İKİDİLLİ TÜRKÇE / RUMCA ŞARKILARDA ORTAK KELİMELER VE GÜFTELERDE ANLAM

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 425 - 443, 29.12.2017

Nesibe Özgül Turgay

https://doi.org/10.21733/ibad.2159

Öz

Bu araştırmanın konusu
İstanbul ve Anadolu’da bilinen Türk halk müziği ve Türk makam müziği
repertuarlarındaki türkü ve şarkıların Yunanca sözlerle söylenmesi ile ortaya
çıkan “ikidilli şarkılar”ın
repertuarından seçilmiş popüler şarkı güftelerinde yer olan ortak kelimeler ve
anlamdır.  Her iki toplumu da yakından
ilgilendiren sosyo-kültürel bir olay olarak mübadele
ve mübadil olmak; Lozan mübadele antlaşması ile zorunlu din göçüne tabi
tutulmak; Türk ve Yunan halklarının topluca yaşamış oldukları bir travmadır.
Günümüzde ikidilli şarkıları Yunanca güftelerle söylemek Yunan / Ortodoks
mübadiller için Anadolulu kimliğine sahip çıkmayı; şarkıları Türkçe-Rumca
güftelerle söyleyen Türk / Müslüman mübadiller için de zorunlu göç ile terk
edilen topraklara olan hasreti ifade eden sembolik bir öneme sahiptir.
Yunanistan ve adalarda gerçekleşen festival ve panayır gibi etkinliklerdeki
konser repertuarlarında; Lozan Barış Antlaşması ve mübadeleyi anmak üzere
gerçekleşen özel toplantı ve konser etkinliklerinde; özellikle Türk ve Yunan
mübadil dernek/vakıf korolarının bir araya gelmesi ile gerçekleşen konserlerde
sıklıkla ikidilli şarkılar repertuarına yer verilmektedir. Mübadiller için
sembolik önem taşıyan geleneksel Anadolu ve İstanbul türkü ve şarkılarını
içeren bu repertuarın içinden seçilen eserlerin güfte analizlerinde her iki
dilde ortak kullanılan nidâ/seslenme heceleri ile Türkçeden türediği düşünülen
kelimeler ve Türkçe sözcüklerin yer aldığı görülmektedir. Anlam bakımından ise
benzer ve aynı anlamı taşıyan güftelere rastlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

ikidilli, şarkı, güfte, Rumca, Türkçe, mübadele, Küçük Asya.

Kaynakça

• xi xii, xi