ENGLISH TOGETHER PROJESİ KAPSAMINDA MESLEKİ ÖĞRENME TOPLULUKLARINA YÖNELİK UYGULAMALAR ÜZERİNE
Year 2023,
Volume: 7 Issue: 1, 29 - 52, 01.07.2023
Aslıhan Uzun
,
Tuncay Akçadağ
Abstract
Bu araştırma ile mesleki öğrenme topluluklarına yönelik okulda yer alan uygulamaları betimlemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul Avrupa Yakasında yer alan bir devlet okulundaki English Together projesine katılan İngilizce öğretmenleri oluşturmaktadır. Okulun seçilmesinde ilçe içerisindeki başarı sıralaması ölçüt olarak belirlenmiş olup ilçede birinci olan ortaokul öğretmenleriyle çalışılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olan olgubilim deseniyle tasarlanmıştır. Veriler, iki ayrı oturum şeklinde yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve doküman analizi ile toplanmıştır. Görüşme soruları hazırlandıktan sonra iki uzman tarafından görüş alınmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmış ve yorumlanarak raporlaştırılmıştır. Araştırma bulgularından bazıları; proje ile kolektif öğrenme ve uygulamaların paylaşılması boyutlarının desteklendiği fakat okul yönetim süreçleri ve liderlik boyutlarına değinilmediği şeklindedir. Okul yöneticilerinin müfredat rollerini yeterince gerçekleştirmediği, proje kapsamında özellikle belirli branş öğretmenleriyle yoğun ilişki ağı içerisinde oldukları, öğretmenlerin ders gözlemlerinde bulunmadıkları ve öğrenmenin ortaklaştırılmasına yönelik çabaların söylemsel olarak kaldığı anlaşılmaktadır. Okulların yeniden yapılandırılmasında diğer branşlar arasında projenin yaygınlaştırılması, okul yöneticilerinin müfredat yönetimine yönelik sorumluluklarının desteklenmesi ve mesleki kapasitenin artırılmasına yönelik teşvik ve çalışmaların yapılması önerilmektedir.
References
- Altun, B. (2020). Sürdürülebilir Öğretmen Gelişimi: Mesleki Öğrenme Toplulukları. Doktora Tezi.
- Atkinson, L. C. (2005). Schools as learning organizations: Relationships between professional learning communities and technology-enriched learning environments. The University of Oklahoma
- Ayvacı, H., Bakırcı, H., & Yıldız, M. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri ve beklentileri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 357-383.
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
- Balyer, A., Karatas, H., & Alci, B. (2015). School principals' roles in establishing collaborative professional learning communities at schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 1340- 1347.
- Bolam, R., McMahon, A., Stoll, L., Thomas, S., Wallace, M., Greenwood, A. & Smith, M. (2005). Creating and sustaining effective professional learning communities (Vol. 637). Research report.
- Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış, PegemA Yayıncılık. Ankara, Turkey.
- Brill, S., & McCartney, A. (2008). Stopping the revolving door: Increasing teacher retention. Politics & Policy, 36(5), 750-774.
- British Council. (2019). https://www.britishcouncil.org.tr/teach/supporting-teacher-development den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- Cansoy, R. (2019). Öğretmen Görüşleri̇ne Göre Okullarin Mesleki̇ Öğrenme Topluluğu Olma Durumlarinin İncelenmesi̇. Egitim Ve Insani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 10(19), 1-27.
- Cansoy, R., & PARLAR, H. (2017). Mesleki Öğrenme Topluluklari Olarak Okullar: Okullarda Uygulanmasi ve Geliştirilmesi. Turkish Studies, 12(17), 89-112.
- Cormier, R., Olivier, D. F., & Lafayette, L. (2009). Professional learning committees: Characteristics, principals, and teachers. In Annual Meeting of the Louisiana Education Research Association, Lafayette, Louisiana https://ullresearch.pbworks.com/f/Cormier_ULL_PLC_Characteristics_Princip als_Teachers.pdf [10.05.2021].
- Creswell, J. W. (2020). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Higher Ed.
- Creswell, J. W (2007). Qualitative research designs: Selection and implementation. Sage Publications (2nd Edition).
- Cücemen, F. (2018). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Delioğlu, M., Aslan, S., Doğan, C., Avcıoğlu, P., Asıl, M. & Çekim, R. (2022). Öğretmenlerin Mesleki Öğrenme Topluluklarına İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre Analizi. Anatolian Turk Education Journal, 4(2), 35-56.
