Sağlık Bilimlerinde Okuyan Öğrencilerin Etik Değerleri Ölçeği’nin Geliştirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 93 - 106, 31.12.2022

Funda Karaman , Abdullah Yüksel Barut

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Sağlık Bilimleri’nde okuyan öğrencilerin etik değerlerini değerlendirmeye yönelik bir araç geliştirilmesi hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntem: Metodolojik tipte olan çalışmanın örneklemini, İstanbul'da lisans düzeyinde eğitim veren bir vakıf üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesinin 3. ve 4. sınıflarında okuyan 726 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri Kasım-Nisan 2022 tarihleri arasında taslak ölçek ve bilgi formu ile toplanmıştır. Ölçeğin geçerliğini saptamak amacıyla açımlayıcı faktör analizi, doğruluğunu belirlemek için ise doğrulayıcı faktör analiz testleri yapılmıştır. Çalışmanın güvenirliğinin test edilmesinde Cronbach Alpha ve Pearson Korelasyon testleri kullanılmıştır.
Bulgular: Sağlık Bilimlerinde okuyan öğrencilerin etik değerleri ölçeği 27 madde; Sorumluluk Bilinci, Adil Olma ve Saygı olmak üzere, toplam üç faktörden oluşmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliği doğrulanmış, doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarıyla ölçek, yeterli bir model uyumu içinde olduğunu göstermiştir. Güvenirlik bağlamında ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik hesaplanmış ve tüm faktörlerin Cronbach Alpha düzeyi 0.89'dan büyük bulunmuştur.
Sonuç: Bu çalışma kapsamında Sağlık Bilimlerinde okuyan öğrencilerin etik değerlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilen ölçek, geçerli ve güvenilirdir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık bilimleri, öğrenci, etik değer, ölçek, geçerlik, güvenilirlik

Kaynakça

• 1. Tosun H. Sağlık bakım uygulamalarında etik duyarlılık. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 2021; Cilt 3, Sayı 1, s.101-104.
• 2. Menendez JB. Informed consent essential legal and ethical principles for nurses. JONA’S Healthcare Law, Ethics, and Regulation. 2013;15(4):140-144.
• 3. Kırılmaz H, Kırılma Kılıç S. Sağlık Hizmetlerinde Etik İkilemlerde Ampirik Etik Çalışmalarının Yararları. İnsan&İnsan, 2014; 1(1).
• 4. Svara JH. The Ethics Primer for Public Administrators in Government and Nonprofit Organization, Arizona, Jones and Bartlett Publishers, 2007.
• 5. Dehghania A, Mosalanejad L, Nayeri ND. Factors Affecting Professional Ethics İn Nursing Practice in Iran: A Qualitative Study. BMC Medical Ethics, 2015; 16(61): 2-7.
• 6. Okuroğlu GK, Bahçecik N, Alpar ŞE. Felsefe ve Hemşirelik Etiği. Kilikya Felsefe Dergisi, 2014; 1: 53-61.
• 7. Karadağlı F. Profesyonel Hemşirelikte Etik. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2016; 6 (3): 197-200.
• 8. Borhani F, Abbaszadeh A, Muhammed E, Ghasemi E, Farahani MJH. Moral sensitivity and moral distress in Iranian critical care nurses. Nursing Ethics, 2017; 24(4):474-482.
• 9. Barrett MS. Ethical decision-making: A framework for understanding and resolving mental health dilemmas. In: Ulrich CM (ed). Nursing Ethics in Everyday Practice. ProQuest Ebook Central: Sigma Theta Tau International; 2012:18.
• 10. Korhan EA, Ceylan B, Üstün C, Kırşan M. Hemşirelik öğrencileri gözüyle klinik alanda etik sorunları. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine, 2018; 57(2):75-81.
• 11. Bryant F, Yarnold PR. Principal-components analysis and exploratory and confirmatory factor analysis. In: Grimm, L.G., Yarnold, P.R. (Eds.), Reading and Understanding Multivariate Statistics. American Psychological Association, Washington, DC, 1995; pp. 99–136
• 12. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE. Multivariate Data Analysis. (7th ed.). Pearson Education Limited, Edinburgh, 2013.
• 13. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve Spss İle Veri Analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi, 2014.
• 14. Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 1992; 5(4):194-197.
• 15. Büyüköztürk Ş. Veri Analizi El Kitabı. 19. baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2014.
• 16. Tezbaşaran AA. Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (3. Baskı). Ankara: Türk Psikologlarıderneği Yayınları, 2008.
• 17. Karadağlı F, Ecevit-Alpar Ş. Bir ölçek geliştirme çalışması: Kemoterapi uygulanan hastalarda özbakım yetersizliği kuramına göre Özbakım Davranışları Ölçeği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi. 2017;10:168-181.
• 18. Şimşek ÖF. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks, 2007.
• 19. Genç A, Karaman F. Üniversite Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Becerileri Ölçeği'nin Geliştirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019; (7) , 656-669.