Kanser Tanısı Alan Kadınlarda Fertilitenin Korunması ve Hemşirenin Rolü

Year 2023, Volume: 8 Issue: 2, 551 - 555, 21.06.2023

Ruken Yağız Altıntaş , Oya Kavlak

Abstract

Kanser, uzun ve zorlu bir süreçtir. Kanser tanısı alan kişinin üreme çağında bir kadın olması bu süreci daha da zorlaştırmaktadır. Kanser tedavisinde kullanılan gonadotoksik tedaviler sonucunda kadınlar erken menopoz ve infertilite riskleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum kadınlarda fertilitenin kaybedilmesi kaygısıyla ümitsizliğe yol açabilmektedir. Oysaki teknolojinin gelişmesiyle birlikte fertilite koruyucu yaklaşımlarda iyileşmeler gerçekleşmektedir. Fertilitenin korunması hakkında sağlık personelleri doğru ve yeterli bilgi vermelidir. Bu sayede hastalar doğru bilgiye ulaşarak farkındalıkları artacaktır. Böylelikle fertilitelerinin tehlikeye girdiğini düşünen hastalar için fertilite koruyucu yaklaşımlar umut olacaktır. Fertilite koruyucu yaklaşımlar, multidisipliner bir ekip çalışması gerektirmektedir. Hemşire; eğitim, danışmanlık, iletişimi sağlama ve koordinatörlük gibi rolleri ile bu ekibin önemli bir parçası olarak yer almaktadır. Bundan dolayı kanser tanısı alan üreme çağındaki kadınlarda fertilitenin korunması ve hemşirenin rolü önem kazanmaktadır.

Keywords

Kanser, kadın, fertilite, hemşire.

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

Preservation of Fertility in Women Diagnosed with Cancer and the Role of the Nurse

Abstract

Cancer is a long and difficult process. The fact that women of reproductive age are diagnosed with cancer makes this process even more difficult. Women face the risks of early menopause and infertility as a result of gonadotoxic treatments used in cancer treatment. This condition may lead to hopelessness in women due to the anxiety of losing fertility. However, with the development of technology, there are improvements in fertility preservation approaches. Healthcare professionals should provide accurate and sufficient information about fertility preservation. In this way, patients will increase their awareness by reaching the right information. Thus, fertility-preserving approaches will be hope for patients who think their fertility is in danger. Approaches to preserve fertility require multidisciplinary teamwork. Nurse is an important part of this team with roles such as training, consultancy, communication and coordinating. Therefore, the preservation of fertility in women at reproductive age diagnosed with cancer and the role of the nurse gain importance.

