Türkiye’de Alternatif Tiyatro Yapılanmalarında Kadın Liderliği Ve Bir Örnek: Yeşim Özsoy - GalataPerform

Yıl 2017, Sayı: 2, 1 - 22, 01.07.2017

Bengi Heval Öz Özlem Belkıs

Öz

Tiyatro aynı zamanda ticari bir mecradır. Bu, tiyatroda çalışanların maaşlarından, tiyatronun mekanına, ödenen vergilerden satılan biletlere kadar çok geniş bir alanı kapsar. Tiyatrolar çağlar boyu kimi zaman ödenekli kimi zaman ödeneksiz olarak kurumsal yapılarını sürdürmüşlerdir. Ülkemizde de çeşitli kamu ve özel kuruluşlardan destek alan ödenekli çok sayıda tiyatro vardır. Bunlara ek olarak ödenek almadan kendi gişe gelirleriyle kendi bütçesini oluşturan tiyatrolar da bulunmaktadır. Tiyatro için ödenek bulmak önemli bir konudur. Bunun yanı sıra tiyatroların genel sanat yönetmenliği ve idari yönetimleri ayrı ve karmaşık bir konudur. 2000 sonrası Türk Tiyatrosu’na bakıldığında özel tiyatro topluluklarının sayı ve etkinlik olarak arttığı görülmektedir. Bu tiyatroların pek çoğunun kendini alternatif tiyatro olarak tanımlamaları dikkati çeker. Serbest ekonomi özelleştirme politikalarının sanata etkisi tiyatro alanında da kendini hissettirir. Günümüzde küçük ölçekli alternatif tiyatrolar bu durumdan nasıl etkilenmektedir? Bu topluluklarda dikkati çeken bir başka konu da topluluklardaki kadın liderliğidir. Yeşim Özsoy, Şahika Tekand, Nesrin Kazankaya, Zeynep Kaçar, Jale Karabekir gibi isimlerin kendi tiyatro topluluklarını kurdukları, yönettikleri, oyun sahneledikleri, oyunculuk yaptıkları, zaman zaman da sahnelenmek üzere oyun yazdıkları görülmektedir. Bu isimlerin tiyatro anlayışları etrafında şekillenen toplulukları dikkat çekici birer örnek oluşturmaktadır. Bu çalışmada ismi sayılan sanatçılardan biri olan Yeşim Özsoy ve kurucusu olduğu GalataPerform ele alınmış ve örnek olarak sunulmuştur. Çalışmada derinlemesine görüşme başta olmak üzere nitel araştırma yöntemine ilişkin veri toplama araçları kullanılmıştır. Araştırma bir yandan Türkiye alternatif tiyatrosunun tarihinin yazımına bir katkı sunmayı, bu bağlamda kadın üretimlerinin tarihinin yazımına katkıda bulunmayı, diğer yandan tiyatro yapılanmaları için doğallıkla oluşmuş bir yapıyı irdelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yeşim Özsoy, GalataPerform, Alternatif Tiyatro, Kadın Lider, Toplumsal Cinsiyet

Woman Leadership In The Alternative Theatre Structures In Turkey And An Example: Yeşim Özsoy - GalataPerform

Öz

Theater is also a commercial medium. This covers a very large area, from the salaries of theater workers, to the theater's place, from ticket sales to tax payments. Theaters have maintained institutional arrangements with or without allowance for centuries. There are also a number of theaters in our country that are funded by various public and private institutions. In addition to these, there are also theaters who make their own budget with their own box office income without any allowance. Collecting allowance for theatre institutions is a big issue. General arts management and administrative management are also separate and complex matters of theatre to be considered. Looking at the post-2000 Turkish Theater, there is an increase in number of private theater groups as well as their productions. It is remarkable that among these theaters, many of which define themselves as alternative theaters. The effects of free economy privatization policies can also be observed in the art of theatre. How are these small-scale alternative theaters affected by this matter today? Another issue that attracts attention in these communities is the leadership of women. It is seen that names like Yeşim Özsoy, Şahika Tekand, Nesrin Kazankaya, Zeynep Kaçar and Jale Karabekir have created their own theater groups, directed, played, and sometimes wrote theatre plays to be staged by their own. The societies that are shaped under the influence, mental understanding and theatrical vision of these names are noteworthy examples. One of the artists named in this study is Yeşim Özsoy and she is the founder of GalataPerform. In the study, data collection tools were used for the qualitative research method, especially the in-depth interview. The research aims to contribute to the writing of the history of the alternative theater of Turkey, to contribute to the writing of the history of women's productions in this context, and to examine the natural formation of theater structures in such matter.

Anahtar Kelimeler

Yeşim Özsoy, GalataPerform, Alternative Theatre, Woman Leader, Gender