- Dervişoğulları, M. (2014). Profesyonel öğrenme topluluklarının boyutlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- DuFour, R., & Fullan, M. (2013). Cultures built to last: Systemic PLCs at work. Bloomington, IN: Solution Tree.
DuFour, R., & Mattos, M. (2013). Improve schools. Educational leadership, 70(7), 34-39.
- DuFour, R., & Marzano, R. J. (2011). Leaders of learning: How district, school, and classroom leaders improve student achievement. Solution Tree Press.
- DuFour, R., Eaker, R., & DuFour, R. (2005). Recurring themes of professional learning communities and the assumptions they challenge. In R. DuFour, R. Eaker, & R. DuFour (Eds.), On common ground: The power of professional learning communities. Bloomington, IN: National Educational Service.
- DuFour, R. (2004). What is a" professional learning community"?. Educational leadership, 61(8), 6-11.
- Duling, K. S. (2012). The principal's role in supporting professional learning communities. Kansas State University.
- East, K. A. (2015). A study of professional learning communities: Characteristics of implementation and perceived effectiveness in improvement schools in West Virginia.
- Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki. Doktora Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Esntitüsü.
- Elizabeth Walton, Suzanne Carrington, Beth Saggers, Chris Edwards & Wacango Kimani. (2019). What matters in learning communities for inclusive education: a cross- case analysis, Professional Development in Education, DOI: 10.1080/19415257.2019.1689525
- Evens, Chundra. (2019). Professional Learning Communities Supporting Teacher Collaboration And Student Achievement: A Program Evaluation. Dissertations. 344.
- Eysenbach, G., and Köhler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. Bmj, 324(7337), 573-577.
- Fullan, M., & Hargreaves, A. (Eds.). (2009). Change wars. Solution Tree Press.
- Fullan, M. (Ed.). (2003). The moral imperative of school leadership. Corwin press.
- Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. 3. bs. London: Routledge.
- Hallinger, P. (2010). Developing instructional leadership. In Developing successful leadership (pp. 61-76). Springer, Dordrecht.
- Harris, A., & Jones, M. (2010). Professional learning communities and system improvement. Improving schools, 13(2), 172-181.
- Harris, A., & Lambert, L. (2003). Building Leadership Capacity for School Improvement. McGraw-Hill Education (UK).
- Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement.
- İlgan, A., Erdem, M., Çakmak, A., Erdoğmuş, E., & Sevinç, Ö. S. (2011). İlköğretim okullarinin Mesleki öğrenme topluluğu olma durumlarinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 151-166.
- Johannesson, P. (2022). Development of professional learning communities through action research: Understanding professional learning in practice. Educational Action Research, 30(3), 411-426.
- Jones-Goods, K. M. (2018). A phenomenological study of teacher collaboration using a professional learning community model. Journal of Research Initiatives, 3(3), 10.
- Kalkan, F. (2015). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Mesleki Öğrenme Topluluğu Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11).
- Karadağ, N., & Bellibaş, M. Ş. (2017). İlkokulların Mesleki Öğrenme Toplulukları Olma Durumlarının Değerlendirilmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(16), 24-42.
- Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri (İkinci yazım, 37. baskı).
- Lassonde, C.A., Israel, S.E. (2009). Teacher collaboration for professional learning: Facilitating study, research, and inquiry communities. 1. bs. San Francisco: John Wiley & Sons.
- Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School leadership & management, 40(1), 5-22.
- Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful school leadership. School leadership and management, 28(1), 27-42.
- Leo, T., & Cowan, D. E. (2000). Launching Professional Learning Communities: Beginning Actions. Issues about change, 8(1), n1. https://sedl.org/change/issues/issues81/issues-8.1.pdf den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
Lingard, B., Hayes, D., Mills, M., & Christie, P. (2003). Leading Learning. 1. bs. Philadelphia: Open University Press.
- Liu, H., & Ye, Y. (2021). The relationship between teachers' perceptions towards professional learning communities and their collective efficacy at deqin middle school in yunnan province, china. Scholar: Human Sciences, 13(1), 335-350.
- Louis, K. S., & Kruse, S. D. (1995). Professionalism and community: Perspectives on reforming urban schools. California: Sage Publications Company.
- MEB. (2022). Birlikte İngilizce projesi. https://oygm.meb.gov.tr/www/birlikte-ingilizceenglish-together-projesi/icerik/931 2022 den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- McLaughlin, M. W., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve student achievement. New York: Teachers College Press.
