Reproduction of Post-Colonial Mental Codes in Modern Turkey

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 125 - 141, 28.04.2015

Barış Erdoğan

https://doi.org/10.17336/igusbd.14781

Cited By: 1

Öz

In establishing their new nation-state by waging war against the occupant Western countries during the aftermath of the World War I, the secular nationalist cadres who were educated in the Western-modern schools of the semi-colonial Ottoman State implemented a modernization project that acknowledged the superiority of Western values in order to “civilize” the society that they were attempting to build. These secular nationalist cadres gained legitimacy via running a national Independence battle against the colonialist imperialist powers, and they pursued a internal colonialism and local orientalism approach excluding the various social groups that existed in the periphery of their own nation-state from the political, cultural, social, and economic fields. However, different social groups resisted against this civilization project in various forms from the very beginning, and brought to power the “Islamist” Welfare Party (RP) in 1996 and then Justice and Development Party (AK Party) in 2002. As a response to this development, RP was discredited in the political and social arena and finally overthrown by a ‘post-modern coup d’état”, and AK Party faced a closure trail and the military e-memorandum. This article shall employ a post-colonial perspective to carry out a sociological discussion of the processes that fostered the mental codes of these “secular nationalist cadres” that were determined to modernize their nation-state at any cost.

Anahtar Kelimeler

Internal colonialism; post-colonialism; center-periphery; February 28 process; Turkey

Reproduction of Post-Colonial Mental Codes in Modern Turkey

Öz

Yarı sömürgeleştirilmiş Osmanlı Devleti’nin Batılı modern okullarında yetişen milliyetçi seküler kadrolar Birinci Dünya savaşı sonrası yeni ulus-devletlerini işgalci Batılı ülkelere karşı savaşarak kurdular. Ancak inşa etmeye çalıştıkları toplumu “medenileştirmek” için batılı değerlerin üstünlüğünü kabul eden bir modernleşme projesini hayata geçirdiler. Meşruluklarını sömürgeci emperyalist güçlere karşı ulusal kurtuluş mücadelesini yürütmekten alan bu kadrolar “milli bir kolonyalizm ve yerel bir oryantalizm” ile kendi milli devletlerinin çeperinde yer alan farklı toplumsal grupları siyasal, kültürel, sosyal ve ekonomik sahalardan dışladılar. Ancak bu medenileştirme projesine karşı farklı toplumsal gruplar Cumhuriyetin başından beri farklı formlarda direniş gösterdiler ve 1996 yılında destekledikleri “İslamcı” Refah Parti’sini (RP) ve daha sonra 2002 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi’ni (AK PARTİ) iktidara getirdiler. Bunun üzerine milliyetçi seküler kadrolar, Refah Partisi’ni siyasal ve sosyal alanda itibarsızlaştırmış ve bir post modern darbeyle iktidardan uzaklaştırmıştır, Adalet ve Kalkınma Partisi ise kapatma davası ve askeri e-muhtıraya maruz kalmıştır. Bu makalede ulus-devletlerini her ne pasına olursa olsun modernleştirmek isteyen “milliyetçi seküler kadroların” zihinsel kodlarını besleyen süreçler post kolonyal bakış açısıyla sosyolojik olarak tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İç sömürgecilik; postkolonyalizm; merkez-çevre; 28 Şubat Süreci; Türkiye

