Research Article
BibTex RIS Cite

SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Year 2021, , 1 - 13, 30.11.2021
https://doi.org/10.17065/huniibf.907481

Abstract

Tarih boyunca pek çok göç hareketine sahne olan Anadolu, 2011 Suriye kriziyle birlikte bölgeden yoğun kitlesel göç almaktadır. Yaşanan siyasi karışıklıklar ve onun neden olduğu otorite boşluğu nedeniyle meydana gelen terör olayları, başta Suriye olmak üzere bölge ülkelerden insanların hayati tehlikeden kaçmak için ülkelerini terk etmelerine neden olmuştur. Bu noktada Türkiye, tehlikeden kaçan insanların sığındığı ve en çok sığınmacı barındıran bir ülke konumunda bulunmaktadır. Sayıları milyonları bulan düzensiz göçmenlere ev sahipliği yapan Türkiye, düzensiz göçü yönetmek için pek çok alanda yenilikler ve düzenlemeler yapmıştır.
2020 yılında tüm Dünya’ya yayılmaya başlayan Covid-19 pandemisi, Türkiye’de düzensiz göçü de etkilemiş, meydana gelen düzensiz göçte önemli bir düşüş yaşanmıştır. Böylece, 2020 yılında bir önceki yıla göre Ege denizi üzerinden Yunanistan’a geçen düzensiz göçmen sayısı %84 oranında, Yunanistan’a geçmeye teşebbüs eden düzensiz göçmen sayısı ise %66 oranında azalmıştır. Covid-19 salgınının Türkiye’de görülmesiyle beraber düzensiz göçte meydana gelen bu keskin düşüşte, Türkiye’nin salgın nedeniyle uyguladığı sokak ve seyahat kısıtlamalarının yanı sıra, ülkelerin göç politikalarının etkisinin büyük olduğunu söylemek mümkündür. Bu çalışmada, Türkiye’de son dönemde yaşanan düzensiz göç ve 2020 yılında tüm dünyayı etkileyen Covid-19 salgınının Türkiye’de düzensiz göç üzerindeki etkileri açıklanacaktır.

