Psikiyatrik Hastalık Tanılı Hasta ve Ailelerinin Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Year 2016, Volume: 13 Issue: 3, 237 - 247, 30.12.2016

Songül Duran , Sinem Eroğlu

Abstract

Amaç: Bu çalışma psikiyatrik tanılı hasta ve ailelerinin eğitim gereksinimlerini belirlemek amacıyla
tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Materyal ve metod: Araştırmanın örneklemini, 15.01.2015-15.02.2015 tarihleri arasında, Balıkesir il
merkezinde yer alan Balıkesir Devlet Hastanesi'nde yatan ve ayaktan izlenen hastalar ve Toplum Ruh Sağlığı
Merkezi'nde izlenen hastalar (toplam 165 kişi) ile hasta yakınları (80kişi) oluşturmaktadır. Araştırma
verileri, “Hasta/Hasta Aileleri Bilgi Formu” ve “Psikiyatrik Hastalıklara Yönelik Eğitim Gereksinimleri
Anketi” kullanılarak toplandı. Veriler, SPSS 19 paket programında değerlendirilip istatistiksel analizde
yüzdelik dağılımları, Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis ve t testi kullanıldı.
Bulgular: Hastaların %52.7'sinin; hasta ailelerinin %58.8'inin hastalık hakkında biraz bilgisinin olduğu ve
hastaların %75.8'inin; hasta ailelerinin %77.5'unun bu bilgiyi sağlık personelinden edindikleri belirlendi.
Hastaların eğitim gereksinimleri puan ortalaması hasta ailelerininkinden anlamlı olarak daha yüksek
bulunmuştur. Hastaların en önemli gördükleri eğitim gereksinimlerinin sırasıyla; “Stresle etkili biçimde
başetme yolları”, “Depresyon ve intihar düşünceleriyle başetme”, “Hastalık ne kadar yaygındır ve kişi
hastalığında ne olur?”, “Hasta hastalığı konusunda neler yaşıyor, ne hissediyor, hastalığını nasıl algılıyor?”,
“Hastalığın belirtileri nelerdir?”, “Sorun çözme yöntemleri”, “Hastalığı ve nüksettiğini gösteren erken
haberci belirtiler”, “Boş zaman ve eğlence/hobi aktivitelerini arttırma”, “Psikiyatrik teşhis/tanı nasıl
konulur?”, “Tatilleri planlama, karşılaşılabilecek durumlarla başetme” olduğu belirlendi. Hasta ailelerinin
en önemli gördükleri eğitim gereksinimlerinin sırasıyla; “Kendime bakım, giyim, kuşam ve temizliği
geliştirme”, “Stres ve hastalık arasındaki ilişki nedir?”, “Stresle etkili biçimde başetme yolları nedir?”,
“Yakınlarla iletişimi geliştirme”, “Hastalığı ve nüksettiğini gösteren erken haberci belirtiler”, “Hastalıkla
ilgili son bilimsel gelişmeler”, Tatilleri planlama, karşılaşılabilecek durumlarla başetme”, “İlaçların yan
etkileri nelerdir?”, “Kendi kendine yaşayabilme becerilerini geliştirme”, “Hastalık için kullanılan psikiyatrik ilaçlar” olduğu belirlendi.
Sonuç: Hasta ve hasta ailelerinin biraz bilgi aldığı ve hastaların eğitim gereksinimlerinin hasta ailelerinden
daha çok olduğu belirlenmiştir

Keywords

Hasta, aile, eğitim gereksinimleri, psikiyatri

Determination of Educational Needs of Psychiatric Disease Diagnosed Patients and Their Families

