Hidrosefalili Çocuklarda Ventriküloperitoneal Şant Yerleştirilmesi Sonrası Abdominal Komplikasyonlar

Year 2025, Volume: 22 Issue: 1, 172 - 178, 26.03.2025

Gulyara Çiğdem , Mehmet Emin Boleken

https://doi.org/10.35440/hutfd.1592980

Abstract

Amaç: Hidrosefali tedavisinde ventriküloperitoneal şant takılması gerekli bir nöroşirürjik işlemdir. Ancak şant yerleşti-rilmesi sonrası postoperatif abdominal komplikasyonlar gelişebilir ve bu da önemli problemlere yol açabilir.
Materyal ve Metod: Bu çalışmada, 2008-2023 yıllar arasında tek merkezde hidrosefali nedeniyle ventriküloperitoneal şant takılan hastaların, şantlarla ilgili abdominal komplikasyonlarını retrospektif olarak inceledik.
Bulgular: On beş yılda toplam 475 hastaya ventriküloperitoneal şant takılmıştır. Ventriküloperitoneal şant takılması sonrası 101 (%21,19) hasta da abdomen ile alakalı komplikasyonlar gelişmiştir. On iki (%2,52) hastaya şantlar periton dışı takılmıştı ve 245 (%70,81) hastanın şant sonrası gelişmiş komplikasyonları karın boşluğu ile alakalı değildi. Bu has-talar çalışmaya dahil edilmedi.
Doksan yedi (%96,04) hastada şant revizyonuna ihtiyaç duyuldu, Altmış üç (%62,38) hastada ventriküloperitoneal şantın abdominal ucunda obstrüksiyon, yirmi yedi (%26,73) hastada periton boşluğunda beyin omurilik sıvısı psödokisti gelişmişti. Hastaların yirmi üçünde (%22,77) beyin omurilik sıvısı hacmi 300 mL'den fazlaydı ve dört (%3,96) hastada beyin omurilik sıvısı hacmi 300 mL'den daha azdı. İntestinal yapışıklık ve peritoneal kalınlık bulunması karın serebrospi-nal sıvı psödokist komplikasyonları için risk faktörlerin arasındaydı, ventriküloperitoneal şantın mekanik disfonksiyonu için risk faktorler ise distal ucun yağ dokuları tarafından tıkanması veya şantın uzun distal ucuydu. Peritoneal kateterin anüs, üretra, inguinal kanaldan kendiliğinden ekstrüzyonu gibi diğer nadir komplikasyonların görülme oranları < 1 (%0,22) idi.
Sonuç: Ventriküloperitoneal şant tedavisi görecek tüm hastalar olası abdominal komplikasyonlar hakkında bilg-ilendirilmelidir. Ventriküloperitoneal şant ameliyatından sonra karınla ilgili komplikasyonlara dair herhangi bir şüphe varsa görüntüleme yoluyla doğrulanmalı ve ardından uygun tedavi uygulanmalıdır. Bu komplikasyonlar nadir olsa da, tanınmayan ve tedavi edilmeyen vakalarda ölümcül olabilir.

Keywords

Abdominal psödokisti, Hidrosefali, Ventrikuloperitoneal şant, İntstinal obstrüksyon

Abdominal Complications After Ventriculoperitoneal Shunt placement in Pediatric Patients with Hydrocephalus

Abstract

Background: The insertion of a ventriculoperitoneal shunt is a necessary neurosurgical procedure to treat hydrocepha-lus. However, the placement of shunts can be associated with rare but significant postoperative abdominal complica-tions, which can subsequently lead to a range of problems.
Materials and Methods: In this study, we reviewed case histories of patients with abdominal complications who previously underwent ventriculoperitoneal shunt insertion for hydrocephalus between 2008 and 2023 at single - institu-tion. Complications related to the abdomen were analysed.
Results: During the 15-years observation period, a total 475 patients had a ventriculoperitoneal shunt placement. 101 (21,19%) patients with abdominal complications after ventriculoperitoneal shunt insertion were examined. Twelve patients (2,52%) who had shunt insertion out of peritoneal cavity and 245 (70,81%) patients with non- abdomen related complications were excluded from the study.
Ninety seven patients (96,04%) required shunt revisions. Obstruction of abdominal end of the ventriculoperitoneal shunt occurred in 63 (62,38%) patients, cerebrospinal fluid pseudocyst of peritoneal cavity occurred in 27 (26,73%) patients. Twenty three patients (22,77%) had a large size of the pseudocyst with a cerebrospinal fluid volume more than 300 mL. Four patients (3,96%) had a pseudocyst with a cerebrospinal fluid volume less than 300 mL.
Four patients (3,96%) had a medical conservative treatment. Risk factors for abdominal cerebrospinal fluid pseudocyst complications were intestinal adhesion and peritoneal thickness, for mechanical dysfunction of ventriculoperitoneal shunt were obstructions of the distal end by fat tissues and for extrusions were long distal end of the shunt. The rates of other rare complications such a spontaneous extrusion of the peritoneal catheter through the anus, urethra, inguinal canal and migration through the abdominal wall were < 1 (0,22%).
Conclusions: All patients who will have treatment with ventriculoperitoneal shunts should be informed about the poten-tial abdominal complications. If there is any suspicion to abdomen related complications after ventriculoperitoneal shunt surgery all patients should be verified through imaging, followed by appropriate treatment. Although these complica-tions are rare, unrecognized and untreated cases can be fatal.