Kaynakça

• AKŞİN, Sinan, “Fransız İhtilalinin II. Meşrutiyet Öncesi Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkileri Üzerine Bazı Görüşler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49 (03),1994 pp. 23-29.
• ATAY, Tayfun, “Milli Kolonyalizm Yerli Oryantalizm”, T24, 21 November 2011, Retrieved from http://t24.com.tr/yazarlar/tayfun-atay/milli-kolonyalizm-yerli-oryantalizm,4333
• AUGER, Antoine, and PICON, Guillaume., Il était un fois notre école, Gründ, Paris, 2014.
• BALCI, Bayram, Les écoles missionnaires turques en Asie centrale, Maisonneuve et Larose, Paris, 2003.
• BHABHA, Homi, The location of Culture, Routhedge, London, 2004.
• BORA, Tanıl, “İsmail Kara ile İslamcı düşünce ve politaka üzerine: ‘Ankara’ya ve sisteme üçüncü büyük entegrasyon dönemi’”, Birikim, 303-304, 2014, pp.69-93.
• BOTTOMORE, Tom, (ed.), A Dictionary of Marxist Thought, Blackwell Publishers, Oxford, 2001
• BOURDIEU, Pierre, La Distinction. Critique sociale du jugement, Editions de Minuit, Paris, 1979.
• BOURDIEU, Pierre., La Noblesse d’Etat, Grandes écoles et esprit de corps, Les Editions de Minuit, Paris, 1989.
• BULAÇ, Ali, “İslamın Üç Siyaset Tarzı veya İslamcıların Üç Nesli”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Vol. 6., İletişim, İstanbul, 2005, ss. 48-67.
• CHATTERJEE, Partha., The Nation and Its Fragments: Colonial and Postcolonial Histories, Princeton University Press, New Jersey, 1993.
• DİRLİK, Arif, Kriz, Kimlik ve Siyaset : Küreselleşme Yazıları, İletişim, İstanbul.
• EUROPEAN STABILITY INITIATIVE, ESI Briefing: Turkey's dark side.
• Party closures, conspiracies and the future of democracy, 2 April, 2008, p.5, retrieved from http://www.esiweb.org/pdf/esi_document_id_104.pdf
• FEMIA, V. Joseph, Gramsci's political thought: Hegemony, Consciousness, and the Revolutionary Process, Oxford University Press, New York, 1981.
• FOUCAULT, Michel, Les mots et les choses, Gallimard, Paris, 1966.
• Foucault, Michel, Surveiller et Punir, Gallimard, Paris, 1975.
• GELLNER, Ernest, Muslim Society, Cambridge University Press, Cambridge,1984.
• GÖLE, Nilüfer, Seküler ve Dinsel Aşınan Sınırlar, Metis Yay., İstanbul, 2012.
• GREGORE, Henri (L’abbé Grégoire), « Rapport sur la nécessité d’anéantir les patois et d’universaliser la langue française », Retrieved from http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/francophonie/gregoire-rapport.htm
• GÜNAY, Niyazi, “Implementing the ‘February 28’ Recommendations: A Scorecard,” Research Notes, No. 10, Washington Institute for Near East Policy, May 2001.
• HOBSBAWM, Eric, “Lenin and the Aristocracy of Labor,” Revolutionaries, The New Press, New York, 2001, pp.121-129.
• HOWE, Stephen, Empire: A Very Short Introduction, Oxford University Press, New York, 2002.
• KARA, İsmail, “İslamci Söylemin Kaynakları ve Gerçeklik Değeri Üzerine Birkaç Not”, İslâmiyât, 4 (4), 2001, pp.37-53.
• KASABA, Reşat, “Eski ile yeni arasında Kemalizm ve Modernizm” in Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, Sibel Bozdoğan and Reşat Kasaba (eds.), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2005, p.20.
• KAVAKÇI, Merve, Islam, Headscarf Politics in Turkey, A Postcolonial Reading, New York, Palgrave Macmilan
• KEYDER, Çağlar, State and Class in Turkey, Verso, New York, 1987.
• KILIÇ, Sezen, “Cumhuriyet Döneminde Yabancı Okullar (1923–1938)” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 21 (61), 2005. pp.264-279.
• LEHMANN, Wolfgang, “Becoming Middle Class: How Working-class University Students Draw and Transgress Moral Class Boundaries?”, Sociology, 43 (4), 2009, pp. 631-647.
• LIAKOS, Antonis, Dünyayı Değiştirmek İsteyenler Ulusu Nasıl Tasavvur Ettiler, İletişim, İstanbul, 2008.
• LOOMBA, Ania, Colonialism, Postcolonialism, Routledge, London, 2005.
• OGER, Claire, La façonnage des élites de la République, Science Po, Paris, 2008.
• ÖZEL, İsmet, Üç Mesele, Teknik, Medeniyet, Yabancılaşma, Tiyo, İstanbul, 2013.
• PROST, Antoine, Regards historiques sur l'éducation en France XIXe-XXe siècles, Belin, Paris, 2007.
• RENAN, Ernest, Qu’est-ce qu’une nation ? (discours prononcé à la Sorbonne en 1882), Éditions Mille et une nuits, Paris,1997.
• REY, Alain, DUVAL, Françoise, and SIOUFFI, Gilles, Perrin, Mille ans de langue française, histoire d'une passion, Perrin, Paris, 2007.
• ROSKIN, Michael, Countries and Concepts, Politics, Geography, Culture, Prentice Hall College, 2010.
• SAID, W. Erdward, “Yeart and Decolonization” in Terry Eagleton, Frederic Jameson, Edward W. Said, Nationalism, Colonialism and Literature, pp.69-95, University of Minesseto Press, Nimmeapolis, 1990.
• SAYYID, S. Bobby, “Bir model olarak Kemalizm ve İslam’ın Siyasallaşması”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Vol. 6, pp.948-961.
• TİMUR, Taner, Osmanlı Çalışmaları, İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisine, İmge Yay, İstanbul, 1996.
• WATSON, Peter, Ideas: A History of Thought and Invention From Fire to Freud, Harper Perennial, New York, 2006, p. 682.
• YETİŞKİN, Ebru, “Postkolonyal Kavramlar üzerine Notlar”, ToplumBilim, 25, 2010, pp.15-20.