The Effect Of Profit Dıstribution Policies On Company Value And Bankruptcy Risk: Application On BIST Participation 50 Index

Year 2025, Issue: 38, 389 - 404, 20.01.2025

Merve Bakan

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1495137

Abstract

The aim of this study is to search and survey the effect of divident policies on financial performances. To reach to that aim BIST 50 Index has been chosen as a sample which is especially preferred by investers in th last years.The period of the study is between 2018-2022 and the data are analysed by quarterly periods. As a method (yöntem) GMM, which is known as a dynamic panel data analysis technic, is used. Study’s dependent variable is marketing value book value which is a variable aimed to scale financial performance; independent varaibles are net divident for each pay, profit for each pay and divident paymen rate.The result of the study shows that net divident for each pay, profit per a pay and profit per share are variables which have pozitive effect on firm value.

Keywords

BIST Participation-50 Index, Dividend Policies, Company Value, GMM

Kar Dağıtımın Politikalarının Firma Değeri ve İflas Riski Üzerine Etkisi: BIST Katılım Endeksi Üzerine Uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı firmaların temettü politikalarının finansal performansları ve iflas riski üzerine etkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Borsa İstanbul’da yer alan katılım endekslerinden BIST Katılım 50 Endeksi çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmanın dönemi 2018-2022 olup veriler çeyrek dönemler halinde ele alınmıştır. Yöntem olarak dinamik panel veri analizi tekniklerinden olan GMM tekniği kullanılmıştır. Bunun yanı sıra analiz sonuçlarını desteklemek için Driscall Kray dirençli tahminci kullanılmıştır. İki farklı bağımlı değişken kullanıldığı için iki farklı model mevcuttur. Çalışmanın bağımlı değişkenleri finansal performansı temsilen piyasa değeri/defter değeri, iflas riskini temsilen ise Altman Z Skoru; bağımsız değişkenleri ise Hisse Başına Net Temettü, Hisse Başına Kar, Kar Payı Ödeme Oranıdır. Analiz sonucunda Model-1’de Kar Payı Ödeme Oranının Piyasa Değeri/Defter Değeri üzerinde ters yönlü etkisi olduğu, Hisse Başına Kar Oranının ise Piyasa Değeri/Defter Değeri üzerinde eş yönlü etkisi olduğu görülmektedir. İflas riskini temsilen Altman Z Skorunun bağımlı değişken olduğu Model-2’de ise tüm değişkenlerin anlamlı sonuçlar verdiği görülmektedir.

