İŞLETME SAHİPLERİ VE YÖNETİCİLERİNİN BAĞIMSIZ DENETÇİ ALGISI VE BAĞIMSIZ DENETİMDEN BEKLENTİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 288 - 312, 30.06.2020

Hakan Erkuş , Halime Karaca

Öz

Bilgi ve iletişim
teknolojilerinde meydana gelen hızlı değişim; finansal, sosyal ve kültürel
alanda etkisini göstermektedir. Yaşanan bu hızlı değişim sonucu ekonomik
gelişmelerle birlikte işletmeler büyüyerek uluslararası alanda faaliyet
göstermekte, muhasebe işlemleri daha da karmaşık hale gelmektedir. Bu
gelişmeler; doğru ve güvenilir bilgi elde etmenin önemini artırmakta;
işletmelerin güvenilir ortak bir finansal raporlama dili kullanmalarını,
finansal tablolarının mevzuata uygun hazırlanmasını ve alanında uzman, tarafsız
üçüncü kişilerce belirli standartlara göre düzenli olarak denetlenmesini
gerekli kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren Büyük ve
Orta Boy İşletmelerin sahip ve yöneticilerinin bağımsız denetçi algısının test
edilmesi, bağımsız denetimden beklentilerinin ortaya konulmasıdır. Ülkemiz
genelinde bağımsız denetim hizmeti alan şirketler üzerinde anket uygulaması
gerçekleştirilmiş ve bu işletmelerin bağımsız denetçi algısı ve bağımsız
denetimden beklentileri incelenmiştir. Nicel yöntemle gerçekleştirilen
araştırmada veri analizi yapılmıştır. Araştırma da bağımsız denetimin
işletmenin iç kontrol sisteminin etkinliğini artırdığı, işletme yöneticilerine
ve işletmeyle ilgili diğer kesimlere bilgi akışına olumlu katkı sağladığı,
bağımsız denetçilerin denetim faaliyetini yürütürken tarafsız ve önyargısız
davrandığı, işletmedeki hata ve hilelerin önlenmesine olumlu katkı sağladığı
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bağımsız denetim, Bağımsız Denetçi, Denetçi

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

2018/1191

BUSINESS OWNERS AND MANAGERS PERCEPTION OF INDEPENDENT AUDITORS AND INDEPENDENT AUDIT EXPECTATIONS

Öz

Rapid change in information and
communication technologies has taken effect in the financial, social and
cultural field. In consequence of this rapid change accompanied by economic developments
enterprises operate internationally by growing; accounting transactions are
becoming more complicated. These developments increasing the importance of
obtaining accurate and reliable information necessitate some occasions which
are to use a reliable common financial reporting language by enterprises, to
prepare financial statements in accordance with the legislation and to audit
financial statements according to certain standards by specialists and
impartial third parties.

The aim of this study is to test
independent auditor perception of large and medium-sized enterprises’ owner and
managers in Turkey and to demonstrate its expectations from the independent
audit. The questionnaire is conducted throughout the companies which have
independent auditing services over our country in general; these enterprises’
expectations from independent auditing perception and independent auditing are
analyzed. Data analysis in this research which is conducted by quantitative
method is done. In the research, it was concluded that
independent audit increases the effectiveness of the internal control system of
the enterprise, contributes positively to the information flow to the business
managers and other segments related to the business, independent auditors act impartially
and without prejudice while conducting the audit activity, and contributes
positively to the prevention of mistakes and frauds in the business.

Proje Numarası

2018/1191

Kaynakça

• ALPAR, R. (2003), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş 1, (2. Baskı), Nobel Yayınevi, Ankara.
• ALTINTAŞ, T. (2007). Halka Açık Şirketlerin Bağımsız Denetiminin Kalitesinin Algılanmasına İlişkin Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• ARIKAN, Y. (2010), “Muhasebe Mesleğinin Gelişimi ve TÜRMOB Bağımsız Denetim Merkezi”. Mali Çözüm Dergisi, Sayı:101, s: 7-10.
• AQEL, S. (2013), Bağımsız Denetim Uygulamalarında Beklenti Farkları ve Türkiye’de Algılanması Üzerine Araştırma Doktora tezi.
• BASKAN, T. D. (2013) “Muhasebe Hata Ve Hilelerin Önlenmesinde Bağımsız Denetimin Rolü Ve Etkinliği: Bir Uygulama”. Doktora Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BAYAZITLI, E. (1991) Uluslararası Bağımsız Dış Denetim Standartları ve Türkiye Uygulaması, Ankara Üniversitesi, S.B.E. İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• ÇALDAĞ, Y,. (2007), Denetim ve Raporlama Finansal Tablolar ve Analiz Teknikleri, (5. Baskı), Gazi Kitabevi, Ankara.
• ÇALIYURT, K. T., ve KESİMLİ, İ. G. (2015), “Avrupa’da Bağımsız Denetimde Mevzuat Açısından Gelişmeler ve Türkiye Yansımaları”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Sayı: 602, s:13-14.
• EROL, M. (2008),” İşletmelerde Yaşanan Yolsuzluklara (Hata ve Hileler) Karşı Denetimden Beklentiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF, Sayı:1, s:229-237. ESENDEMİR, E. (2011), “Finansal Bilginin Güvenilirliği ile İlgili Bağımsız Denetimin Amacı ve Bağımsız Denetim Süreci ile İlgili Son Gelişmeler” Journal of Yasar University, Sayı:23(6), s: 3890-3903.
• HAFTACI, V. (2016), Muhasebe Denetimi, (4. Baskı), Umuttepe Yayınları.
• KARACAN, S. ve UYGUN, R. (2016) Denetim ve Raporlama; Umuttepe Yayınları.
• KAVAL, H. (2008), Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi,(3.Baskı), Ankara.
• MESSIER F. W. (1997), Auditing: Systematic Approach, McGraw-Hill Printed, University of Florida.
• ÖZDAMAR, K. (2002), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi -1,SPSS-MINITAB, (4.Baskı), Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• ULUSOY, Y. (2006),” Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Bağımsız Dış Denetim”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• UZAY, Ş., ve BAYAT, S. B. (2016),” 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Bağımsız Denetim Alanında Getirdiği Yenilikler ve Tartışmalı Konular”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF. Muhasebe Denetimi Özel Sayısı, s:1503-1513.
• YILDIZ, E., ve BASKAN, T. D. (2014),” Muhasebe Hilelerinin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:62, s:1-18.