References

  • 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013), T.C. Resmi Gazete (Sayı:28615), 11 Nisan 2013.
  • Anadolu Ajansı (2019), Moria’da Binlerce Düzensiz Göçmen Zor Koşullarda Yaşam Mücadelesi Veriyor, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/moriada-binlerce-duzensiz-gocmen-zor-kosullarda-yasam-mucadelesi-veriyor/1655650, E.T.: 24.01.2021,
  • Avrupa Komisyonu (2020), 2020 Türkiye Raporu. Avrupa Komisyonu, Brüksel.
  • Baykal, S., L. Yılmaz (2020), “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile Göç İdaresi Bağlamında Türkiye’nin Yeni Göç Siyaseti”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2020, 7(2), 633-652.
  • BBC (2020), Moria Migrants: Fire Destroys Greek Camp Leaving 13,000 without Shelter, https://www.bbc.com/news/world-europe-54082201, ET.: 24.01.2021.
  • Bostan, H. (2018), “Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Uyum, Vatandaşlık ve İskân Sorunu”, Göç Araştırmaları Dergisi, 4(2), 38-88.
  • Clerkin K.J., Fried J.A., Raikhelkar J., Sayer G., Griffin J.M., Masoumi A., Jain S.S., Burkhoff D., Kumaraiah D., Rabbani L., Schwartz A., Uriel N. COVID-19 and Cardiovascular Disease, Circulation 2020; 141, 1648‐1655.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021a), https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1, E.T.: 13.02.2021.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021b), https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public, E.T.: 13.02.2021.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021c), https://covid19.who.int/, E.T.: 13.02.2021.
  • Ergüven, N.S., B. Özturanlı (2013), “Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye”, AÜHFD, 62(4), 1007-1061.
  • Euronews (2020), Greece, https://www.euronews.com/2020/03/12/migrants-in-overcrowded-camps-in-greece-to-be-offered-2-000-to-go-home, E.T.: 24.01.2021.
  • European Parliament (2020), Tackling the Coronavirus Outbreak: Impact on Asylum-Seekers in the EU. Bruxelles: European Union.
  • Geçici Koruma Yönetmeliği (2014), T.C. Resmi Gazete (Sayı:29153), 22 Ekim 2014.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2021a), https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, E.T.: 13.02.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021b), https://www.goc.gov.tr/goc-kurulu, E.T.: 23.01.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021c), https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler, E.T.: 29.01.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021ç), https://www.goc.gov.tr/istanbul-ili-esenyurt-ve-fatih-ilcesinde-ikamet-etmek-isteyen-yabancilarin-ikamet-izni-talepleri-hakkinda, E.T.: 03.02.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021d), https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler, E.T.: 13.02.2021.
  • Görmez, K., H.T. Eroğlu, H.I. Bahçeci, (2017), “Küreselleşme, Göç, Göç Yönetimi ve Türkiye”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 561-575.
  • Hacettepe Üniversitesi (2021), Covid-19 Pandemi Raporu. Hacettepe İç Hastalıkları Derneği, Ankara.
  • Işıkçı, Y. M. (2017),Türkiye'de Kamu Politikası Olarak 2000 Yılı Sonrası Uluslararası Göç Yönetiminin Analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 25-47.
  • İçduygu, A., S. Erder, Ö. F. Gençkaya (2014), Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları 1923-2023: Ulus Devlet Oluşumundan Ulus Devlet Ötesi Dönüşümlere, MireKoç Raporları, İstanbul: Koç Üniversitesi Koç Araştırmaları Merkezi.
  • İçişleri Bakanlığı. (2020), https://www.icisleri.gov.tr/2-gun-sokaga-cikma-yasagi , E.T.: 13.02.2021.
  • Koç, F. (2017), “Türkiye’de Mülteci Sorununun Çözümünde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Yeri ve Önemi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 41-52.
  • Küçükyağcı, N. (2017), “Göç ve Göçlerin Türk Kamu Örgütlenmesine Etkisi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 471-489.
  • Migrant Camps In Greece During Covid-19, https://borgenproject.org/migrant-camps-in-greece/, E.T.: 23.01.2021.
  • Padır, M.A. (2019), Examining Xenophobia In Syrian Refugees Context: The Roles of Perceived Threats and Social Contact. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Papatzani, E., N. Leivaditi, A. Ilias, E. Petracou (2020), “Refugee Reception. Greece Country Report”, RESPOND Working Papers, Global Migration: Consequences and Responses (#770564, Horizon2020) Report Series, University of the Aegean.
  • Sahil Güvenlik Komutanlığı (2021), https://www.sg.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikleri, E.T.: 10.01.2021.
  • Shereen, M., Khan, S., Kazmi, A., Bashir, N., Siddique, R. (2020), “COVID-19 Infection: Origin, Transmission and Characteristics of Human Coronaviruses”. Journal of Advanced Research, 24, 91-98. Doi:10.1016/j.jare, 2020.03.005.
  • Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD) Göç Akademisi. (2020), Covid-19 Salgının Türkiye’de Mülteciler Üzerindeki Etkilerinin Sektörel Analizi, Ankara.
  • T.C.Kalkınma Bakanlığı (2018), Dış Göç Politikası Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2021), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109
  • United Nations High Commissioner for Refuges (2021a), https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5179, E.T.: 10.01.2021.
  • United Nations High Commissioner for Refuges (2021b), https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5205, E.T.: 10.01.2021.
  • Uzun, Ş. (2017), “Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Göç Yönetimi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 79-96.
  • Velavan, T. C. Meyer (2020), The Covid‐19 epidemic, Tropical Medicine & International Health, 25(3), 278–280 Doi:10.1111/tmi.13383.

IRREGULAR MIGRATION IN TURKEY AFTER THE SYRIAN CRISIS AND THE EFFECT OF THE COVİD-19 PANDEMIC ON IRREGULAR MIGRATION

Year 2021, , 1 - 13, 30.11.2021
https://doi.org/10.17065/huniibf.907481

Abstract

Anatolia has been the scene of many migration movements throughout history and with the 2011 Syrian crisis, it receives massive mass migration from the region. The terrorist incidents that occurred due to the political turmoil and the authority gap caused by it caused people from the region, especially Syria, to leave their countries to escape from the danger of death. At this point, Turkey is in the position of a country where people fleeing from danger take refuge and host the most refugees. Home to millions of irregular migrants, Turkey has made innovations and regulations in many areas to manage irregular migration. The Covid-19 pandemic, which started to spread all over the world in 2020, also affected irregular migration in Turkey, and there was a significant decrease in irregular migration cases. Thus, in 2020, compared to the previous year, the number of irregular migrants crossing into Greece via the Aegean Sea decreased by 84%, and the number of irregular migrants attempting to cross into Greece decreased by 66%. It is possible to say that migration policies of countries and the street and travel restrictions in Turkey due to the pandemic, had a great impact on this sharp decline in irregular migration. In this study, the recent irregular migration in Turkey will be evaluated and the effects of the Covid-19 pandemic, which affected the whole world in 2020, on irregular migration in Turkey will be explained.

