Öz
Çevrimiçi ağlar, söylemlerin üretildiği, fikirlerin paylaşıldığı etkili iletişim mekânlarıdır. Diğer taraftan bu ağlarda üretilen söylemler kimi zaman nefret söylemlerine dönüşmekte ve dijitalleşmenin sağladığı olanaklarla birlikte hızlı bir biçimde yayılarak yeniden üretilmektedir. Çevrimiçi ağlarda nefret söylemlerinin görünür olduğu gruplardan biri de 2011 yılında ülkelerinde yaşanan iç savaş sebebiyle Türkiye'ye gelen Suriyeli sığınmacılardır. Bu çalışmada, okur yorumlarında üretilen nefret söylemlerinin açığa çıkartılması amaçlanmıştır. Araştırma, 10 Ağustos 2021 tarihinde Altındağ'da yaşanan olaylar sonucu Suriyeli sığınmacılara yönelik saldırıları konu alan haberin okur yorumlarına odaklanmaktadır. Bu kapsamda habere ilişkin veriler, ensonhaber.com adlı haber sitesinden elde edilerek, Van Dijk'ın eleştirel söylem çözümlemesi modeliyle incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, Suriyeli sığınmacılara yönelik nefret söylemlerinin okur yorumları aracılığıyla üretildiği görülmüş, bu söylemlerin ötekileştiren, ırkçı yaklaşımlar içeren, şiddete teşvik eden içerikler bağlamında üretildiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Nefret Söylemi Suriyeli Sığınmacılar Okur Yorumu Dijital Gazetecilik Eleştirel Söylem Analizi
Kaynakça
- Alğan, T. C. ve Şensever F. L. (2010). Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek. İstanbul: Sosyal Değişim Derneği.
- Atasü-Topçuoğlu, R. (2012). Düzensiz Göç: Küreselleşmede Kısıtlanan İnsan Hareketliliği. S. G. Ihlamur-Öner ve N. A. Şirin Öner (Drl.). Küreselleşme Çağında Göç: Kavramlar, Tartışmalar. İstanbul: İletişim Yayınları. 501-518.
- Bauman, Z. (2018). Iskarta Hayatlar: Modernite ve Safraları. ( Yener, O. Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
- Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holocaust. ( Sertabiboğlu, S. Çev). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- Bauman, Z. (2012). Akışkan Aşk/ İnsan İlişkilerinin Kırılganlığına Dair. ( Ergüden, I. Çev.). İstanbul: Versus Kitap.
- Binark, M. (2010). Nefret Söyleminin Yeni Medya Ortamında Dolaşıma Girmesi ve Türetilmesi. T. Çomu (hzl.). Yeni Medyada Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık. 11-53.
- Councıl of Europe Commıttee of Ministers (1997). Recommendation No. R (97) 20 of The Committee of Ministers to Member States on “Hate Speech” https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=0900001680505d5b (Erişim Tarihi: 05.04.2022).
- Çomu, T. ve M. Binark. (2013). Yeni Medya Ortamlarında Nefret Söylemi. M. Çınar (Ed.). Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları. 199-216.
- Dirini, İ. (2010). Okur Yorumlarıyla Yeniden Üretilen Nefret Söylemi, T. Çomu (hzl.). Yeni Medyada Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık, 55-93.
- Doğan, E. (2015). Televizyon Haberlerinde Nefret Söylemi: Suriyeli Sığınmacılar Örnek Olayı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE.
- Doğu, B. (2010). Sanal Nefret Pratikleri: İnternet‟te Nefret Söylemi ve Karşı Örgütlenmeler. T. Çomu. (hzl.). Yeni Medyada Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayınları. 223-252.
- Efe, İ. (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar. SETA (Siyaset Ekonomi ve Topum Araştırmaları Vakfı). İstanbul.
- Ensonhaber.com, “Ankara'da Suriyelilerin dükkanlarına saldırdılar”, https://www.ensonhaber.com/gundem/ankarada-suriyelilerin-dukkanlarina-saldirdilar. (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
- Göregenli, M. (2012). Önyargıyı ve Ayrımcılığı Azaltmak. . K. Çayır ve M. A. Ceyhan (drl.). Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Göregenli, M. (2013). Ayrımcılığın Meşrulaştırılması. M. Çınar (Ed.). Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları. 39-54.
- Gürkaynak, E.Ç. (2012). Toplumsal Temas: Önyargı ve Ayrımcılığı Önlemek İçin Bir Sosyal Değişim Aracı Olarak Kullanılabilir mi?. K. Çayır ve M. A. Ceyhan (drl.). Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- İnceoğlu, Y. (2013). Tartışmalı Bir Kavram: Nefret Söylemi. M. Çınar. (Ed.). Medya ve Nefret Söylemi, Kavramlar Mecralar Tartışmalar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı. 75-92. Mora, N. (2009). Alman Kültüründe Düşman İmgesi. Altkitap Yayınları.
- Oran, B. (2012). Maksimum Rezillik: Nefret Suçu ve Nefret Suçunun Önkoşulu: Nefret Söylemi. Y. İnceoğlu (Drl.). Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Özel, K. E. (2016). Okur Yorumlarında Etik Sorunlar: Gazetecilerin Konuya Yaklaşımı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt:9. Sayı:43. 1991-2012.
- Öztürk, F. E. (2021). Salgınla Yayılan Nefret: Twitter’da 65 Yaş Üstü Bireylere Yönelik Nefret Söylemi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (15). 143-159.
- Sözeri, C. (2012). Yazılı Basında Nefret Söylemi ve Mücadele Yolları. Y. İnceoğlu (drl.). Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Talimciler, A. (2012). “Ötekine Yönelik Nefretin Fark Edilmediği ya da Kanıksandığı Alan: Türkiye Futbol Medyası”, Y. İnceoğlu (Drl.). Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- UNHCR, (2020). Küresel Eğilimler. https://www.unhcr.org/tr/. (Erişim Tarihi: 07.04.2020).
- Van Dijk, A. T. (1993). Principles Of Critical Discourse Analysis. Discourse&Society. 4(2). 249-283.
- Van Dijk, T. A. (2010). Söylem ve İktidar. P. Uygun (çev.). A. Çavdar ve A. B. Yıldırım (Ed.). Nefret Suçları ve Nefret Söylemi. İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları. 9-41.
- Yanıkkaya, B. (2009). Gündelik Hayatın Suretinde: Öteki Korkusu, Görsel Şiddet ve Medya. B. Çoban( hzl.). Medya Milliyetçilik Şiddet. İstanbul: Su Yayınları. 11-27.
- https://www.alexa.com/topsites/countries/TR, (Erişim Tarihi: 01.03.2022).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 14 Sayı: 4 |