Abstract

Background: This study was carried out to determine educational needs of psychiatric disease diagnosed
patients and their families as descriptive.
Materials and Methods: The sample of the study includes totally 165 patients that some of whom are inpatients
and outpatients in Balıkesir State Hospital that situated in Balıkesir province, outpatients in
Community Mental Health Center between the dates 15.01.2015-15.02.2015 and first degree relatives of the
patients (80 people). Research data, were collected via using "Patient / Patient Family Information Form" and
"Educational Needs Towards Psychiatric Disorders Questionnaire" . Data were evaluated with SPSS 19
statistical package program and the percentage distribution, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis test
were used in the statistical analysis.
Results: It was determined that 52.7% of the patient and 58.8% of patients relatives have little knowledge
about the disease and 75.8% of patients and 77.5% of patients' relatives learned that knowledge from the
medical staff. The average score for the training needs of the patients were found as significantly higher from
patients' relatives. The training needs that patients sees as the most important in turn are; "Effective ways of
coping with stress", "Coping with depression and suicidal thoughts", "How common disease is and what
happens to people in the disease?", "What patients experience about the disease, how he/she feels and
perceives the disease?", "What are the symptoms of the disease? ", " Problem-solving methods ", "Early
symptoms that herald the disease and relapse of the disease", "Increase leisure time and
entertainment/recreational activities", "How psychiatric diagnosis is established", " Vacation planning,
coping with situations that may be encountered".
Conclusions: It was determined that patients and patients' families received some information and the
training needs of the patients are more than patients' families.

