Havayolu İşletmelerinde Gelir Yönetimi: Overbooking Modelinin Dengeli Performans Kartı Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi

Year 2022, , 80 - 99, 31.08.2022

Didem Rodoplu Şahin , Sultan Gedik Göçer , Özge Baygın

https://doi.org/10.55775/ijemi.1024655

Abstract

Havayolu işletmeleri hizmetlerine olan talebi daha iyi yönetebilmek için birtakım stratejiler kullanmaktadırlar. 1970’ lerde başlayan deregülasyon ve beraberinde artan rekabet havayolu endüstrisinde gelir yönetiminin önemini ve farkındalığını artırmıştır. Gelir yönetimi uygulamalarının esası yolcu talebinin etkin kontrolüne dayanmaktadır. Bu amaçla yapılan uygulamalardan biri ise bir uçuştaki koltuk sayısından fazla rezervasyon oluşturulması yani overbookingdir. Uçaklar yalnızca kapasitesinde koltuk sayısı ile uçabilmektedir.. Overbooking hem yolcu hem de havayolu üzerinde doğrudan ilgili bir süreçtir. Bu sürecin yönetimi aktarmalı seferden gelebilecek yolcuya, yolcu listesinde uçma önceliği olan yolculara, tek ya da aile olarak seyahat edilmesi durumuna vb. durumlara göre değişiklik göstermektedir.
Çalışmanın amacı, havayolu işletmelerinde uygulanan gelir yönetimi uygulamalarının ve overbooking modelinin performans ölçme aracı olan Dengeli Performans Kartı yaklaşımı (Balance Score Card) ile değerlendirmektir. Dengeli Performans Kartı yaklaşımı ile havayolu işletmelerindeki overbooking uygulamalarını literatür taraması ile etraflıca incelemek, içerik araştırması yapmak, havayolu işletmelerinin uygulama çerçevelerini ortaya koymak, overbooking senaryoları ile önerileri geliştirmek, havayolu işletmeleri için gelecekte yapılabilecek gelir yönetimi ve performans değerlendirme çalışmalarına katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Bu çalışmada havayolu işletmelerinde özellikle overbooking modelinin işletmeye katkıları farklı overbook senaryoları ile araştırılmıştır. Problemleri araştırmak amacıyla yapılan bu çalışma nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.

Keywords

Gelir Yönetimi, Overbooking, Dengeli Performans Kartı

Revenue Management in Airline Companies: Evaluation of Overbooking Model with Balanced Performance Card Approach

Abstract

Airlines use a number of strategies to better manage the demand for their services. The deregulation that started in the 1970s and the increasing competition with it increased the importance and awareness of revenue management in the airline industry. The basis of revenue management practices is based on effective control of passenger demand. One of the frequent applications for this purpose is overbooking, in other words, creating more reservations than the number of seats in a flight. Airplanes can only fly with the number of seats in their capacity. Overbooking is a directly related process on both the passenger and the airline. The management of this process depends on the passenger who may come from the connecting flight, the passengers with priority on the passenger list, the case of traveling alone or as a family, etc. varies according to the circumstances.
The aim of the study is to evaluate the revenue management applications and the overbooking model applied in airlines with the balanced performance card approach (Balance Score Card), which is a performance measurement tool. With the balanced performance card approach, it is aimed to examine the overbooking applications in airline companies through literature review, to conduct content research, to reveal the application frameworks of airline companies, to develop overbooking scenarios and suggestions, and to contribute to future revenue management and performance evaluation studies for airline companies. In this study, the contributions of the overbooking model to the business in airline companies were investigated with different overbook scenarios. This study, which was conducted to investigate the problems, is a qualitative research.