References

  • 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013), T.C. Resmi Gazete (Sayı:28615), 11 Nisan 2013.
  • Anadolu Ajansı (2019), Moria’da Binlerce Düzensiz Göçmen Zor Koşullarda Yaşam Mücadelesi Veriyor, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/moriada-binlerce-duzensiz-gocmen-zor-kosullarda-yasam-mucadelesi-veriyor/1655650, E.T.: 24.01.2021,
  • Avrupa Komisyonu (2020), 2020 Türkiye Raporu. Avrupa Komisyonu, Brüksel.
  • Baykal, S., L. Yılmaz (2020), “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile Göç İdaresi Bağlamında Türkiye’nin Yeni Göç Siyaseti”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2020, 7(2), 633-652.
  • BBC (2020), Moria Migrants: Fire Destroys Greek Camp Leaving 13,000 without Shelter, https://www.bbc.com/news/world-europe-54082201, ET.: 24.01.2021.
  • Bostan, H. (2018), “Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Uyum, Vatandaşlık ve İskân Sorunu”, Göç Araştırmaları Dergisi, 4(2), 38-88.
  • Clerkin K.J., Fried J.A., Raikhelkar J., Sayer G., Griffin J.M., Masoumi A., Jain S.S., Burkhoff D., Kumaraiah D., Rabbani L., Schwartz A., Uriel N. COVID-19 and Cardiovascular Disease, Circulation 2020; 141, 1648‐1655.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021a), https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1, E.T.: 13.02.2021.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021b), https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public, E.T.: 13.02.2021.
  • Dünya Sağlık Örgütü (2021c), https://covid19.who.int/, E.T.: 13.02.2021.
  • Ergüven, N.S., B. Özturanlı (2013), “Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye”, AÜHFD, 62(4), 1007-1061.
  • Euronews (2020), Greece, https://www.euronews.com/2020/03/12/migrants-in-overcrowded-camps-in-greece-to-be-offered-2-000-to-go-home, E.T.: 24.01.2021.
  • European Parliament (2020), Tackling the Coronavirus Outbreak: Impact on Asylum-Seekers in the EU. Bruxelles: European Union.
  • Geçici Koruma Yönetmeliği (2014), T.C. Resmi Gazete (Sayı:29153), 22 Ekim 2014.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2021a), https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, E.T.: 13.02.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021b), https://www.goc.gov.tr/goc-kurulu, E.T.: 23.01.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021c), https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler, E.T.: 29.01.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021ç), https://www.goc.gov.tr/istanbul-ili-esenyurt-ve-fatih-ilcesinde-ikamet-etmek-isteyen-yabancilarin-ikamet-izni-talepleri-hakkinda, E.T.: 03.02.2021.
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021d), https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler, E.T.: 13.02.2021.
  • Görmez, K., H.T. Eroğlu, H.I. Bahçeci, (2017), “Küreselleşme, Göç, Göç Yönetimi ve Türkiye”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 561-575.
  • Hacettepe Üniversitesi (2021), Covid-19 Pandemi Raporu. Hacettepe İç Hastalıkları Derneği, Ankara.
  • Işıkçı, Y. M. (2017),Türkiye'de Kamu Politikası Olarak 2000 Yılı Sonrası Uluslararası Göç Yönetiminin Analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 25-47.
  • İçduygu, A., S. Erder, Ö. F. Gençkaya (2014), Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları 1923-2023: Ulus Devlet Oluşumundan Ulus Devlet Ötesi Dönüşümlere, MireKoç Raporları, İstanbul: Koç Üniversitesi Koç Araştırmaları Merkezi.
  • İçişleri Bakanlığı. (2020), https://www.icisleri.gov.tr/2-gun-sokaga-cikma-yasagi , E.T.: 13.02.2021.
  • Koç, F. (2017), “Türkiye’de Mülteci Sorununun Çözümünde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Yeri ve Önemi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 41-52.
  • Küçükyağcı, N. (2017), “Göç ve Göçlerin Türk Kamu Örgütlenmesine Etkisi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 471-489.
  • Migrant Camps In Greece During Covid-19, https://borgenproject.org/migrant-camps-in-greece/, E.T.: 23.01.2021.
  • Padır, M.A. (2019), Examining Xenophobia In Syrian Refugees Context: The Roles of Perceived Threats and Social Contact. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Papatzani, E., N. Leivaditi, A. Ilias, E. Petracou (2020), “Refugee Reception. Greece Country Report”, RESPOND Working Papers, Global Migration: Consequences and Responses (#770564, Horizon2020) Report Series, University of the Aegean.
  • Sahil Güvenlik Komutanlığı (2021), https://www.sg.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikleri, E.T.: 10.01.2021.
  • Shereen, M., Khan, S., Kazmi, A., Bashir, N., Siddique, R. (2020), “COVID-19 Infection: Origin, Transmission and Characteristics of Human Coronaviruses”. Journal of Advanced Research, 24, 91-98. Doi:10.1016/j.jare, 2020.03.005.
  • Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD) Göç Akademisi. (2020), Covid-19 Salgının Türkiye’de Mülteciler Üzerindeki Etkilerinin Sektörel Analizi, Ankara.
  • T.C.Kalkınma Bakanlığı (2018), Dış Göç Politikası Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (2021), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109
  • United Nations High Commissioner for Refuges (2021a), https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5179, E.T.: 10.01.2021.
  • United Nations High Commissioner for Refuges (2021b), https://data2.unhcr.org/en/situations/mediterranean/location/5205, E.T.: 10.01.2021.
  • Uzun, Ş. (2017), “Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Göç Yönetimi”, 11. Kaysem Sempozyum Bildiri Kitabı (Ed. Ahmet Yatkın), 28-30 Eylül 2017, Elazığ, 79-96.
  • Velavan, T. C. Meyer (2020), The Covid‐19 epidemic, Tropical Medicine & International Health, 25(3), 278–280 Doi:10.1111/tmi.13383.
There are 38 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Leyla Ocaklı 0000-0002-9504-3542

