Research Article
BibTex RIS Cite

EFFECT OF WORK LIFE QUALITY ON MARRIAGE ADJUSTMENT

Year 2020, , 59 - 74, 31.03.2020
https://doi.org/10.17065/huniibf.516253

Abstract

In this study, effect of work life quality on marital adjustment among married and working individuals’ was examined. Personal Information Form, Quality of Work Life Scale and Marital Adjustment Test were used in the collection of the data. The sample of the study consists of 400 married and working individuals, 194 of them were female and 206 of them were male. Data was analysed using SPSS software. According to the results of the study, quality of work life mean score is 75,705 (67,59%). 20,3% of the participants are compatible in their marriages, however 79,7% are incompatible in their marriages. Moreover, it has seen that there is low level positive and statistically significant difference between quality of work life’s subdivisions and marital adjustment. These subdivisions are such as, health and safety needs (r=0,135>0) (p=0,007<0,01), economic and family needs (r=0,204>0) (p=0,000<0,01), socials needs (r=0,158>0) (p=0,002<0,01) and self-actualization needs (r=0,147>0) (p=0,003<0,01). However it has seen that there is no significant difference between esteem needs (p=0,393 >0,01), knowledge needs (p=0,060>0,01) and aesthetics needs (p=0,122>0,01).

References

  • 1)Afşar, S. T. (2011). Çalışma Yaşam Kalitesinin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Üzerindeki Etkisi;Devlet Ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademisyenler Üzerine Nicel Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi. Ankara, Türkiye.
  • 2)Anar, B. (2011). Evli ve Çalışan Bireylerin Toplumsal Cinsiyet Rolleri İle Evlilik Doyumu ve İş Doyumu İlişkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Adana.
  • 3)Aydın, İ. (2009). Sağlık Yönetimi Alanında Lisans Eğitimi Almış Sağlık Çalışanlarının Çalışma Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
  • 4)Bilgili, A. (1993). Avrupa Topluluğu İle Bütünleşme Sürecinde Türk Aile Yapısı,. Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
  • 5)Bozkurt, E. D. (2014). Evli ve Çalışan Bireylerin Tükenmişlik Düzeyleri ile Evlilik Doyumları Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • 6)Canel, A. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. İstanbul.
  • 7)Çakırlar, A. (2012). Polislerde Evlilik Uyumunu Etkileyen Bazı Değişkenlerin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
  • 8)Çelik, M. & Tümkaya, S. (2012). Öğretim Elemanlarının Evlilik Uyumu ve Yaşam Doyumlarının İş Değişkenleri ile İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 13, Sayı 1, 223-238.
  • 9)Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. & Alpkan, R. (2005). Evlilik Uyumu. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 39-47.
  • 10)Fidanoğlu, O. (2006). Evlilik Uyumu, Mizah Tarzı ve Kaygı Düzeyi Arasındaki İlişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Türkiye.
  • 11)Greenhaus, H. (1989). The Intersection of Work and Family Roles: Individual,Interpersonal and Organizational Issues. Londan: Sage Publications, 23-44.
  • 12)Gülererli, N. (2014). Öğrenmenlerin Evlilik Uyumları ile Yaratıcılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
  • 13)Kalkan, M. (2002). Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının Evlilerin Evlilik Uyum Düzeyine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi. Samsun.
  • 14)Karahan, A. & Bener, Ö. (2005). Bolu Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesinde Çalışan Evli Hemşirelerin Ev Ortamında Yaşadıkları Sorunlar. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi 2(8), 113-120.
  • 15)Koçak, R. & Çelik, C. K. (2009). Okul Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlikleri İle Evlilik Doyumları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 52-60.