Keywords

Abdominal pseudocyst, Hydrocephalus, Ventriculoperitoneal shunt, Small-bowel obstruction

Ethical Statement

Harran Üniversitesi Klinik Araştırmalar etik kurulunun 16.10.2023 tarih ve 19 sayılı oturumunda etik onay verilmiştir.

Supporting Institution

yok

References

• 1. Yılmaz N, Kıymaz N, Yılmaz C, Yazıcı T, Bay A. Ventrikülo-Peritonel şantın ventriküler kateterinin intrakraniyal migrasyo-nu. Van Tıp Dergisi 2005;12(2):164-166.
• 2. Kaplan M, Özel KŞ, Dönmez O, Kazez A. Treatment approaches for abdominal migration of peritoneal catheter of ventriculop-eritoneal shunt. Turkish Neurosurgery 2007; 17: 158-162.
• 3. Chugh A, Gotecha S, Amle G, Patil A, Punia P, Kotecha M. Abnormal migration and extrusion of abdominal end of ventric-uloperitoneal shunt: an experience of eight cases. Journal of Pediatric Neurosciences 2018; 13:317-321.
• 4. Yüceer N, Şenoğlu M, Arda MN. Geç ventrikülo-peritoneal şant komplikasyonu: iki olguda peritoneal kateterin anal prolapsusu. Türk Nöroşir Derg 2004; 14: 133 – 136.
• 5. Ghritlaharey RJ. Ventriculoperitoneal Shunt Disconnection, Shunt Migration, and Silent Bowel Perforation in a 10-Year-Old Boy. J Neurosci Rural Pract 2019; 10(2):342-345. doi: 10.4103/jnrp.jnrp_329_18.
• 6. Erşahin Y. Beyin ömirilik sıvısı şant enfeksiyonları. Türk Noroşir Derg 1999; 9: 12 – 20.
• 7. Eroğlu A, Eseoğlu M, Yalçin E, Atabey C. Hidrosefali tanısı ile ventriküloperitoneal şant takılan 47 olguda şanta bağlı gelişen komplikasyonların değerlendirilmesi. Türk Nöroşir Derg 2016; 26(1):36-39.
• 8. Coşkun E, Suzer T, Kıldacı T, Şahin S, Tiryaki A, Devrent T, Tahta K. Abdominal psodokist: nadir gorülen bir ventrikiiloperitoneal şant komplikasyonu. Turk Neurosurg J 1999; 9: 34 – 38.
• 9. Khan F, Rehman A, Shamım MS, Barı ME. Ventriculoperitoneal (VP) shunt survival in patients developing hydrocephalus after cranial surgery. Türk Noroşir Derg 2016; 26(3):369-377.
• 10. Erdinçler P, Kaynar MY, Canbaz B, Etuş V, Dirican A, Çıplak N, et.al. Ventrikulo-Peritoneal şant komplikasyonlarının zamana yayılımı: yedi yıllık bir süreyi kapsayan 210 Hasta ve 388 cerrahi girişimin çözümlenmesi. Turkish Neurosurgery 1998; 8:1-5.
• 11. Bavbek M, Şimşek S: Uretradan çıkan distal şant kateteri. Türk Noroşir Derg 1996; 6: 130 – 132.
• 12. Selçuklu A, Paşaoğlu A, Akdemir H, Kurtsoy A, Kavıncu İ. Migra-tion of the peritoneal catheter of a ventriculoperitoneal shunt into the scrotum: case report. Turkish Neurosurgery 1991; 2: 52-53.
• 13. Borkar SA, Satyarthee GD, Khan RN, Sharma BS, A.K. Mahapatra. Spontaneous extrusion of migrated ventriculoperitoneal shunt catheter through chest wall: a case report. Turkish Neurosur-gery 2008; 18: 95-98.
• 14. Kono K, Tomura N, Okada H, Terada T. Ventriküloperitoneal şanttan sonra iatrojenik pnömotoraks: olağandışı komplikasyon ve literatürün gözden geçirilmesi. Turkish Neurosurgery 2014; 24: 123-126.
• 15. Günal YD, Erdoğan D, İzdeş OM, Karaman İ, Karaman A, Çavuşoğlu YH, et. al. Ventriküloperitoneal şant uygulamasından sonra tekrarlayan abdominal psödokist oluşumu. Turkiye Klin-ikleri Pediatr Derg 2008; 17: 296-299.