Keywords

Patient, family, training requirements, educational needs, psychiatry

References

• 1. Akçin E. Yataklı Tedavi Kurumlarında Hasta Eğitimine Yönelik Hemşire Etkinlikleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2000.
• 2. Babacan Gümüş A. Şizofrenide hasta ve ailelerin yaşadığı güçlükler, psikoeğitim ve hemşirelik. HEMAR-G 2006a; 1(2): 23-34.
• 3. Chien WT 1, Kam CW, Lee IF. An assessment of the patients' needs in mental health education. J Adv Nurs. 2001; 34(3): 304-11.
• 4. Babacan Gümüş A. Şizofreni hastalarının ve yakınlarının sağlık eğitimi gereksinimleri. Anadolu Psikiyatr. Derg. 2006; 7: 33-42.
• 5. Tel H, Terakye H. Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi. Anadolu Psikiyatr. Derg. 2000; 1(3): 133-142.
• 6. El-Sayeh AA, Khedr ME. Evaluation of psychoeducational needs of patients with schizophrenia and mood disorders and their relatives. Current Psychiatry 1998; 5(3): 375-389.
• 7. Bisbee CC. Patient Education In Psychiatric Illness. Orthomolecular Psychiatry 1979; 8 (4): 239-247.
• 8. Yurtsever EÜ, Kutlar T, Tarlacı N, Kamberyan K, Yaman M. Ruh hastalıkları tedavisinde psikososyal bir boyut: Psikoeğitimsel bir model. Düşünen Adam 2001; 14(1): 33-40.
• 9. Harkın Ş. Bipolar Bozuklugu Olan Hastaların Tedaviye Uyumlarının Arttırılmasında Psikoeğitimsel Modelin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Düzce, Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.
• 10. Bostancı Daştan N, Kılıç N. The educational needs of the patients who take treatment in psychiatric clinic in Kars. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2014; 114: 506 – 510.
• 11. Ascher-Svanum H, Whitesel JA. randomized controlled study of two styles of group patient education about schizophrenia. Psychiatr Serv. 1999; 50(7): 926- 30.
• 12. Gümüş Camuz F. Bipolar Bozukluk Tanılı Hastalara Uygulanan Bireysel Psikoeğitimin Yineleme Hızıİşlevsellik ve Yaşam Kalitesine Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2013.
• 13. Tel H, Saraç B, Günaydın Y, Medik K, Doğan S. Psikiyatrik hastalık tanılı hastaların primer bakım vericilerinin sosyal destek durumunun belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2010; 1(3): 103-107.
• 14. Çetinkaya Duman, Bademli K. Kronik psikiyatri hastalarının aileleri: Sİstematik bir inceleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2013; 5(1): 78-94.
• 15.Gasque-Carter KO1, Curlee MB. The educational needs of families of mentally ill adults: the South Carolina experience. Psychiatr Serv. 1999; 50(4): 520-4.
• 16.Pickett-Schenk SA1, Cook JA, Steigman P, Bennett CGrey DDLippincott R, , . Psychological well-being and relationship outcomes in a randomized study of familyled education. Arch Gen Psychiatry. 2006;63(9):1043-50.
• 17.Pollio DE, North CS, Reid DL, Miletic MM, McClendon JR. Living with severe mental illness--what families and friends must know: evaluation of a one-day psychoeducation workshop. Soc Work. 2006; 51(1):31-8.
• 18.Chien WT1, Norman I. Educational needs of families caring for Chinese patients with schizophrenia. J Adv Nurs. 2003; 44(5): 490-8.
• 19.Yıldız M, Yazıcı A, Çetinkaya O, Bilici R, Elçim R. Relatives' knowledge and opinions about schizophrenia. Turk Psikiyatri Derg. 2010; 21(2): 105-13.
• 20.Hallett C , Gupta S, Priebe S. What do outpatients with schizophrenia and mood disorders want to learn about their illness? Psychiatr Serv. 2013; 64(8): 764-9. doi: 10.1176/appi.ps.201200382.
• 21.Yılmaz S. Şizofreni Tanılı Hasta ve Ailelerinin Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011.
• 22.Koivunen M, Huhtasalo J, Makkonen P et al. Nurses' role in systematic patient education sessions in psychiatric nursing. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2012; 19: 546–554.
• 23.Kurdal E. İki Uçlu Bozukluk Hastalarında Psikoeğitimin İşlevsellik Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011.
• 24.Kelleci M, Doğan S, Ata EH ve ark. . Bir psikiyatri kliniğinde hasta ve yakınlarının psikotrop ilaç kullanma hakkında düşünceleri ve taburculuk sonrası telefonla izlem.Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011; 2(3): 128-135.
• 25.Arguvanlı S, Taşcı S. Bipolar bozukluklarda bakım verenlerin sorunları. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2013; 1(1): 21-30.
• 26.Dülgerler Ş. Şizofrenik Bozukluğu Olan Bireylerin Ailelerine Verilen Psikoeğitimin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2004.
• 27.Avşar G. Klinik Hemşirelerinin Uyguladıkları Hasta Eğitiminin Değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• 28.Payson AA, Wheeler K, Wellington AT. Health teaching needs of clients with serious and persistent mental illness: Client and provider perspectives. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv. 1998; 36: 32-35.
• 29.Bilgin B. Ruh Sağlığı Bozuk Olan Bireylere Sahip Ailelerin Ruhsal hasta ve Hastalığa İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• 30. Gürhan N. Şizofren Hastaların Sosyal Destek, Hastalık ve Stresle Başetmelerinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1995.
• 31. Tel H, Ertekin Pınar Ş. Kronik ruhsal sorunlu hastaların primer bakım vericilerinde tükenmişlik ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013; 4(3): 145-152.
• 32. Özkan B. Şizofren Hastası ve Bakım Vericisine Verilen Psikoeğitim ve Telepsikiyatrik İzlemin Hasta İşlevselliği ve İlaç Uyumu ile Aile Yükü, Depresyon ve Duygu Dışavurumuna Etkisi. Doktora Tezi, Kayseri, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2011.
• 33.Sung SC, Hixson A, Yorker BC. Predischarge psychoeducational needs in Taiwan: Comparisons of psychiatric patients, relatives, and professionals. Issues Ment Health Nurs. 2004; 25(6): 579-88.
• 34.Wortans J, Happell B, Johnstone. The role of the nurse practitioner in psychiatric/mental health nursing: exploring consumer satisfaction. J Psychiatr Ment Health Nurs. 2006; 13: 78–84.