Keywords

BIST Katılım 50 Endeksi, Temettü Politikaları, Firma Değeri, GMM

References

• Akyüz K.C. Yıldırım, İ. (2019). Finansal Oranlar ile Firma Değeri İlişkisi: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sanayi Sektöründe Bir Uygulama. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7, 1778-1792.
• https://doi.org/10.29130/dubited.554813
• Alıcı, A. (2024). Finansal Başarısızlık ile Finansal Performans Arasındaki İlişki: Havayolu İşletmelerinde Bir Çalışma. 4th Internatıonal Congress on Aviation Management, 17-19 Ekim Eskişehir.
• Altın, H. Caba, N. (2016). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Katılım Endekslerinin Performanslarının Değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 229-248.
• https://doi.org/10.14784/marufacd.265997
• Apak S. Açıkgöz, A.F. (2011). Türkiye’de Katılım Bankacılığının Bankacılık Sektöründeki Yeri ve Finansal İstikrara Katkısı. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (1), 70-85.
• Arslan, M. Meder Çakır, H. (2018). Firmaların Temettü Ödemeleri ile Firma Değeri Arasındaki İlişki ve BIST 100’de Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 169-180.
• https://doi.org/10.30794/pausbed.416072
• Atalay, S.S. (2007). Yeni Avrupa Birliği Ülkelerinde ve Türkiye’de Reel Yakınsama. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uzmanlık Tezi.
• Atan, M. Güneş, B. (2004). İMKB’ye Kote Şirketlerde Bilançoya Dayalı Risk Analizi ve Erken Uyarı Göstergelerinin Araştırılması. 4. İstatistik Günleri Sempozyumu, İzmir-Kuşadası, Türkiye.
• Avcı, P. (2024). İşletmelerin Finansal Başarısızlık Riskine Sermaye Yapısının Etkisi: KOBİ Sanayi Endeksi. Politik Ekonomik Kuram, 8(1), 175-188.
• https://doi.org/10.30586/1422016
• Aydın, A. D. (2017). Firma Performansı İle Temettü Politikası Arasındaki İlişkiye Dair Borsa İstanbul Temettü Endeksi Xtmtu Firmalarıyla Türkiye’den Ampirik Bir Çalışma. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 51-65.
• Aydın, S. (2016). İflas Öngörüsünde Değişken Seçimi: Borsa İstanbul Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baykut E., Çonkar, K. (2020). BIST 30 ve Katılım 30 Endeksleri Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, MUFİDER, 3(2), 163-174.
• https://doi.org/10.32951/mufider.780774
• Bozkurt, İ. (2014). İflas Olasılığı ile Sistematik Risk İlişkisinin İncelenmesi ve Etkin İflas Göstergesi Modellerinin Tespiti: BIST’de Ampirik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 127-142.
• Büyükoğlu B., Şit, A. ve Buyuran B. (2020). Sektörel Yoğunlaşmanın Banka Riski Üzerine Etkisi: Türk Bankacılık Sektörü Örneği. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3(1), 37-45.
• https://doi.org/10.32951/mufider.645610
• Çetin M., Şeker, F. (2014). Ticari Açıklık ve Finansal Gelişmenin Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Dinamik Panel Veri Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), s. 125-147.
• https://doi.org/10.16951/iibd.38447
• Çilek, A., Şeyranlıoğlu, O. (2024). The Relationship Between Dividend Yield and Profitabilitiy Ratios: An Analysis on Borsa İstanbul Dividend 25 Index. Journal of Economics and Administrative Sciences, 25(1), 166-182.
• Çoşkun, M. (2010). Para ve Sermaye Piyasaları (1.Baskı). Detay Yayıncılık.
• El-Deeb, MS., Allam, MF. (2024). The Moderating Effect of Dividend Policy on The Relationship Between The Corporate Risk Disclosure and Firm Value: Evidence From Egypt. Future Business Journal, 25(10), 1-15.
• Er H., Gülmez, A. (2023). Asimetrik Bilgi Çerçevesinde Mevduat ve Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(3), 1710-1726.
• https://doi.org/10.15869/itobiad.1324254
• Ertaş F.Ç., Karaca, S.S. (2010). Kâr Dağıtımının İlanı ve Gerçekleşmesi Arasında Geçen Sürenin Firma Değerine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 47, 58-68.
• Grene W. (2003). Econometrics Analysis (5th Edition). New Jersey.
• Guajarati N. (2004). Basic Econometrics (4th Edition). New York.
• Güçlü, F., Kılıç, M. (2019). İslami Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Bir İnceleme. Kılıç (Ed.), Derlemeler-1 İktisadi ve İdari Bilimler Alanyazın içinde, (1.baskı, 135-159). Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Güçlü, F. (2021). İslami Hisse Senedi Piyasalarında Finansal Sıkıntı Riskinin Altman Z ve Springate Modelleri ile İncelenmesi: Katılım 50 Endeksi Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(4), 3667-3684.
• https://doi.org/10.15869/itobiad.1002058
• Gürel E., Beyazıtlı, E. (2017). Kâr Payı Verimi ve Borsa İstanbul A.Ş Üzerinde Bir Uygulama. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 121-133.