- National Policy Board for Educational Administration (NPBEA). (2015). Professional standards for educational leaders 2015. Reston, VA: Author.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2018). The future of education and skills: Education 2030. OECD Education Working Papers.
- Olivier, D. F., & Huffman, J. B. (2016). Professional learning community process in the United States: conceptualisation of the process and district support for schools. Asia Pacific Journal of Education, 36(2), 301-317.
- Öğdem, Z., & Özdemir, S. (2022). Mesleki Öğrenme Toplulukları Olarak Okullarda Rol ve Sorumluluklar. Journal of Kirsehir Education Faculty, 23.
- Öğdem, Z. (2015). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarında takım liderliği ve örgüt iklimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
- Öneren, M. (2012). İşletmelerde öğrenen örgütler yaklaşımı. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(7), 161-176.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. SAGE Publications, inc.
- UNESCO. (2022). Reimagining our futures together: A new social contract for education. UN.
- Uzun, A. (2022). Öğretmenlerin görüşlerine göre okulların mesleki öğrenme topluluğu olma durumları (Doctoral dissertation).
- Ünver, T. (2021). Öğretmen Mesleki Öğrenme Topluluğu İle Kolektif Öğretmen Yeterliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi(Doctoral dissertation).
- Sabancı Vakfı. (2020). Sosyal Değişim. https://www.sabancivakfi.org/tr/sosyal-degisim/english-together-projesi den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- Senge, P., Kleiner, A., Roberts, C. Ross, R.b., Smith, B.J. (2014). The fifth discipline fieldbook: Strategies and tools for building a learning organization. New York: Currency.
- Stoll, L., & Louis, K. S. (2007). Professional learning communities. McGraw-Hill Education (UK).
- Sofo, F., Fitzgerald, R., & Jawas, U. (2012). Instructional leadership in Indonesian school reform: overcoming the problems to move forward. School Leadership & Management, 32(5), 503–522. doi:10.1080/13632434.2012.72361.
- Stoll, L., Bolam, R., McMahon, A., Wallace, M., & Thomas, S. (2006). Professional learning communities: A review of the literature. Journal of educational change, 7(4), 221-258.
- Şahin, M. (2012). EĞİTİMİ VE OKULU ETKİLEYEN BAZI SOSYAL DEĞİŞİMLERİN KAVRAMSAL ÇÖZÜMLEMESİ. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 132-148.
- Taş, M. M. (2021). Okullardaki Mesleki Öğrenme Topluluğunun Öğretimsel Liderlik ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
- Thessin, R. A. (2021). The Principal's Role in Planning Essential Supports for School-Based Professional Learning Communities. Educational Planning, 28(2), 7-25.
- Vanblaere, B., & Devos, G. (2016). Relating school leadership to perceived professional learning community characteristics: A multilevel analysis. Teaching and teacher education, 57, 26-38.
- Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
- Zhang, J., Yuan, R., & Shao, X. (2022). Investigating teacher learning in professional learning communities in China: a comparison of two primary schools in Shanghai. Teaching and Teacher Education, 118, 103839.
Year 2023,
Volume: 7 Issue: 1, 29 - 52, 01.07.2023
Aslıhan Uzun
,
Tuncay Akçadağ
References
- Altun, B. (2020). Sürdürülebilir Öğretmen Gelişimi: Mesleki Öğrenme Toplulukları. Doktora Tezi.
- Atkinson, L. C. (2005). Schools as learning organizations: Relationships between professional learning communities and technology-enriched learning environments. The University of Oklahoma
- Ayvacı, H., Bakırcı, H., & Yıldız, M. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri ve beklentileri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 357-383.
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
- Balyer, A., Karatas, H., & Alci, B. (2015). School principals' roles in establishing collaborative professional learning communities at schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 1340- 1347.
- Bolam, R., McMahon, A., Stoll, L., Thomas, S., Wallace, M., Greenwood, A. & Smith, M. (2005). Creating and sustaining effective professional learning communities (Vol. 637). Research report.
- Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış, PegemA Yayıncılık. Ankara, Turkey.
- Brill, S., & McCartney, A. (2008). Stopping the revolving door: Increasing teacher retention. Politics & Policy, 36(5), 750-774.