  • 16)Locke, H. & Wallace, K. (1959). Short Marital Adjustment Prediction Tests:Their Reliability and Validity. Marriage and Family Living, 21, 251-255.Loscocco, K. & Roschelle, A. (1991). Influences On The Quality of Work and Nonwork Life: Two Decades Review. Journal of Vocational Behavior(39), 182-225.
  • 17)Marshall, C. (1992). The Influence of Employment on Family Interaction, Well-being and Happiness. S. BAHR içinde, Family Research: A Sixty Year Review 1930-1990. New York.
  • 18)Öner, D. Ş. (2013). Evli Bireylerin Evlilik Çatışması,Çatışma Çözüm Stilleri ve Evlilik Uyumlarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Programı Yüksek Lisans Tezi. İzmir, Türkiye.
  • 19)Özgüven, İ. E. (2000). Evlilik ve Aile Terapisi. PDREM Yayınları.
  • 20)Saxton, L. (1982). Marriage. The Nature of Marriage, The Individual, Marriage, and The Family. (5.Edith). California, Wadsworth Publishing Company Belmont, A Division of Wadswort , 216-224.
  • 21)Schulze, N. (1998). Yaşam Kalitesini Yükselten Temel Unsur Olarak İşin İnsancıllaştırılması. 6. Ergonomi Kongresi (s. 622). Ankara: M. P. M. Yayınları.
  • 22)Sears, H. A. & Galambos, N. (1992). Women’s Work Conditions and Marital Adjustment in Two-Earner Couples: A Structural Model. Journal of Marriage and the Family, 54(4), 789-797.
  • 23)Sirgy, M., Efraty, D., Siege, P. & Lee, D.-J. (2001). A New Measure of Quality of Work Life (QWL): Based on Need Satisfaction and Spillover Theories. Social Indicators Research, 241-302.
  • 24)Tezer, E. (1992). Evlilik Doyumu ve İş Doyumu: Bir Ön Çalışma. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1(3), 24-26.
  • 25)Tezer, E. (1994a). Evlilik ve İş Doyumu Ilişkisi: İkili Çatışmalar ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3(1), 1-12.
  • 26)Tezer, E. (1994b). Evli Eşler Arasındaki Çatışmalar İle Çeşitli Demografik değişkenlerin Evlilik Doyumuna Etkisi: Kadın Eşin Bir İşte Çalıştığı ve Çalışmadığı Eşler Üzerinde Bir Araştırma. 3P Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi2 (3), 209-217.
  • 27)Torun, A. (1995). Tükenmişlik Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
  • 28)Tutarel-Kışlak, Ş. (1999). Evlilikte Uyum Ölçeinin (EUÖ) Güvenirlik ve Geçerlik Çalıması. 3P Dergisi 7(1), 50–57.
  • 29)Üncü, S. (2007, Haziran). Duygussal Zeka ve Evlilik Doyumu İlişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı(Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı) Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Türkiye.
  • 30)Walton, R.E. (1975). Criteria for Quality of Working Life. L.E. Davis ve A.B. Cherns (Ed.), The Quality of Working Life 93-97.
  • 31)Yalçın, H. (2014). Evlilik Uyumu İle Sosyodemografik Özellikler Arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3 (1), 250-261.

ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ

Year 2020, , 59 - 74, 31.03.2020
https://doi.org/10.17065/huniibf.516253

Abstract

Bu çalışmada; evli ve çalışan bireylerin çalışma yaşam kalitesinin evlilik uyumuna etkisi araştırılmıştır. Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği, Evlilik Uyum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, evli ve çalışan 206 erkek ve 194 kadın olmak üzere toplam 400 kişi oluşturmuştur. Veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, araştırmaya katılanların çalışma yaşam kalitesi ortalama puanı 75,705 (%67,59) olarak belirlenmiş olup katılımcıların %20,3’ ü evliliklerinde uyumlu, %79,7’ si ise evliliklerinde uyumsuzdur. Ayrıca araştırmaya katılanların çalışma yaşam kalitesi ölçeği alt boyutlarından, sağlık ve güvenlik ihtiyaçları (r=0,135>0) (p=0,007<0,01), ekonomik ve ailevi ihtiyaçlar (r=0,204>0) (p=0,000<0,01), sosyal ihtiyaçlar (r=0,158>0) (p=0,002<0,01), gerçekleştirme ihtiyacı (r=0,147>0) (p=0,003<0,01) ile evlilik uyumu arasında düşük düzeyde pozitif yönlü, istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu saptanırken, çalışma yaşam kalitesi ölçeği alt boyutlarından, saygınlık İhtiyacı (p=0,393>0,01), bilgi ihtiyacı (p=0,060>0,01), estetik ihtiyaçlar (p=0,122>0,01) ile evlilik uyumu arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı saptanmıştır.

