19. YÜZYIL OSMANLI KAMUSAL MEKANLARINA BİR ÖRNEK: MANASTIR KERİM PAŞA (DÖMEKE) BAHÇESİ

Year 2023, , 104 - 118, 31.12.2023

Neval Konuk Halacoglu

https://doi.org/10.55243/ihssr.1398709

Abstract

Kamusal alan kavramı çok boyutlu bir kavram olup, milletlerin kendi kültürel özelliklerine göre, her dönemde değişime geçirmeye açıktır.Kamusal alanlar, içinde bulunduğu kentin sosyal yapısı, coğrafi ve kültürel özelliklerine göre değişiklik gösterirler. Kentsel mekân, bir yaşam ve kimlik alanıdır.Kamusal alanlar, kentsel kimliğin oluşmasında yardımcı olan en önemli yerlerdir. Bu alanlar kentlerin oluşumuna, geçmişine, gelişimine ve geleceğine referans sağlayan kilit noktalarını oluşturur. Çalışmamızda Osmanlı dönemi Manastır şehrinde, 19.yüzyıl sonlarında inşa edilen Kerim Paşa ve Nüzhetiye Bahçesi mimari özellikleri ve arşiv belgeleriyle ilk defa olarak ele alınacaktır. Günümüzde Bitola adıyla bilinen şehirde halen ayakta olmayan bu bahçelerin güncel konumlarının yanı sıra, inşa edildikleri özgün halleri de kartpostallarla verilecektir.

Keywords

Osmanlı Mimarisi, Balkanlar, Manastır şehri, Kamusal Alan, Bahçeler, Nüzhetiye, Kerim Paşa

References

• COA (Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi) Y.PRK.MF., 4/29; TFR.İ.MN., 77/7668; Y.PRK.UM., 34/38.
• Asır, Nr.: 386, 27 Mayıs 1315 (10 Haziran 1899 Perşembe), s.3.
• Asır, Nr.: 517, 4 Eylül 1316 (17 Eylül 1900 Pazartesi), s.3.
• Asır, Nu.: 109, 7 Eylül 1312(19 Eylül 1896 Cumartesi), s.2.
• Asır, Nu.: 228, 6 Teşrin-i Sani 1313 (18 Kasım 1897 Perşembe), s.3.
• Asır, Nu.: 349, 11 Kanun-ı Sani 1314 (23 Ocak 1899 Pazartesi), s.2.
• Asır, Nu.: 383, 17 Mayıs 1315 (29 Mayıs 1899 Pazartesi), s.3.
• Asır, Nu.: 386, 27 Mayıs 1315 (10 Haziran 1899 Perşembe), s.3.
• Asır, Nu.: 514, 24 Ağustos 1316 (6 Eylül 1900 Perşembe), s.4.
• Asır, Nu.: 516, 31 Ağustos 1316 (13 Eylül 1900 Perşembe), s.3.
• Korkmaz, Şerif, “Manastır Sanayi Mektebi 1902-1912)”, Uluslararası Balkan Tarihi ve Kültürü Sempozyumu 6-8 Ekim 2016, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Balkan ve Ege Uygulama ve Araştırma Merkezi, Çanakkale Bildiriler, C.2, Editör Aşkın Koyuncu Çanakkale, 2017, s.1-20.
• Maiyet-i Seniyyeden İsmail Bey, Hâtıra-yı Seyâhat Selanik, Üsküp, Priştine, Kosova ve Manastır Notları, (Haz.:Adem Ölmez), Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 2020.
• Manastır Vilayeti Tarihçesi, Binbaşı Mehmed Tevfîk, Manastır Mekteb-i İdâdî-i Askerî Müdîri (Haz.:Mehmet Cemâl Öztürk), Beyne’l-milel Ticâret Matbaası, 1327-1911, Derin Tarih, Eylül, 2022.
• Özen, Saadet, “Rethinking the Young Turk Revolution: Manaki Brothers Still and Moving Images”, Boğaziçi Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
• Öztunç, Baha, II. Abdülhamid Döneminde Bir Muhabirin Rumeli İzlenimleri (1896-1907), Kitabevi, 2020.
• Saydam, Barış, Osmanlı’da Sinematografın Yolculuğu (1895-1923) The Cinematograph’s Odyssey in the Ottoman Empire (1895-1923), Küre Yay., İstanbul, 2021, s.74-87.
• Selvi, Haluk-Çağ-Galip, Geçmişten Günümüze Manastır Şehri, T.C. Sakarya Üniversitesi Balkan Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yay., Sakarya, 2011.
• Stardelov, Igor, “Directors Who Changed the History of the Balkan” Barış Saydam and Burçak Evren Hayal Perdesi, 37, 2013, s.128-131.
• Stardelov, Igor, Manaki, Skopje, Cinemateque of Macedonia, 2003.
• Ünlü, Mucize, “İdari ve Sosyal Yönüyle Manastır Şehri”, Balkanlarda Bıraktıklarımız, Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği Kültür Yayınları Serisi-2, Samsun, 2009, s.21.