- British Council. (2019). https://www.britishcouncil.org.tr/teach/supporting-teacher-development den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- Cansoy, R. (2019). Öğretmen Görüşleri̇ne Göre Okullarin Mesleki̇ Öğrenme Topluluğu Olma Durumlarinin İncelenmesi̇. Egitim Ve Insani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 10(19), 1-27.
- Cansoy, R., & PARLAR, H. (2017). Mesleki Öğrenme Topluluklari Olarak Okullar: Okullarda Uygulanmasi ve Geliştirilmesi. Turkish Studies, 12(17), 89-112.
- Cormier, R., Olivier, D. F., & Lafayette, L. (2009). Professional learning committees: Characteristics, principals, and teachers. In Annual Meeting of the Louisiana Education Research Association, Lafayette, Louisiana https://ullresearch.pbworks.com/f/Cormier_ULL_PLC_Characteristics_Princip als_Teachers.pdf [10.05.2021].
- Creswell, J. W. (2020). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Higher Ed.
- Creswell, J. W (2007). Qualitative research designs: Selection and implementation. Sage Publications (2nd Edition).
- Cücemen, F. (2018). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Delioğlu, M., Aslan, S., Doğan, C., Avcıoğlu, P., Asıl, M. & Çekim, R. (2022). Öğretmenlerin Mesleki Öğrenme Topluluklarına İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre Analizi. Anatolian Turk Education Journal, 4(2), 35-56.
- Dervişoğulları, M. (2014). Profesyonel öğrenme topluluklarının boyutlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- DuFour, R., & Fullan, M. (2013). Cultures built to last: Systemic PLCs at work. Bloomington, IN: Solution Tree.
DuFour, R., & Mattos, M. (2013). Improve schools. Educational leadership, 70(7), 34-39.
- DuFour, R., & Marzano, R. J. (2011). Leaders of learning: How district, school, and classroom leaders improve student achievement. Solution Tree Press.
- DuFour, R., Eaker, R., & DuFour, R. (2005). Recurring themes of professional learning communities and the assumptions they challenge. In R. DuFour, R. Eaker, & R. DuFour (Eds.), On common ground: The power of professional learning communities. Bloomington, IN: National Educational Service.
- DuFour, R. (2004). What is a" professional learning community"?. Educational leadership, 61(8), 6-11.
- Duling, K. S. (2012). The principal's role in supporting professional learning communities. Kansas State University.
- East, K. A. (2015). A study of professional learning communities: Characteristics of implementation and perceived effectiveness in improvement schools in West Virginia.
- Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki. Doktora Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Esntitüsü.
- Elizabeth Walton, Suzanne Carrington, Beth Saggers, Chris Edwards & Wacango Kimani. (2019). What matters in learning communities for inclusive education: a cross- case analysis, Professional Development in Education, DOI: 10.1080/19415257.2019.1689525
- Evens, Chundra. (2019). Professional Learning Communities Supporting Teacher Collaboration And Student Achievement: A Program Evaluation. Dissertations. 344.
- Eysenbach, G., and Köhler, C. (2002). How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. Bmj, 324(7337), 573-577.
- Fullan, M., & Hargreaves, A. (Eds.). (2009). Change wars. Solution Tree Press.
- Fullan, M. (Ed.). (2003). The moral imperative of school leadership. Corwin press.
- Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. 3. bs. London: Routledge.
- Hallinger, P. (2010). Developing instructional leadership. In Developing successful leadership (pp. 61-76). Springer, Dordrecht.
- Harris, A., & Jones, M. (2010). Professional learning communities and system improvement. Improving schools, 13(2), 172-181.
- Harris, A., & Lambert, L. (2003). Building Leadership Capacity for School Improvement. McGraw-Hill Education (UK).
- Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement.
- İlgan, A., Erdem, M., Çakmak, A., Erdoğmuş, E., & Sevinç, Ö. S. (2011). İlköğretim okullarinin Mesleki öğrenme topluluğu olma durumlarinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 151-166.
- Johannesson, P. (2022). Development of professional learning communities through action research: Understanding professional learning in practice. Educational Action Research, 30(3), 411-426.
- Jones-Goods, K. M. (2018). A phenomenological study of teacher collaboration using a professional learning community model. Journal of Research Initiatives, 3(3), 10.
- Kalkan, F. (2015). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Mesleki Öğrenme Topluluğu Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11).
- Karadağ, N., & Bellibaş, M. Ş. (2017). İlkokulların Mesleki Öğrenme Toplulukları Olma Durumlarının Değerlendirilmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(16), 24-42.
- Karasar, N. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri (İkinci yazım, 37. baskı).
