The Effect of Home Education Provided to Caregivers of Children with Cancer on Caregiving Burden, Depression and Life Satisfaction

Yıl 2024, Sayı: 23, 796 - 810, 31.08.2024

Ela Varol , Nazlı Hacıalioğlu

https://doi.org/10.38079/igusabder.1493444

Öz

Aim: In this study; It was aimed to reduce the care burden, decrease depression levels and increase life satisfaction by providing training to the caregivers of children with cancer.
Method: The research was designed as pre-test post-test, single group and semi-experimental. The target population of the study consisted of family members who give care for children with cancer patients. The study was conducted with 30 family members between May 2017 and September 2018, without using the sampling method, who met the criteria for participation in the study. "Information Forms Describing Patients and Caregivers, Caregiving Burden Scale, Beck Depression Scale and Life Satisfaction Scale" were used in data collection. In analysis the data; percent distribution and t test in
independent groups was used.
Results: In the study, the caregivers' total mean score on the Caregiving Burden Scale was found to be 53.63±11.67 before the training and 44.76±6.99 after the training. Beck Depression Scale total score average before 13.23±5.01 and after training It was found to be 9.03±3.66. The mean total score of the Life Satisfaction Scale was found to be 20.16±7.01 before the training and 25.23±5.22 after the training. These differences between the average scores were determined to be statistically significant (p<0.01).
Conclusion: It has been found that education given to caregivers of children with cancer is effective in reducing the burden on caregivers, decreasing their depression levels, and increasing their life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

canser, depression, education

Kanserli Çocuklara Bakım Veren Bireylere Evde Verilen Eğitimin Bakım Yükü Depresyon ve Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi

Öz

Amaç: Bu çalışmada; kanserli çocuklara bakım verenlere eğitim verilerek bakım yükünün azaltılması, depresyon düzeylerinin düşürülmesi ve yaşam doyumunun artırılması hedeflendi.
Yöntem: Araştırma ön test son test, tek grup ve yarı deneysel olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini kanser hastası çocuklara bakım veren aile bireyleri oluşturmaktadır. Araştırma, Mayıs 2017-Eylül 2018 tarihleri arasında, örnekleme yöntemi kullanılmadan, araştırmaya katılma ölçütlerini karşılayan 30 aile üyesi ile yürütüldü. Verilerin toplanmasında “Hasta ve Bakım Verenleri Tanımlayan Bilgi Formu, Bakım Yükü Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği” kullanıldı. Verilerin analizinde; bağımsız gruplarda yüzde dağılımı ve t testi kullanıldı.
Bulgular: Araştırmada bakım verenlerin Bakım Verme Yükü Ölçeği toplam puan ortalamasının, eğitim öncesi 53,63±11,67 ve eğitim sonrası 44,76±6,99 olarak bulundu. Beck Depresyon Ölçeği toplam puan ortalamasının eğitim öncesi 13,23±5,01 ve eğitim sonrası 9,03±3,66 olduğu tespit edildi. Yaşam Doyumu Ölçeği toplam puan ortalamasının, eğitim öncesi 20,16±7,01 ve eğitim sonrası 25,23±5,22 olarak bulundu. Ortalama puanlar arasındaki bu farkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlendi (p<0,01).
Sonuç: Kanserli çocuklara bakım verenlere verilen eğitimin bakım verenlerin yükünü azaltmada, depresyon düzeylerini düşürmede ve yaşam doyumlarını artırmada etkili olduğu bulundu.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, eğitim, kanser