References

  • 1)Afşar, S. T. (2011). Çalışma Yaşam Kalitesinin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Üzerindeki Etkisi;Devlet Ve Vakıf Üniversitelerinde Çalışan Akademisyenler Üzerine Nicel Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi. Ankara, Türkiye.
  • 2)Anar, B. (2011). Evli ve Çalışan Bireylerin Toplumsal Cinsiyet Rolleri İle Evlilik Doyumu ve İş Doyumu İlişkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Adana.
  • 3)Aydın, İ. (2009). Sağlık Yönetimi Alanında Lisans Eğitimi Almış Sağlık Çalışanlarının Çalışma Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Kurumları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
  • 4)Bilgili, A. (1993). Avrupa Topluluğu İle Bütünleşme Sürecinde Türk Aile Yapısı,. Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
  • 5)Bozkurt, E. D. (2014). Evli ve Çalışan Bireylerin Tükenmişlik Düzeyleri ile Evlilik Doyumları Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
  • 6)Canel, A. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. İstanbul.
  • 7)Çakırlar, A. (2012). Polislerde Evlilik Uyumunu Etkileyen Bazı Değişkenlerin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
  • 8)Çelik, M. & Tümkaya, S. (2012). Öğretim Elemanlarının Evlilik Uyumu ve Yaşam Doyumlarının İş Değişkenleri ile İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 13, Sayı 1, 223-238.
  • 9)Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. & Alpkan, R. (2005). Evlilik Uyumu. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 39-47.
  • 10)Fidanoğlu, O. (2006). Evlilik Uyumu, Mizah Tarzı ve Kaygı Düzeyi Arasındaki İlişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Türkiye.
  • 11)Greenhaus, H. (1989). The Intersection of Work and Family Roles: Individual,Interpersonal and Organizational Issues. Londan: Sage Publications, 23-44.
  • 12)Gülererli, N. (2014). Öğrenmenlerin Evlilik Uyumları ile Yaratıcılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
  • 13)Kalkan, M. (2002). Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının Evlilerin Evlilik Uyum Düzeyine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi. Samsun.
  • 14)Karahan, A. & Bener, Ö. (2005). Bolu Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesinde Çalışan Evli Hemşirelerin Ev Ortamında Yaşadıkları Sorunlar. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi 2(8), 113-120.
  • 15)Koçak, R. & Çelik, C. K. (2009). Okul Yöneticilerinin Mesleki Tükenmişlikleri İle Evlilik Doyumları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 52-60.
  • 16)Locke, H. & Wallace, K. (1959). Short Marital Adjustment Prediction Tests:Their Reliability and Validity. Marriage and Family Living, 21, 251-255.Loscocco, K. & Roschelle, A. (1991). Influences On The Quality of Work and Nonwork Life: Two Decades Review. Journal of Vocational Behavior(39), 182-225.
  • 17)Marshall, C. (1992). The Influence of Employment on Family Interaction, Well-being and Happiness. S. BAHR içinde, Family Research: A Sixty Year Review 1930-1990. New York.
  • 18)Öner, D. Ş. (2013). Evli Bireylerin Evlilik Çatışması,Çatışma Çözüm Stilleri ve Evlilik Uyumlarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Programı Yüksek Lisans Tezi. İzmir, Türkiye.
  • 19)Özgüven, İ. E. (2000). Evlilik ve Aile Terapisi. PDREM Yayınları.
  • 20)Saxton, L. (1982). Marriage. The Nature of Marriage, The Individual, Marriage, and The Family. (5.Edith). California, Wadsworth Publishing Company Belmont, A Division of Wadswort , 216-224.
  • 21)Schulze, N. (1998). Yaşam Kalitesini Yükselten Temel Unsur Olarak İşin İnsancıllaştırılması. 6. Ergonomi Kongresi (s. 622). Ankara: M. P. M. Yayınları.
  • 22)Sears, H. A. & Galambos, N. (1992). Women’s Work Conditions and Marital Adjustment in Two-Earner Couples: A Structural Model. Journal of Marriage and the Family, 54(4), 789-797.
  • 23)Sirgy, M., Efraty, D., Siege, P. & Lee, D.-J. (2001). A New Measure of Quality of Work Life (QWL): Based on Need Satisfaction and Spillover Theories. Social Indicators Research, 241-302.
  • 24)Tezer, E. (1992). Evlilik Doyumu ve İş Doyumu: Bir Ön Çalışma. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1(3), 24-26.
  • 25)Tezer, E. (1994a). Evlilik ve İş Doyumu Ilişkisi: İkili Çatışmalar ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3(1), 1-12.
  • 26)Tezer, E. (1994b). Evli Eşler Arasındaki Çatışmalar İle Çeşitli Demografik değişkenlerin Evlilik Doyumuna Etkisi: Kadın Eşin Bir İşte Çalıştığı ve Çalışmadığı Eşler Üzerinde Bir Araştırma. 3P Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi2 (3), 209-217.
  • 27)Torun, A. (1995). Tükenmişlik Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.
  • 28)Tutarel-Kışlak, Ş. (1999). Evlilikte Uyum Ölçeinin (EUÖ) Güvenirlik ve Geçerlik Çalıması. 3P Dergisi 7(1), 50–57.
  • 29)Üncü, S. (2007, Haziran). Duygussal Zeka ve Evlilik Doyumu İlişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı(Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı) Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Türkiye.
  • 30)Walton, R.E. (1975). Criteria for Quality of Working Life. L.E. Davis ve A.B. Cherns (Ed.), The Quality of Working Life 93-97.
  • 31)Yalçın, H. (2014). Evlilik Uyumu İle Sosyodemografik Özellikler Arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3 (1), 250-261.
There are 31 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Didem Demir Erbil 0000-0003-2174-8184

