Nefret Söylemi ve Yeni Medya

Year 2015, Volume: 2 Issue: 1, 132 - 156, 03.06.2016

Zeynep Burcu Vardal

Abstract

Özet
Günümüzde geleneksel medya, çoğu zaman egemen ideolojiyi yansıtırken; yeni medya ise toplumun farklı kesimlerini temsil edebilme niteliğini göstermektedir. Bu bağlamda nefret söyleminin kaynağı medya ya da yeni medya değil; toplumun kendisidir. Toplumdaki egemen ideolojinin geleneksel medya aracılığıyla yeniden üretilmesi ve yaygınlaştırılması yanında yeni medya; teknolojisiyle nefret söyleminin yayılmasına destek olurken, görece demokratik bir görünüme sahip olan kullanıcı içerikli yapısıyla da meşrulaşmasına ve üretici/kullanıcılar tarafından kanıksanmasına neden olur. Bu noktada, yeni medyanın toplumdaki kusurları yaygınlaştıran ve büyülten bir yapısı olduğu da öne sürülebilir.
Geleneksel medya içerikleri, çoğunlukla profesyonel meslek mensupları tarafından üretilmekte; medya mensupları da yüzlerce yıllık bir gazetecilik geleneği ile bazı etik kodlar geliştirmiş bulunmaktadır. Yeni medya önemli bir dezavantaj olarak bu tarihsel gelenekten de yoksundur. Yaygın biçimde, egemen ideolojinin halk tarafından benimsenmesini sağlamakla görevli olan medya, günümüzde yerini büyük ölçüde, benimsetmenin yanında içeriği kendi üretebilmek ve paylaşabilmek suretiyle içselleştirmeyi de sağlayan yeni medyaya bırakmıştır. Diğer taraftan yeni medya, uygun şekilde kullanıldığında toplumun nefret söylemleri konusunda bilinçlendirilmesi açısından önemli bir araç olabilecek potansiyeli de bünyesinde barındırmaktadır.

Keywords

-

NEFRET SÖYLEMİ VE YENİ MEDYA

Abstract

Günümüzde geleneksel medya, çoğu zaman egemen ideolojiyi yansıtırken; yeni medya ise toplumun farklı kesimlerini temsil edebilme niteliğini göstermektedir. Bu bağlamda nefret söyleminin kaynağı medya ya da yeni medya değil; toplumun kendisidir. Toplumdaki egemen ideolojinin geleneksel medya aracılığıyla yeniden üretilmesi ve yaygınlaştırılması yanında yeni medya; teknolojisiyle nefret söyleminin yayılmasına destek olurken, görece demokratik bir görünüme sahip olan kullanıcı içerikli yapısıyla da meşrulaşmasına ve üretici/kullanıcılar tarafından kanıksanmasına neden olur. Bu noktada, yeni medyanın toplumdaki kusurları yaygınlaştıran ve büyülten bir yapısı olduğu da öne sürülebilir. Geleneksel medya içerikleri, çoğunlukla profesyonel meslek mensupları tarafından üretilmekte; medya mensupları da yüzlerce yıllık bir gazetecilik geleneği ile bazı etik kodlar geliştirmiş bulunmaktadır. Yeni medya önemli bir dezavantaj olarak bu tarihsel gelenekten de yoksundur. Yaygın biçimde, egemen ideolojinin halk tarafından benimsenmesini sağlamakla görevli olan medya, günümüzde yerini büyük ölçüde, benimsetmenin yanında içeriği kendi üretebilmek ve paylaşabilmek suretiyle içselleştirmeyi de sağlayan yeni medyaya bırakmıştır. Diğer taraftan yeni medya, uygun şekilde kullanıldığında toplumun nefret söylemleri konusunda bilinçlendirilmesi açısından önemli bir araç olabilecek potansiyeli de bünyesinde barındırmaktadır