• 16. Seçer M, Dalgıç A, Doğanay M, Altıntoprak. Ventriküloperito-neal şantın nadir bir komplikasyonu; abdominal serebrospinal psödokist. Olgu sunumu. J Surg Arts 2011; 4:14-16.
• 17. Riccardello GJ, Barr LK, Bassani L. Bowel perforation presenting with acute abdominal pain and subcutaneous emphysema in a 14-year-old girl with an abandoned distal peritoneal shunt catheter: case report. J Neurosurg Pediatr 2016; 18:325–328.
• 18. Tan LA, Kasliwal MK, Moftakhar R, Munoz LF. Ventriculoperito-neal shunt with a rare twist: small-bowel ischemia and necrosis secondary to knotting of peritoneal catheter. J Neurosurg Pedi-atrics 2014; 14:234–237.
• 19. Zhao R, Shi W, Yu J, Gao X, Li H. Complete intestinal obstruc-tion and necrosis as a complication of a ventriculoperitoneal shunt in children. Medicine 2015; 94:1-8.
• 20. Shah M, Giri B, Capizzani TR, Moorman ML. Delayed intra-abdominal complications of ventriculoperitoneal shunts. IJAM 2018; 4:153-159.
• 21. Bhasin M, Bedi KS, Chaudhary T, Sachdeva GS, Sahu SK. A rare case of ventriculoperitoneal shunt knot causing intestinal ob-struction in an adult. Inter Surg J 2019; 6:640-643.
• 22. Arora P, Autkar GM, Pawar SS, Kumar A, Gutte AA. İntestinal obstruction due to adhesions around VP shunt tip in a case of pyogenic meningitis. OMICS J Radiol 2014; 3:1-2.
• 23. Kumar M, Joshi A, Tripathi M, Mohindra S, Nalin S. Central dilemma in CSF pseudocyst – A case series and review of litera-ture. J Neurosci Rural Pract. 2022; 16: 13(4):753–758.
• 24. Salomão JF, Leibinger RD. Abdominal pseudocysts complicating CSF shunting in infants and children. Report of 18 cases. Pediatr Neurosurg 1999; 31:274–8.
• 25. Hashimoto M, Yokota A, Urasaki E, Tsujigami S, Shimono M. A case of abdominal CSF pseudocyst associated with silicone al-lergy. Childs Nerv Syst 2004; 20:761-4.
• 26. Norfray JF, Henry HM, Gıvens JD, Sparberg MS. Abdominal Complications from Peritoneal Shunts. Gastroenterology 1979; 77:337-340.
• 27. Tobias JD. Cerebrospinal fluid losses through ventricular cathe-ters leading to hyponatremia in two children. South Med J 1991; 84:279-80.
• 28. Buyukyavuz BI, Duman L, Karaaslan T, Turedı A. Hyponatremic seizure due to huge abdominal cerebrospinal fluid pseudocsyt in a child with ventriculoperitoneal shunt: a case report. Turk-ish Neurosurgery 2012; 22:656-658.
• 29. Gökce IK, Turgut H, Ozdemir R, Onal SC. Development of severe hyponatremia due to cerebrospinal fluid leakage follow-ing meningomyelocele surgery in a newborn. Pediatr Neuro-surg 2018; 21:597-600.
• 30. Yuh SJ, Vassilyadi M. Management of abdominal pseudocyst in shunt-dependent hydrocephalus. Surg Neurol Int 2012; 3:146.
• 31. Hanaka BW, Bonowa RH, Harrisb CA, Browd SR. Cerebrospinal fluid shunting complications in children. Pediatr Neurosurg 2017; 52: 381–400.
• 32. Raymer DM, Smith DE. Spontaneous knotting of an agitated string. PNAS 2007; 104: 16432–16437. 33. Canaz H, Alataș İ, Batçık OE, Akdemir AO, Baydın S. Erken Çocuklukta Hidrosefali. Kafkas J Med Sci 2013; 3:88–95.