Keywords

Overbooking, Revenue Management, Balanced Scorecard

References

• Akbaba, A. (2021). Havayolu Operasyon Yönetiminde Stratejilerin Entegrasyonu ile Ilgili Balanced Score Card Uygulamasi. Third Sector Social Economic Review, 56(1), 371-389.
• Belobaba, P., Odoni, A., & Barnhart, C. (Eds.). (2015). The global airline industry. John Wiley & Sons.
• Britannica. https://www.britannica.com/story/why-do-airlines-overbook-seats-on-flights, Erişim Tarihi: 30/09/2021
• Donovan, Anthony W. (2005). Yield Management in the Airline Industry. Journal of Aviation/Aerospace Education & Research, Article 9, 14(3): 11-19.
• Durgut, R. (2018). Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarının Türk Hukukunda Düzenlenişi. Ankara Barosu Dergisi, 76(1), 191-217.
• Harmankaya, H., Aydın, S., & Zerenler, M. (2010). Balanced Scorecard Sisteminin Hazır Giyim İşletmesinde Uygulanması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 171-192.
• He, W. (2019). Integrating overbooking with capacity planning: Static model and application to airlines. Production and Operations Management, 28(8), 1972-1989.
• Hendricks, Kevin, Larry Menor, Christine Wiedman (2004), “The Balanced Scorecard: To Adopt or Not to Adopt?”, Ivey Business Journal. November/December, s. 1-7
• Huang, Y., & Hanauer, D. A. (2014). Patient no-show predictive model development using multiple data sources for an effective overbooking approach. Applied clinical informatics, 5(03), 836-860. https://boardinginfo.com/overbook-nedir/, Erişim Tarihi: 01/09/2021
• IATA, (2017). Overbookıng. https://www.iata.org/contentassets/2e46aace261040b9a47fb7b9da18efc9/overbooking.pdf, Erişim Tarihi: 01/09/2021
• Ignaccolo, M., & Inturri, G. (2000). OVERBOOKING IN AIR TRANSPORTATION. Journal of Air Transportation World Wide, 5(2-2000).
• Jeffrey C Ely, Daniel F Garrett, Toomas Hinnosaar, Overbooking, Journal of the European Economic Association, Volume 15, Issue 6, December 2017, Pages 1258–1301
• Juul Maria, 2015, Strengthening air passenger rights in the EU, Briefing. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2015/556983/EPRS_BRI%282015%29556983_EN.pdf Erişim tarihi: 30/08/2021
• Kaplan, Robert S. ve David P. Norton (1992), “The Balanced Score Card Measures That Drive Performance, Harvard Business Review, January-February, s. 71-79.
• Kaplan, Robert S. Ve David P. Norton (1996a), Translating Strategy into Action: The Balanced Scorecard, Boston: Harvard Business School Press.
• Karaesmen, I., & Van Ryzin, G. (2004). Overbooking with substitutable inventory classes. Operations Research, 52(1), 83-104.
• Kırlı, M. İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Bir Yenilikçi Yönetim Muhasebesi Aracı Olarak Balanced Scorecard Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 301-318.
• Klophaus, R., & Pölt, S. (2010). Airline overbooking considering passengers’ willingness to pay. Trier University of Applied Sciences.
• Klophaus, R., & Pölt, S. (2007). Airline overbooking with dynamic spoilage costs. Journal of Revenue and Pricing Management, 6(1), 9-18.
• Lee, D. K., & Zenios, S. A. (2009). Optimal capacity overbooking for the regular treatment of chronic conditions. Operations research, 57(4), 852-865.
• Mavnacıoğlu, K. Kriz İletişimi Bağlamında United Airlines Overbooking Krizinin İncelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28(3), 489-510.
• Mihm, S. https://digitaledition.chicagotribune.com/tribune/article_popover.aspx?guid=3fbaccd5-e0f1-4836-89db-d821f1cfc183, The history of overbooking and an almost practical solution, Erişim Tarihi: 01/09/2021
• Phumchusri, N., & Maneesophon, P. (2014). Optimal overbooking decision for hotel rooms revenue management. Journal of Hospitality and Tourism Technology.
• Rothstein, M. (1985). OR Forum—OR and the airline overbooking problem. Operations Research, 33(2), 237-248.
• Saint-Léger, L. (2015). Any Turbulence on the Horizon? A Competitive Assessment of the Airline Industry.
• Serdar, İ. (2013). Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik Kapsamında Yolcuların Hakları. E-Journal of Yaşar University, 8, 2327-2421.
• Shaw, S. (2016). Airline marketing and management. Routledge.
• SHGM (2011). Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=15549&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 02/09/2021
• SHGM, (2014) Yolcu Hizmetleri http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/yayinlar/yolcu_hizmetleri_06.02.2014.pdf, Erişim Tarihi: 08/09/2021
• Suzuki, Y. (2002). An empirical analysis of the optimal overbooking policies for US major airlines. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 38(2), 135-149.
• Suzuki, Y. (2006). The net benefit of airline overbooking. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 42(1), 1-19.
• Türk Hava Yolları Rezervasyon Kuralları. https://www.turkishairlines.com/tr-int/ucak-bileti/acente-bilgi-kutuphanesi/acenteler-rezervasyon-kurallari/#:~:text=No%2DShow%3A%20Konfirme%20rezervasyonlu%20yeri,yolcu%20taraf%C4%B1ndan%20u%C3%A7u%C5%9Fun%20ger%C3%A7ekle%C5%9Ftirilmedi%C4%9Fi%20rezervasyon, Erişim Tarihi: 11/09/2021
• Yaşar Serpil, 2019, Rezervayon ve Bilet Satış Yıldırım, A., & Şimşek, H., 2008, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.
• Zacharias, C., & Pinedo, M. (2014). Appointment scheduling with no‐shows and overbooking. Production and Operations Management, 23(5), 788-801.