Wesel: Uta Hülsey Yayınevi.
• Begiç, H. Nurgül (2017). Türk Keçecilik Sanatı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Berkmen, Haluk (2017). Asya Kültürünün Dünyadaki İzleri. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
• Çoruhlu, Yaşar (2015). “İç Asya Kurganlarında Çıkarılan Halı ve Dokuma Materyallerinin Anadolu Türk Halı ve Dokuma Sanatları Bakımından Önemi”, Prof. Dr. Selçuk Mülayim Armağanı Sanat Tarihi Araştırmaları, İstanbul: Lale Yayıncılık, s. 241-264.
• Dölen, Emre (1992). Tekstil Tarihi Dünyada ve Türkiye’de Tekstil Teknolojisinin ve Sanayiinin Tarihsel Gelişimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Güzel, Hasan Celal; Çiçek (Ed.), Kemal (Ed.); Koca, Salim (Ed.). (2002). Türkler, Cilt 4, Orta Çağ. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 32-41.
• Hordynsky, Sviatoslav (1984). “Sanat”, Ukrayna Ansiklopedisi (C.1), Kiev: Internet Encyclopedia of Ukraine (http://www.encyclopediaofukraine.com/), s. 1.
• (http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages%5CA%5CR%5CArt.htm#:~:text=The%20origins%20of%20Ukrainian%20art,found%20at%20the%20same%20sites , 27.02.2022)
• Herodotos (2018). Tarih. (Çev. Müntekim Ökmen), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kurt, Halil (2012). “Ukrayna”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 42). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 72-73.
• Linduff, Katheryn M., Rubinson, Karen S. (2022). Pazyryk Culture Up in the Altay. New York: Taylor and Francis Group.
• Mallet, Marla (2000). Woven Structures A Guide to Oriental Rug and Textile Analysis. Atlanta: Christopher Publications.
• Ölçer, Nazan (1988). Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Kilimler. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Öngen, Ayşe Gamze (2016). “Çağdaş Türk Kirkitli Dokuma Sanatçıları”, Akdeniz Sanat Dergisi, S.17, s. 59-69.
• Özay, Suhandan (2001). Dünden Bugüne Dokuma Resim Sanatı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Özkan, Şükran (2011). Sanatsal Dokumalarda Geleneksel Dokuma Tekniklerinin Kullanımı. Yüksek Lisans tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkeçeci, İlhan (2004). Zamanı Aşanlar IX. Yüzyıla Kadar Türk Sanatı, İstanbul: HMS Group Yayınları.
• Öztürk, Yücel (2002). “Ukrayna, II. Tarih”, Türkler Ansiklopedisi, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, C. 4, s. 73-75.
• Rudenko, Sergei Ivanovich (1970). Frozen Tombs of Siberia the Pazyryk of Iron Age Horsemen. (Translated: M.W. Thompson), Los Angeles: University of California Press.
• Sazak, Gözde (2014). Türk Sembolleri Hun Dönemi Türk Motif ve Sembollerinin Sanata ve Hayata Yansıması. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Simonet, Valerie; Gerard, Emmanuel; Giraud, Catherine (2019). Discover An Intangable Cultural Heritage with The Aubusson Tapestry. Aubusson: Cité internationale de la tapisserie.
• Soysaldı, Aysen (1999). “Türk Kilimlerinde Dokuma Teknikleri ve Boyama Özellikleri”, Erdem, S. 30, s. 600-613.
• Şirin, İbrahim Murat (2019). Öncesi ve Sonrası ile Ukrayna’da Maidan Süreci. Yüksek Lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tarcan, Haluk (2011). Kilim ve Halıların Konuşan Damgaları. İstanbul: Enki Yayınları.
• Tekçe, E. Fuat (1993). Pazırık Altaylar’dan Bir Halının Öyküsü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Uğurlu, Aydın (1985). “El Dokumacılığı Sanatında Çağdaş Yorumlar”, Sanat Çevresi. S. 81, s. 58-60.
• Uğurlu, Aydın (1997). “Kilim”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, (C.2), İstanbul: Yem Yayın Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, s. 1009-1010.
• Uğurlu, Aydın; Uğurlu, Servet Senem (2020). “Tekstil Müzesi Önerisi”, Folklor Akademi Dergisi. S. 4, s. 289-310.
• Uğurlu, Servet Senem (2018). “Anadolu Kilimlerinde Sanatsal Değerler”, Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür-Sanat-Mimarlık Dergisi, S. 1, s. 1-15.
• Yalın, Fikret (2021). Dokuma Resim Sanatında Kilim Tekniği ile Fotoğrafçı Yaklaşım. Sanatta Yeterlilik tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Yılmaz, Anıl (2002). “İskit Sanatı”, Türkler Ansiklopedisi, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, C. 4, s. 26-32.
• Scythia (2020). Sergi kataloğu. Ivano Frankivs’k, Ukrayna.
• Scythia Mini. (2021). Sergi kataloğu. Ivano Frankivs’k, Ukrayna.
• Scythia Micro. (2021). Sergi kataloğu. Ivano Frankivs’k, Ukrayna.
• https://www.akg-images.com/archive/-2UMDHUREZ2KY.html , 02.02.2022.
• http://www.scythiatextile.com/mini-2021.html , 02.02.2022.
• http://www.scythiatextile.com/micro-2021.html , 02.02.2022.
• http://www.scythiatextile.com/scythia-2020.html , 12.02.2022.
• http://www.scythiatextile.com/index.html , 02.02.2022.
• https://www.thecollector.com/who-were-the-scythians/ , 30.02.2022.