Tekin Avaner 0000-0003-4014-0131

Publication Date November 30, 2021
Submission Date March 31, 2021
Published in Issue Year 2021

Cite

APA Ocaklı, L., & Avaner, T. (2021). SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(Covid 19 Özel Sayısı), 1-13. https://doi.org/10.17065/huniibf.907481
AMA Ocaklı L, Avaner T. SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. November 2021;39(Covid 19 Özel Sayısı):1-13. doi:10.17065/huniibf.907481
Chicago Ocaklı, Leyla, and Tekin Avaner. “SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 39, no. Covid 19 Özel Sayısı (November 2021): 1-13. https://doi.org/10.17065/huniibf.907481.
EndNote Ocaklı L, Avaner T (November 1, 2021) SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 39 Covid 19 Özel Sayısı 1–13.
IEEE L. Ocaklı and T. Avaner, “SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol. 39, no. Covid 19 Özel Sayısı, pp. 1–13, 2021, doi: 10.17065/huniibf.907481.
ISNAD Ocaklı, Leyla - Avaner, Tekin. “SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 39/Covid 19 Özel Sayısı (November 2021), 1-13. https://doi.org/10.17065/huniibf.907481.
JAMA Ocaklı L, Avaner T. SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021;39:1–13.
MLA Ocaklı, Leyla and Tekin Avaner. “SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol. 39, no. Covid 19 Özel Sayısı, 2021, pp. 1-13, doi:10.17065/huniibf.907481.
Vancouver Ocaklı L, Avaner T. SURİYE KRİZİNİN ARDINDAN TÜRKİYE’DE MEYDANA GELEN DÜZENSİZ GÖÇ VE COVİD-19 SALGINININ DÜZENSİZ GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021;39(Covid 19 Özel Sayısı):1-13.

Dergiye yayımlanmak üzere gönderilecek yazılar Dergi'nin son sayfasında ve Dergi web sistesinde yer alan Yazar Rehberi'ndeki kurallara uygun olmalıdır.


Gizlilik Beyanı

Bu dergi sitesindeki isimler ve e-posta adresleri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır; farklı herhangi bir amaç için veya diğer kişilerin kullanımına açılmayacaktır.