Kaynakça

• 1. Miller KD, Goding Sauer A, Ortiz AP, et al. Cancer statistics for hispanics/latinos. CA: a Cancer Journal for Clinicians. 2018;68(6):425-445. doi: 10.3322/caac.21442.
• 2. Kanserli Çocuklara Umut Vakfı. Çocukluk Çağı Kanserleri. http://www.kacuv.org/ Erişim Tarihi:18.12.2022.
• 3. Ovayolu Ö. Kanserli hastaların evde bakımı. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs. 2018;4(1):29-36.
• 4. Kılıç ST, Öz F. Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin sorunları, yaşam kalitesi ve müdahaleler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2019;6(3):195-203. doi: 10.31125/hunhemsire.630828 .
• 5. Üstün K, Kıvrak K, Köertelli O, Bingölbali Ö, Taşkaya C, Sarı Z. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin bakım yükü ve fiziksel aktivite seviyesi arasındaki ilişkinin araştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2022;9(3):488-498. doi: 10.46237/amusbfd.1000616.
• 6. Koç Z, Sağlam Z, Çınarlı T. Kanser tanısı almış olan bireylere bakım veren hasta yakınlarının bakım verme yükü ile etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;1(1):99-116.
• 7. Besey Ö, Aydın R. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerde bakım veren yükü ve depresyon durumlarının incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020;7(3):302-309. doi: 10.34087/cbusbed.682392.
• 8. Kara R, Gümüş M, Başbakkal Z. Kanserli çocuğa bakım veren ebeveynlerin yaşadıkları bakım yükü ve zorluklar. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023;16(2):234-246. doi: 10.46483/deuhfed.1057807.
• 9. Qiuping L, Yi L, Yinghua X, Zhou H. The impact of depression and anxiety on quality of life in Chinese cancer patient-family caregiver dyads, a cross-sectional study. Health and Quality of Life Outcomes. 2018;16(1):1-15. doi: 10.1186/s12955-018-1051-3.
• 10. Li Y, Qiao Y, Luan X, Li S, Wang K. Family resilience and psychological well being among Chinese breast cancer survivors and their caregivers. European Journal of Cancer Care. 2019;28(2):e12984. doi: 10.1111/ecc.12984.
• 11. Chivukula U, Kota Nandinee D. Burden experience of caregivers of acute lymphoblastic leukemia: Impact of coping and spirituality. Indian Journal of Palliative Care. 2018;24(2):189. doi: 10.4103/ijpc.ijpc_209_17.
• 12. Köse S, Arar AT, Yıldırım G. Kanser tanısı konmuş çocuğa sahip olan ebeveynlerin bakım yükleri ile anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkisi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019;16(4):282-287. doi: 0.5222/HEAD.2019.282.
• 13. Zarit SH, Reever KE, Bach-Peterson J. Relatives of the impaired elderly: correlates of feelings of burden. The Gerontologist. 1980;20(6):649-655. doi: 10.1093/geront/20.6.649.
• 14. İnci F, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe'ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2006;11(4):85-95.
• 15. Beck AT, Ward C, Mendelson M, Griffin S. Beck Depression Inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry. 1961;4(6):561-571. doi: 10.1001/archpsyc.1961.01710120031004.
• 16. Hisli N. Beck depresyon envanterinin üniversite ögrencileri icin geçerliliği, güvenilirliği. J. Psychol. 1989;7:3-13.
• 17. Diener E, Emmons RA, Larsen RJ, et al. The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment. 1985;49(1):71-75 doi: 10.1207/s15327752jpa4901_13.
• 18. Yetim Ü. Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Social Indicators Research. 1993;29(3):277-289. doi:10.1007/BF01079516.
• 19. Egici MT, Kök CM, Toprak D, Öztürk Z, Esen ES, Özen B. Palyatif bakım merkezlerinde tedavi gören hastalara bakım veren bireylerin bakım yükleri ve tükenmişlik durumları. Journal of Academic Research In Nursing. 2019;5(1):1-8. doi: 10.5222/jaren.2019.38247.
• 20. Rahmani A, Azadi A, Pakpour V, et al. Anxiety and depression: A cross-sectional survey among parents of children with cancer. Indian Journal Of Palliative Care. 2018;24(1):82. doi: 10.4103/ijpc.ijpc_141_17.
• 21. Neugebauer C, Mastergeorge M. The family stress model in the context of pediatric cancer: a systematic review. Journal of Child and Family Studies. 2021;30(5):1099–1122. doi: 10.1007/s10826-021-01928.
• 22. Öğür Z, Gözüm S, Erdoğan T. Yalçındağ N, Alpak M, Hayran O. Evde sağlık hizmeti alan bağımlı kişilerin aile üyelerine, verilen eğitimin, hasta ve bakım veren sonuçlarına etkisi: randomize kontrollü deneysel çalışma. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2019;13(3):318-334. doi: 10.21763/tjfmpc.446108.
• 23. Belgacem B, Auclair C, Fedor MC, et al. Caregiver educational program improves quality of life and burden for cancer patients and their caregivers: a randomised clinical trial. European Journal of Oncology Nursing. 2013;17(6):870-876. doi: 10.1016/j.ejon.2013.04.006.
• 24. Gabriel IO, Mayers PM. Effects of a psychosocial intervention on the quality of life of primary caregivers of women with breast cancer. European Journal of Oncology Nursing. 2019;38:85-91. doi: 10.1007/s10826-021-01928-0.
• 25. Katende G, Nakimera L. Prevalence and correlates of anxiety and depression among family carers of cancer patients in a cancer care and treatment facility in Uganda: a cross-sectional study. African Health Sciences. 2017;17(3):868-876. doi: 10.4314%2Fahs.v17i3.30.
• 26. Softa HK, Çelik A, Başbilen H. Kemoterapi alan hasta yakınlarında depresyon. Sağlık Akademisi Kastamonu. 2016;1(1):56-70. doi: 10.25279/sak.259436.
• 27. Heckel L, Fennell KM, Reynolds J, et al. Efficacy of a telephone outcall program to reduce caregiver burden among caregivers of cancer patients [PROTECT]: a randomised controlled trial. BMC Cancer. 2018;18(1):1-13. doi: 10.1186%2Fs12885-017-3961-6.
• 28. Kuzu F. Yaşlı bireylerin bakım vericilerine yapılan ev ziyaretlerinin depresyon, stresle baş etme, yaşam kalitesi ve bakım yüküne etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı; Sivas, Türkiye, 2018.
• 29. Danacı E, Koç Z. Caregiving burden and life satisfaction among caregivers of cancer patients admitted to the emergency department. Clinical Nursing Research. 2018;27(7):800-825. doi: 10.1177/1054773817708083.
• 30. Kalaycı I, Özkul M. Refakatçi aktörlerin yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik düzeylerini etkileyen faktörler açısından bir değerlendirme (SDÜ Araştırma Uygulama Hastanesi Örneği). Electronic Turkish Studies. 2018;13(10):417-446.
• 31. Uludağ A, Güdücü TF, Ceviz N. Konjenital kalp hastalığı olan çocukların ebeveynlerinde bakım yükü ve yaşam doyumu ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;1(1):11-20.
• 32. Bilge A, Buruntekin F, Demiral O, ve ark. Engelli yakınlarına verilen “Stresle baş etme ve yaşam doyumunu arttırma” eğitiminin etkinliğinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(1):610-621.
• 33. Gökmen DB, Okanlı A. Özel bakım merkezlerinde çalışan bakım elemanlarına verilen psikoeğitimin şizofreniye yönelik bilgi, tutum ve yaklaşımlarına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2017;14(4):264-274. doi: 10.5222/HEAD.2017.264.