Keywords

Cancer, woman, fertility, nurse

Project Number

-

References

• Taş, B. Covid-19 pandemi sürecinde meme kanseri tanısı olan kadınlarda psikolojik sıkıntı ve travma sonrası gelişimin belirleyicileri: kontrollü bir çalışma [master’s thesis]. [İstanbul] Işık Üniversitesi; 2022.
• Tekin N, Demirel-Değirmenci S. Ataerkil kültürde kadın, erkek ve toplum ilişkisi. MJH XII. 2022 :187-198. DOI: 10.13114/MJH.2022.581.
• Globocan. International Agency for Research on Cancer 2018. Global Cancer Observatory: Cancer Today. 2018. [cited 2022 May 25]. Available from: https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/900-worldfact- sheets.pdf.
• Globocan. International Agency for Research on Cancer 2020. Global Cancer Observatory: Cancer Today. 2020. [cited 2022 May 25]. Available from: https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/900-worldfact- sheets.pdf.
• Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. T.C. Türkiye Kanser İstatistikleri 2016. Ankara; 2019. [Erişim Tarihi: 25.05.2022]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/istatistik/Turkiye_ Kanser_Istatistikleri_2016.pdf.
• Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, et al. Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. Ca Cancer J Clin. 2021;71(3):209-49. DOI: 10.3322/caac.21660.
• Harada M, Osuga Y. Fertility preservation for female cancer patients. Int J Clin Oncol. 2019; 24(1):28-33.
• Gorman JR, Julian AK, Roberts SA, Romero SAD, Ehren JL, Krychman ML, et al. Developing a post-treatment survivorship care plan to help breast cancer survivors understand their fertility. Support Care Cancer. 2018;26:589–95. DOI:10.1007/s00520-017-3871-9.
• Murphy D, Klosky JL, Termuhlen A, Sawczyn KK, Quinn GP. The need for reproductive and sexual health discussions with adolescent and young adult cancer patients. Contraception. 2013;88:215-20. DOI:10.1016/j. contraception.2012.08.041.
• Gorman JR, Bailey S, Pierce JP, Su HI. How do you feel about fertility and parenthood? The voices of young female cancer survivors. J Cancer Surviv. 2012;6: 200–9. DOI: 10.1007/s11764-011-0211-9.
• Sandheinrich T, Wondmeneh SB, Mohrmann C, Gettinger K, Henry J, Hayashi RJ. Knowledge and perceptions of infertility in female cancer survivors and their parents. Supportive Care Cancer, 2018;26(7):2433–9. DOI: 10.1007/s00520-018-4080-x
• Benedict C, Thom B, Friedman DN, Pottenger E, Raghunathan N, Kelvin JF. Fertility information needs and concerns post-treatment contribute to lowered quality of life among young adult female cancer survivors. Supportive Care Cancer. 2018;26:2209-15. DOI:10.1007/s00520- 017-4006-z.
• Yetkin D, Serçekuş P. Kanser tanısı alan hastaların fertiliteye yönelik duygu ve düşünceleri. [master’s thesis]. [Denizli]: Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2020.
• Loren AW, Mangu PB, Beck LN, Brennan L, Magdalinski AJ, Partridge AH, et al. Fertility preservation for patients with cancer: American Society of Clinical Oncology clinical practice guideline update. J Clin Oncol. 2013;31:2500–10. DOI:10.1200/JCO.2013.49.2678.
• Başgöl Ş, Aslan E. Over Kanserli Kadınlarda Fertiliteyi Koruyucu Yaklaşımlar ve Hemşirenin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2012;9(2):8–11.
• Coccia PF, Pappo AS, Beaupin L, Borges VF, Borinstein SC, Chugh R, et al. Adolescent and young adult oncology, version 2.2018: Clinical practice guidelines in oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2018;(16)1:66-97. DOI:10.6004/jnccn.2018.0001.
• Işık AZ, Emirdar V. Üremenin Korunması. Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği Bülteni- Blast. 2016;5(3):18-9.
• TC Sağlık Bakanlığı Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik, 2014. [Erişim Tarihi: 10.07.2022]. Available from:https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo=20085&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Danis RB, Pereira N, Elias RT. Random start ovarian stimulation for oocyte or embryo cryopreservation in women desiring fertility preservation prior to gonadotoxic cancer therapy. Curr Pharm Biotechnol. 2017;18(8):609-13. DOI:10.2174/1389201018666170808122531.
• Akdemir N. Fertilitenin Korunması. Bezmiâlem Science. 2018;6(2):143-6.
• Oktay K, Harvey BE, Partridge AH, Quinn GP, Reinecke J, Taylor HS, et al. Fertility preservation in patients with cancer: ASCO clinical practice guideline update. J Clin Oncol. 2018;36(19):1994-2001.
• Kavlak O. İnfertilite. ed: Şirin A, Kavlak O. 2nd ed. Kadın Sağlığı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015. s.213.
• Martinez F. Update on fertility preservation from the Barcelona International Society for Fertility Preservation–ESHRE–ASRM 2015 expert meeting: indications, results and future perspectives. Fertil Steril. 2017;108:407–15. DOI:10.1016/j.fertnstert.2017.05.024.
• Demeestere I, Brice P, Peccatori FA, Kentos A, Dupuis J, Zachee P et al. No evidence for the benefit of gonadotropin-releasing hormone agonist in preserving ovarian function and fertility in lymphoma survivors treated with chemotherapy: final long-term report of a prospective randomized trial. J Clin Oncol. 2016;34:2568–74. DOI:10.1200/ JCO.2015.65.8864.
• Koçak D, Büyükkayacı Duman N. Jinekolojik kanserlerde fertilite koruyucu yaklaşımlar. Türkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs- Special Topics.2017; 3(1):27-34.
• Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği. TSRM Klavuzu 4–Üremenin Korunması. 2015. [Erişim Tarihi:27.05.2022]. Available from:https://www. uremenikoru.org/saglik-profesyonelleri/tsrm-uremenin-korunmasi-kilavuzu
• Satılmış İG, Kaydırak MM, Akın S, Potur DC. Onkolojide Fertilitenin Korunması Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(2):1-12. DOI: 10.46971/ ausbid.890220.
• Keim-Malpass J, Fitzhugh HS, Smith LP, Smith RP, Erickson J, Douvas MG, et al. What is the role of the oncology nurse in fertility preservation counseling and education for young patients?. J Cancer Educ. 2018;33(6):1301-5. DOI:10.1007/s13187-017-1247-y.
• Armuand G, Wettergren L, Nilsson J, Rodriguez‐Wallberg K, Lampic C. Threatened fertility: A longitudinal study exploring experiences of fertility and having children after cancer treatment. Eur J Cancer Care. 2018;27(2):1-10. DOI:10.1111/ecc.12798.
• Speller B, Sissons A, Daly C, Facey M, Kennedy E, Metcalfe K, et al. An evaluation of oncofertility decision support resources among breast cancer patients and health care providers. BMC Health Serv Res. 2019;19(1):1–12. DOI:10.1186/s12913-019-3901-z.
• Young K, Shliakhtsitsava K, Natarajan L, Myers E, Dietz AC, Gorman JR, et al. Fertility counseling before cancer treatment and subsequent reproductive concerns among female adolescent and young adult cancer survivors. Cancer. 2019; 125(6):980-9.
• Logan S, Anazodo A. The psychological importance of fertility preservation counseling and support for cancer patients. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 2019; 98(5):583-597.
• Letourneau JM, Ebbel EE, Katz PP, Katz A, Wei Z, et al. Pretreatment fertility counseling and fertility preservation improve quality of life in reproductive age women with cancer. Cancer. 2013; 118: 1710- 1717.
• Benedict C, Nieh JL, Hahn AL, McCready A, Diefenbach M, Ford JS. Looking at future cancer survivors, give them a roadmap”: addressing fertility and family-building topics in post-treatment cancer survivorship care. Supportive Care in Cancer. 2021;29(4): 2203-13. DOI: 10.1007/ s00520-020-05731-3.
• Richter D, Geue K, Sender A, Paasch U, Brähler E, Stöbel-Richter Y, et al. Medical consultations about fertility preservation with haematological patients of childbearing age: A qualitative study. Eur J Oncol Nurs. 2016;21:146–52. DOI:10.1016/j.ejon.2015.09.005.
• Armuand GM, Rodriguez-Wallberg KA, Wettergren L, Ahlgren J, Enblad G, Hoglund, M, et al. Sex differences in fertility-related information received by young adult cancer survivors. J Clin Oncol. 2012;30(17):2147– 53. DOI:10.1200/JCO.2011.40.6470.