Ana Dili Türkçe Olanlara Arapça Öğretmek Amacıyla Türkçe ile Arapça Arasında Paralel Bir Dil Derlemi Oluşturma ve Geliştirmeye Yönelik Bir İnceleme

Year 2022, Issue: 57, 18 - 28, 30.06.2022

Almoataz Al-said

https://doi.org/10.5152/ilted.2022.221540

Abstract

Bu çalışma, ikinci dili edinme yeteneği ile dilin kullanıldığı toplumun doğası arasında bağlantı kurmayı hedeflemektedir. Araştırmacı, fikrini, Türk toplumunda Arapça kullanım ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, ana dili Türkçe olanlara Arapça öğretimi örnekliği üzerinden uygulamaya çalışmaktadır. Arapçayı öğretmek, ister Arap toplumunda, isterse başka bir toplumda olsun, kullanımının gerçekliği üzerinde durmayı gerektirdiğinden, bu çalışma Türkçe ve Arapça arasında iki dilli paralel bir derlemin nasıl kurulacağına ve nasıl işleneceğine dair sistematik bir vizyon sağlamayı, daha sonra Avrupa Ortak Dil Referans Çerçevesi kriterleri (CEFR) rehberliğinde, Arapça öğrenen Türk toplumuna en uygun temel Arapça kelime ve dil yapılarını ortaya koyup, bu derleme işlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, bir yandan dil bilimin yazılı literatürüne, diğer yandan eğitim dil bilimine dayalı olarak, dilin gerçekte göründüğü forma göre, dilsel olguları incelemek ve bunları nicel ve nitel olarak ifade etmekle ilgilenen betimleyici yaklaşıma bağlı kalmıştır. Çalışma, çeşitli seviyelerdeki Arapça eğitim müfredatı ile Türk öğrencinin yaşadığı [Arap olmayan] ortam arasındaki mesafeyi ele almayı hedeflemektedir. Şöyle ki; öğrenci kendini, bulunduğu toplumda garip görülen veya nadiren kullanılan birçok kelime, üslup ve yapıyı öğrenmek zorunda hissetmekte, bu ise, öğrendiği dilde pratik yapma ve ustalaşma yeteneğini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Araştırma, Türkçe ve Arapça arasında paralel dilsel bir derlemin geliştirilmesi ve materyallerin ana dili Türkçe olanlara Arapça öğretmek amacıyla işlenmesinin gerekliliği, ikinci dil olarak Arapça öğretiminde nasıl kullanılacağına dair sistematik bir tasavvur sunulması, bu derlemin eğitim-öğretim sürecinde harcanan zaman ve emekten tasarruf etmede, eğitim

Keywords

Paralel Dil Derlemi, Eğitim Dil Bilimi, Ana Dili Arapça Olmayanlara Arapça Öğretimi, Türkçe

بناء وتطوير مُدوَّنة لُغويَّة مُتوازية بينَ التُّركيَّة والعربيَّة لأغراض تعليم اللُّغة العربيَّة للنَّاطقينَ بالتُّركيَّة

Abstract

تقومُ فكرةُ هذه الدِّراسة على الرَّبط بينَ القُدرة على اكتساب اللُّغة الثَّانية وطبيعة البيئة الَّتي تُستَخدَمُ فيها هذه اللُّغة. وينشُدُ الباحثُ تطبيقَ فكرتِهِ على نموذج تعليم العربيَّة للنَّاطقينَ بالتُّركيَّة، نظرًا لحاجة هؤلاء إلى استخدام العربيَّة في مُجتمعهم التُّركيّ. ولأنَّ تعليمَ اللُّغة العربيَّة يستدعي الوُقُوفَ على واقع استعمالِها، سواءٌ أكانَ هذا الاستعمالُ في بيئتها العربيَّة أم في بيئةٍ أخرى، فإنَّ هذه الدِّراسةَ تسعى إلى تقديم رؤيةٍ منهجيَّة لكيفيَّة بناء مُدوَّنةٍ لُغويَّةٍ مُتوازية [ثُنائيَّة اللُّغة] بينَ: التُّركيَّة والعربيَّة، ثُمَّ مُعالجة هذه الـمُدوَّنة لاستخلاص المعارف الرَّئيسة من الـمُفرَدات والتَّراكيب [العربيَّة] الأكثر مُناسبَةً لبيئة الـمُتعلِّم [التُّركيَّة]، استرشادًا بمعايير الإطار الأوروبيّ المرجعيّ العامّ للُّغات (CEFR). وقد التزَمَت الدِّراسةُ المنهجَ الوصفيّ الَّذي يُعنى بدراسة الظَّواهر اللُّغويَّة والتَّعبير عنها كمًّا وكيفًا، على الصُّورة الَّتي تبدو عليها اللُّغةُ في الواقع، انطلاقًا من أدبيَّات لسانيَّات الـمُدوَّنة من ناحيةٍ واللِّسانيَّات التَّربويَّة من ناحيةٍ أخرى. وتهدفُ الدِّراسةُ إلى مُعالَجة الفجوة بينَ الـمُقرَّرات التَّعليميَّة للعربيَّة – بمُستوياتها الـمُختلفة – والبيئة [غَير العربيَّة] الَّتي يعيشُ فيها الـمُتعلِّم التُّركيّ؛ حيثُ يجدُ هذا الـمُتعلـمُ نفسَه مُضطرًّا إلى تعلُّم كثيرٍ من الـمُفرَدات والأساليب والتَّراكيب الَّتي قد تكونُ غريبةً أو نادرة الاستخدام في مُجتَمَعه، الأمر الَّذي ينعكسُ على قُدرته على مُمارسة اللُّغة والتَّمكُّن منها. وقد توصَّلَت الدِّراسةُ إلى جُملةٍ من النَّتائج، منها: تطوير مُدوَّنة لُغويَّة مُتوازية بينَ التُّركيَّة والعربيَّة ومُعالجة مادَّتها لغاية تعليم العربيَّة للنَّاطقينَ بالتُّركيَّة، وتقديم تصوُّر منهجيٍّ لكيفيَّة توظيف هذه الـمُدوَّنة في تعليم العربيَّة كلُغة ثانية، وطرح مُقاربة اقتصاديَّة تُساعدُ على الإفادة من الموارد التَّعليميَّة في توفير الوقت والجُهد الـمَبذُولَين في عمليَّتَي التَّعليم والتَّعلُّم.