• Hüsnüoğlu N. (2017). Dijital Bölünmeyi Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Panel Veri GMM Analizleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(2), 19-34.
• Kaya, M., Şanlı, Ö. (2019). Kâr Payı Dağıtım Politikalarının Firma Değeri Üzerine Etkisi: BIST 30 Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 107-116.
• https://doi.org/10.30798/makuiibf.521834
• Koç S., Yaldız, B. ve Şenol, Z. (2020). Nakit Temettü Ödemelerinin Firma Değeri Üzerine Etkilerinin Panel Veri Yöntemi ile Analizi: BIST 30 Üzerine Bir Uygulama (2007-2017). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 69-89.
• https://doi.org/10.37880/cumuiibf.614125
• Kulalı, İ. (2014). Muhasebe Temelli Tahmin Modelleri Işığında Finansal Sıkıntı ve İflas Karşılaştırılması. Sosyoekonomi, July-December 2014-2, 154-170.
• https://doi.org/10.17233/se.81747
• Kurtaran Turan A., Kurtaran Çelik, M., ve Temizer, Z. (2015). Finansal Oranlar ile Firma Değeri İlişkisi: BIST’te Bir Uygulama. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 4(8), 35-45.
• Kuzu, S., Erkan Çelik, İ. (2020). İşletmelerde Kâr Dağıtım Politikalarının Hisse Senedi Değeri Üzerine Etkisi: BIST 30 Endeks Hisseleri Üzerine Bir Uygulama. Internatıonal Journal of Social Science Research, 9(1), 21-35.
• Marsiati, L., P.Prima Sari and R.Kusumawardhani (2024). The Influence of Growth Opportunities Capital Structure, Profitability and Dividend Policy on Firm Value (In Pharmaceutical Companies Listed on the Indonesia Stock Exchange 2014-2022). Ecobisma Jurnal Ekonomi, Bisnis and Manajemen Universitas Labuhanbatu, 11(2), 329-339.
• Mete, E. (2021). Ekonomik Küreselleşme ve İşgücü Özgürlüğü Kapsamında Genç İşsizliği: Dinamik Panel Veri Analizi. BMÜ Araştırma Makalesi, 9(3), 1012-1020.
• Nişancı, M., Karabıyık, İ. ve Uçar, M. (2011). Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme: Statik ve Dinamik Panel Veri Analizi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22, s.112.
• Okka, O. (2009). Finansal Yönetim. Nobel Yayın Dağıtım.
• Özevin, O. (2023). Kurumsal Yönetim Değişkenlerinin İngiltere Firmalarının Nakit Tutma Oranına Etkisi: GMM Dinamik Panel Veri Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 100, 19-38.
• https://doi.org/10.25095/mufad.1315633
• Özulucan, A., Deran, A. (2009). Katılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ile Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 85-108.
• Pekkaya, M. (2006). Kâr Payı Dağıtımının Şirket Değeri Üzerine Etkisi: İMKB 30 Endeksi Hisselerine Bir Analiz. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 183-209.
• Rodoplu, B.C. (1997). Dünyada Faizsiz Bankacılık. Bereket Dergisi, 1(1)
• Sharif, S.P., Lai, M.M. (2015). The Effects of Corporate Disclosure Practices on Firm Performance, Risk and Dividend Policy . International Jouırnal of Disclosure and Governance, 12, 311-326.
• http://dx.doi.org/10.1057/jdg.2015.2
• Sultana, M., & Rahman, M. H. (2024). Investigating The Impact Of GDP, Energy Mix, Energy Intensity, and The Service Sector On Environmental Pollution In MENA Countries: An Application of Driscoll-Kraay Standard Error Approach. Social Sciences & Humanities Open, 10, 101087, 1-11.
• Şenol Z., Koç, S. (2019,11,10). Ekonomik ve Finansal Ülke Risklerinin Pay Fiyatları Oynaklığına Etkisi. 23.Finans Sempozyum Bildiri Kitabı, 672-681.
• Şit A., H.Y, Güngör ve M.R. Armutlu. (2022). Finansal Sağlamlığın Maden Firmalarının Finansal Performansları Üzerine Etkisi: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Üzerine Uygulama. Bingöl Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 217-243.
• https://doi.org/10.33399/biibfad.897280
• Şit, A. (2021). Kâr Dağıtım Politikaları Firma Değeri Üzerinde Etkili Midir? BIST Temettü 25 Endeksi Üzerine Bir Uygulama. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12), 159-171.
• Ustaoğlu D. (2014). Türkiye’de Katılım Bankacılığı Sektördeki Yeri ve Önemi. (Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaman, K., Şakar, T. (2022). Borsada İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin İflas Riskini Tahmin Etmede Altman Modeli Uygulaması. Toros Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 28-41.
• https://doi.org/10.54709/iisbf.1205809
• Yılıdırım H., Keşebir, M. (2019). Farklı Büyüklükteki Ekonomi ve Finansal Piyasalara Sahip Ülkelere Ait Borsa Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 249-259.
• Yüksel Yiğiter, Ş., Tanyıldızı, H. (2020). Temel Ekonomik Faktörlerin Katılım 30 Endeksine Etkisi: Şubat 2011-Mayıs 2018 Örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 183-197.
• https://doi.org/10.21733/ibad.658564
• Zerka A.ve En-Neccar A. (2017). İslam Düşüncesinde Ekonomi, Banka ve Sigorta (4.Baskı). İz Yayıncılık.