- Lassonde, C.A., Israel, S.E. (2009). Teacher collaboration for professional learning: Facilitating study, research, and inquiry communities. 1. bs. San Francisco: John Wiley & Sons.
- Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School leadership & management, 40(1), 5-22.
- Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful school leadership. School leadership and management, 28(1), 27-42.
- Leo, T., & Cowan, D. E. (2000). Launching Professional Learning Communities: Beginning Actions. Issues about change, 8(1), n1. https://sedl.org/change/issues/issues81/issues-8.1.pdf den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
Lingard, B., Hayes, D., Mills, M., & Christie, P. (2003). Leading Learning. 1. bs. Philadelphia: Open University Press.
- Liu, H., & Ye, Y. (2021). The relationship between teachers' perceptions towards professional learning communities and their collective efficacy at deqin middle school in yunnan province, china. Scholar: Human Sciences, 13(1), 335-350.
- Louis, K. S., & Kruse, S. D. (1995). Professionalism and community: Perspectives on reforming urban schools. California: Sage Publications Company.
- MEB. (2022). Birlikte İngilizce projesi. https://oygm.meb.gov.tr/www/birlikte-ingilizceenglish-together-projesi/icerik/931 2022 den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- McLaughlin, M. W., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve student achievement. New York: Teachers College Press.
- National Policy Board for Educational Administration (NPBEA). (2015). Professional standards for educational leaders 2015. Reston, VA: Author.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2018). The future of education and skills: Education 2030. OECD Education Working Papers.
- Olivier, D. F., & Huffman, J. B. (2016). Professional learning community process in the United States: conceptualisation of the process and district support for schools. Asia Pacific Journal of Education, 36(2), 301-317.
- Öğdem, Z., & Özdemir, S. (2022). Mesleki Öğrenme Toplulukları Olarak Okullarda Rol ve Sorumluluklar. Journal of Kirsehir Education Faculty, 23.
- Öğdem, Z. (2015). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarında takım liderliği ve örgüt iklimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara
- Öneren, M. (2012). İşletmelerde öğrenen örgütler yaklaşımı. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(7), 161-176.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. SAGE Publications, inc.
- UNESCO. (2022). Reimagining our futures together: A new social contract for education. UN.
- Uzun, A. (2022). Öğretmenlerin görüşlerine göre okulların mesleki öğrenme topluluğu olma durumları (Doctoral dissertation).
- Ünver, T. (2021). Öğretmen Mesleki Öğrenme Topluluğu İle Kolektif Öğretmen Yeterliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi(Doctoral dissertation).
- Sabancı Vakfı. (2020). Sosyal Değişim. https://www.sabancivakfi.org/tr/sosyal-degisim/english-together-projesi den 22.10.2022 tarihinde erişilmiştir.
- Senge, P., Kleiner, A., Roberts, C. Ross, R.b., Smith, B.J. (2014). The fifth discipline fieldbook: Strategies and tools for building a learning organization. New York: Currency.
- Stoll, L., & Louis, K. S. (2007). Professional learning communities. McGraw-Hill Education (UK).
- Sofo, F., Fitzgerald, R., & Jawas, U. (2012). Instructional leadership in Indonesian school reform: overcoming the problems to move forward. School Leadership & Management, 32(5), 503–522. doi:10.1080/13632434.2012.72361.
- Stoll, L., Bolam, R., McMahon, A., Wallace, M., & Thomas, S. (2006). Professional learning communities: A review of the literature. Journal of educational change, 7(4), 221-258.
- Şahin, M. (2012). EĞİTİMİ VE OKULU ETKİLEYEN BAZI SOSYAL DEĞİŞİMLERİN KAVRAMSAL ÇÖZÜMLEMESİ. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 132-148.
- Taş, M. M. (2021). Okullardaki Mesleki Öğrenme Topluluğunun Öğretimsel Liderlik ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
- Thessin, R. A. (2021). The Principal's Role in Planning Essential Supports for School-Based Professional Learning Communities. Educational Planning, 28(2), 7-25.
- Vanblaere, B., & Devos, G. (2016). Relating school leadership to perceived professional learning community characteristics: A multilevel analysis. Teaching and teacher education, 57, 26-38.
- Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
- Zhang, J., Yuan, R., & Shao, X. (2022). Investigating teacher learning in professional learning communities in China: a comparison of two primary schools in Shanghai. Teaching and Teacher Education, 118, 103839.