Hemşirelerin Profesyonellik Davranışları Ve Tükenmişlik Düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 9, 25.03.2019

Recep Can Kemal Macit Hisar

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.544096

Cited By: 9

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerde
profesyonellik davranışları ve tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla
yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı tiptedir. Araştırmanın evrenini bir ilçedeki
kamu sağlık kuruluşlarında görev yapan hemşireler oluşturmuştur. Örnekleme
yöntemi olarak amaçlı örneklem yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı
olarak üç bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Anket formunun birinci
bölümünde kişisel bilgi formu, ikinci bölümünde Profesyonel Davranış
Değerlendirme Envanteri (HPDE), üçüncü bölümünde Maslach Tükenmişlik Ölçeği yer
almaktadır.

Bulgular: Hemşirelerin %36’sının klinik servislerde çalıştığı, %59,6’sının
36-45 yaş aralığında ve %78,7’sinin kadın olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin
profesyonellik davranışlarından toplumsal hizmet sunma ve yeterlilik ve sürekli
eğitim boyutları ile duygusal tükenmişlik arasında negatif yönlü, düşük düzeyde
anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına
göre profesyonelliğin alt boyutlarından olan yeterlilik ve sürekli eğitim
boyutunun duygusal tükenmişlik üzerinde negatif yönlü anlamlı etkiye sahip olduğu
belirlenmiştir.

Sonuç: Hemşirelerin profesyonellik davranışları düşük ve tükenmişlik
düzeyi ise yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda eğitim ve
uygulamaların yapılması önerilmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, profesyonellik, tükenmişlik

Kaynakça

• 1. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior. 1981;2(2):99-113. 2. Arı GS, Bal EÇ. Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2008;15(1):131-148. 3. Kılıç T, Ak H. kamu ve özel hastanede çalışan personellerin tükenmişlik seviyelerinin karşılaştırılması Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. GÜSBD 2017; 6(1): 72 – 79. 4. Kılıç T, Seymen OA. Sağlık sektöründe tükenmişlik sendromuna etki eden faktörlerin analizi ve bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2011;9(16):47-67. 5. Metin Ö, Özer FG. Hemşirelerin tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2007;10(1):58-66. 6. Yakut Hİ, Kapısız SG, Durutuna S, Evran A. Sağlık alanında çalışma yaşamında tükenmişlik. The Journal of Gynecology-Obstetrics and Neonatology. 2013;10(38):1564-71. 7. Rezaei S, Karami Matin B, Hajizadeh M, Soroush A, Nouri B. Prevalence of burnout among nurses in Iran: a systematic review and meta-analysis. Int Nurs Rev. 2018 Jan 30. doi: 10.1111/inr.12426. 8. Çelik S, Hisar F. The influence of the professionalism behaviour of nurses working in health institutions on job satisfaction. Int J Nurs Pract. 2012;18(2):180-7. 9. Karadağ A, Hisar F, Elbaş NO. The level of professionalism among nurses in Turkey. J Nurs Scholarsh. 2007;39(4):371-4. 10. Miller BK., Adams D, Beck L. A Behavioral inventory for professionalism in nursing, Journal of Professional Nursing. 1993;9(5):290-295. 11. Monsalve-Reyes CS, San Luis-Costas C, Gómez-Urquiza JL, Albendín-García L, Aguayo R, Cañadas-De la Fuente GA Burnout syndrome and its prevalence in primary care nursing: a systematic review and meta-analysis. BMC Fam Pract. 2018;(1):59-65 12. Karadağ A, Hisar F, Göçmen Baykara Z, Çalışkan N, Karabulut H, Öztürk D. A longitudınal study on the effect of tailored training and counseling on the professional attitude of nursing students. J Prof Nurs. 2015;31(3):262-70. 13. Ellis AT, Lussier S, Yong SA. Burnout in intensive care. Med J Aust. 2018;5;208(2):96. 14. Karadağ A, Hisar F, Elbaş NÖ. “Hemşirelikte profesyonelliğe ilişkin davranışsal envanter”, Hemşirelik Forumu 2004;7 (4):14-22. 15. Ergin C. “Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması”, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 1992;143-154. 16. Derin N, Neslihan Ilkım Ş, Yayan H. Hemşirelerde Mesleki Bağlılığın Mesleki Prestijle Açıklanması Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017; 4(3):24-37 17. Demir S, Yıldırım NK. Psikiyatri hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014;5(1):25-32. 18. Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Özkan DS. Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim Bilimleri Dergisi. 2011;9(2):235-59. 19. Zakari NM, Al Khamis NI, Hamadi HY. Conflictand professionalism: perceptions among nurses in Saudi Arabi. International NursingReview. 2010;57(3):297-304. 20. Dikmen YD, Yönder M, Yorgun S, Usta YY, Umur S, Aytekin A. Hemşirelerin profesyonel tutumları ile bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi.2014;17(3):158-164. 21. Şahin D, Turan FN, Alparslan N, Şahin İ, Faikoğlu R, Görgülü A. Devlet hastanesinde çalışan sağlık personelinin tükenmişlik düzeyleri. Nöropsikiyatri Arşivi. 2008;45:116-21. 22. Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özeliklerle ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry. 2006;7:100-08. 23. Çelik M, Yılmaz K. Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile tükenmişlikleri arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015;30:102-131. 24. Malak B, Üstün B. Hemşirelerin sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2011;18(2):1-16. 25. Mollaoğlu M, Fertelli TK, Tuncay FÖ. Hemşirelerde tükenme ve otonomi düzeylerinin incelenmesi. Toplum ve Hekim. 2005;20(4):259-66. 26. Ceylan A. Çalışan kadınların tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi: Edirne örneği. Yüksek Lisans Projesi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. 2013.