Keywords

مُدوَّنة لُغويَّة مُتوازية, علم اللُّغة التَّربويّ, تعليم العربيَّة للنَّاطقينَ بغيرها, اللُّغة التُّركيَّة

References

• Alfaifi, Abdullah - Atwell, Eric. “Arabic Learner Corpus and Its Potential Role in Teaching Arabic to Non-Native Speakers”. In proccedings of the 7th Biennial IVACS conference. Newcastle: 2014. [Crossref]
• Alfwzan, Abdul-Rahman at al. el-‘Arabiyye beyn yedeyk silsile fi ta’limi’l-luga’l-‘Arabiyye li gayri natikine bihâ. Riyad: el-‘Arabiyyetu li’l-Cemî, 2007.
• Alkhuwly, Muhammed Aly. el-Medhal ila ‘ilmi’l-luga. Uman: Dâru’l-Felah li’n-Neşri ve’t-Tevzî‘, 2015.
• Alotaibi, Hind. “Arabic-English Parallel Corpus: A New Resource for Translation Training and Language Teaching”. Arab World English Journal (AWEJ), 8/3 (2017), 319-337. [Crossref]
• Alqasmy, Aly. Luga tifli’l-Arabî dirâsât fi siyâseti’l-lugaviyye ve ilmi’l-luga’n-nefsî. Beyrut: Mektebutu Lübnan Nâşirûn, 2009.
• Anthony, Laurence. “Antpconc: A freeware **parallel** corpus analysis toolkit for concordancing and text analysis”. Erişim 15 Aralık 2021. http://www.laurenceanthony.net/software/antpconc.
• Anthony, Laurence. “AntWordProfiler: A freeware tool for profiling the vocabulary level and complexity of texts”. Erişim 15 Aralık 2021. http://www.laurenceanthony.net/software/antwordprofiler.
• Barth, Danielle - Schnell, Stefan. Understanding Corpus Linguistics. England: Routledge, 2021.
• Bernardini, Scott. “Discovery learning in the language-for-translation classroom: corpora as learning aids”. Cadernos de Tradução 36/1 (2016), 14-35. http://dx.doi.org/10.5007/2175- 7968.2016v36nesp1p14
• Flowerdew, Lynne. Corpora and Language Education. New York City: Springer, 2012.
• Fuchs, Carolin at al. Language Education in Digital Spaces: Perspectives on Autonomy and Interaction. Berlin: Springer Nature, 2021.
• Harding, Sue-Ann - Cortés, Ovidi Carbonell. The Routledge Handbook of Translation and Culture. England: Routledge, 2018.
• Ho, Don. “Notepad++: A free source code editor and Notepad replacement”. Erişim 12 Aralık 2021. https://notepad-plus-plus.org.
• Jones, Christian. Practice in Second Language Learning. Cambridge: Cambridge University Press, 2018.
• Lindgren, Eva - Enever, Janet. Early Language Learning: Complexity and Mixed Methods. Bristol: Multilingual Matters, 2017.
• Malinowski, Allison - Maloy, Robert. Wiki Works: Teaching Web Research and Digital Literacy in History and Humanities Classrooms. Maryland: Rowman & Littlefield, 2017.
• Meunier, Fanny at al. The Cambridge Handbook of Learner Corpus Research. Cambridge: Cambridge University Press, 2015.
• Mitchell, Rosamond - Tyne, Henry. Language, Mobility and Study Abroad in the Contemporary European Context. England: Routledge, 2021.
• OPUS, The open parallel corpus. “OPUS multilingual corpora”. Erişim 2 mayıs 2021. http://opus.nlpl.eu.
• Pereltsvaig, Asya. Languages of the World. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.
• Sobaity, Fidel. “el-Muhteva’r-rakmî al-Arabî ‘ale’l-internet kalb nabiz ve kayyân”. London: Independent [Arabic version], 2020, Erişim 10 Aralık 2021. https://www.independentarabia.com/node/117381.
• Université de Franche-Comté. “NooJ: A Corpus Processor - A Linguistic Development Environment - A Linguistic Engine for developing Natural Language Processing software Applications”. Erişim 15 Aralık 2021. http://www.nooj-association.org.
• Warwick, Alfred Jones. A Corpus-Linguistic Approach to Foreign/Second Language Learning: An Experimental Study of a New Pedagogicmodel for Integrating Linguistic Knowledge with Corpus Technology. UK: Open Dissertation Press, 2017: [Crossref]
• Zaki, Mai. “Corpus-based teaching in the Arabic classroom: theoretical and practical perspectives”. International Journal of Applied Linguistics 27/2 (2017), 514-541. [Crossref]
• Zampieri, Marcos - Nakov, Preslav. Similar Languages, Varieties, and Dialects: A Computational Perspective. Cambridge: Cambridge University Press, 2021.