Keywords

Yeni medya, etik, nefret söylemi, medya, nefret suçu

References

• Aydeniz, Hediyetullah (2007) “Tarihsel ve Literal Açıdan Yerel Gazetecilik”, Türkiye’de Yerel Basın, Suat Gezgin (der.) içinde İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Bildirici, Faruk (2010) “Eşcinsellik hastalıktır, tedavi edilmeli”, Hürriyet, http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=14031207, 29.12.2014.
• Binark, Mutlu ve Bayraktutan, Günseli (2013) Yeni Medya ve Etik, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Çoban, Barış; “Toplumsal Çatışma ve Barış Medyası” https://www.academia.edu/608836/TOPLUMSAL_%C3%87ATI%C5%9EMA_VE_BAR I%C5%9E_MEDYASI, 26.01.2015.
• Çoban, Savaş (2013) Hegemonya Aracı ve İdeolojik Araç Olarak Medya, İstanbul: Parşömen Yayınları.
• Çomu, Tuğrul ve Binark, Mutlu (2013) “Yeni Medya Ortamlarında Nefret Söylemi”, Medya ve Nefret Söylemi, İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, ss.199-219.
• Dirini, İlden; (2010) “Okur Yorumlarıyla Yeniden Üretilen Nefret Söylemi”, Yeni Medyada Nefret Söylemi, Tuğrul Çomu (der.) içinde İstanbul: Kalkedon Yayınları, ss.55-93.
• Erdoğan, İlker; (2013) “Yeni Medya Gazeteciliğinde Etik Bir Paradigma Belirlemenin Kapsamı ve Sınırları”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı:36, Bahar, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi, Süreli Elektronik Dergi, ss.254-272.
• Gidişoğlu Sercan ve Rızvanoğlu Kerem (2010) “İnternette Türk Milliyetçiliği: Türk Milliyetçisi Siteler ve Ağ Yapısı Üzerine Bir Analiz”, Nefret Söylemi ve/veya Suçları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Göktaş, Kemal
• http://www.nefretsoylemi.org/resimler/201001227578546405.pdf, 24.01.2015.
• Göregenli, Melek (2013a) “Nefret Söylemi ve Nefret Suçları”, Medya ve Nefret
• SöylemiKavramlar, Mecralar, Tartışmalar, Mahmut Çınar (der.) içinde, İstanbul: Hrant Dink
• Vakfı yayınları, ss.57-73.
• Göregenli, Melek (2013b) “Temel Kavramlar: Önyargılar, özgü İnançlar ve Ayrımcılık”, Medya ve Nefret Söylemi Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar, Mahmut Çınar, (der.) içinde İstanbul: Hrant Dink Vakfı yayınları, ss.23-37.
• İnceoğlu, Yasemin ve Sözeri, Ceren (2012) “Nefret Suçlarında Medyanın Sorumluluğu: ‘Ya sev ya terk et ya da…’” Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları, Yasemin İnceoğlu (der.) içinde İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ss.23-37.
• İnceoğlu, Yasemin (2013) “Tartışmalı Bir Kavram: Nefret Söylemi”, Medya ve Nefret Söylemi, Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar, Mahmut Çınar, (der.) içinde İstanbul:
• Hrant Dink Vakfı Yayınları, ss.75-92.
• Kaymak, Ayşe (2010) “Yeni Medyada Nefret Söyleminin Hukuki Boyutu”, Yeni Medyada Nefret Söylemi, Tuğrul Çomu (der.) içinde, İstanbul: Kalkedon Yayınları, s.253-284.
• Kılıç, Deniz (2011) “Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Basında Eşcinselliğin Sunumu: Hürriyet ve Sabah Örneği (2008-2009)”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Mart 2011, s.143-169.
• Medyada Nefret Söylemi ve Ayrımcı Dil: Ocak – Nisan 2014, http://nefretsoylemi.org/rapor/mayis-agustos-rapor-final.pdf, 19.01.2015.
• Ozankaya, Özer (2007) Toplumbilim, İstanbul: Cem Yayınevi.
• “Suriyeli Göçmen Sayısı 1,5 Milyonu Geçti”, Hürriyet, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/27257130.asp, 21.01.2015.
• Şentürk, M. Utku (2012) “Türkiye Medyasının Çocukluk Hastalığı: Irkçılık ve Hedef Gösterme” http://www.nefretsoylemi.org/detay.asp?id=655&bolum=makale, 21.01.2015.
• Toprak Ali, Yıldırım Ayşenur vd., (2009) Toplumsal Paylaşım Ağı facebook: görülüyorum öyleyse varım”, İstanbul: Kalkedon Yayınları. Türkiye’de İnternetin 2013
• Durumu,https://www.alternatifbilisim.org/wiki/T%C3%BCrkiye'de_%C4%B0nternet'in_2013_D
• urumu#5._.C4.B0nternet_ortam.C4.B1nda_nefret_s.C3.B6yleminin_varl.C4.B1.C4.9F.C4.B1, 19.03.2015.
• Ulusal Basında Nefret Suçları 10 Yıl 10 Örnek, http://www.aciktoplumvakfi.org.tr/pdf/medyada_nefret.pdf, 19.01.2015.
• Yılmaz, S. Hakan (2013) Siyasal Nefret Söylemi ve Medya, İstanbul: Literatürk http://bianet.org/bianet/biamag/131930-nefret-soyleminin-nefret-sucuna-evrilmesi, 29.12.2014.
• http://www.habervitrini.com/gundem/ermeni-yazar-hrant-dinkten-soykirim-surprizi- 241392/, 12.01.2015.
• http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/11240874.asp, 21.01.2015.
• http://webtv.hurriyet.com.tr/haber/asansorde-aile-ici-siddete-60-kisiden-sadece-11i- kayitsiz-kalamadi_100466, 21.01.2015.
• http://www.milliyet.com.tr/nihat-dogan-dan-ahmet-kaya-li-magazin-2031329/, 18.03.2015
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Homofobi, 20.12.2014.