Oya Hazer This is me 0000-0002-0380-6865

Publication Date March 31, 2020
Submission Date January 22, 2019
Published in Issue Year 2020

Cite

APA Demir Erbil, D., & Hazer, O. (2020). ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(1), 59-74. https://doi.org/10.17065/huniibf.516253
AMA Demir Erbil D, Hazer O. ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. March 2020;38(1):59-74. doi:10.17065/huniibf.516253
Chicago Demir Erbil, Didem, and Oya Hazer. “ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 38, no. 1 (March 2020): 59-74. https://doi.org/10.17065/huniibf.516253.
EndNote Demir Erbil D, Hazer O (March 1, 2020) ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 38 1 59–74.
IEEE D. Demir Erbil and O. Hazer, “ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol. 38, no. 1, pp. 59–74, 2020, doi: 10.17065/huniibf.516253.
ISNAD Demir Erbil, Didem - Hazer, Oya. “ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 38/1 (March 2020), 59-74. https://doi.org/10.17065/huniibf.516253.
JAMA Demir Erbil D, Hazer O. ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020;38:59–74.
MLA Demir Erbil, Didem and Oya Hazer. “ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol. 38, no. 1, 2020, pp. 59-74, doi:10.17065/huniibf.516253.
Vancouver Demir Erbil D, Hazer O. ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİNİN EVLİLİK UYUMUNA ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020;38(1):59-74.

Dergiye yayımlanmak üzere gönderilecek yazılar Dergi'nin son sayfasında ve Dergi web sistesinde yer alan Yazar Rehberi'ndeki kurallara uygun olmalıdır.


Gizlilik Beyanı

Bu dergi sitesindeki isimler ve e-posta adresleri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.