Locke ve Rousseau’nun İnsan Doğası ve Toplum Düşüncesi

Year 2017, Volume: 7 Issue: 1, 187 - 222, 30.07.2017

Olkan Senemoğlu

Abstract

u çalışma John Locke ve Jean Jacques Rousseau’nun insan doğası ve toplum anlayışına odaklanmaktadır. Sadece “insan doğası” ve “toplum” anlayışı ele alındığı için iki düşünürün düşüncesinde yer alan başka konular çalışmanın dışında tutulmuştur. Bu iki düşünürün insan doğası ve toplum anlayışlarından hareketle nasıl bir yönetim düşündüklerine ulaşmak bu makalenin temel hedefidir. Bu anlamda, bu iki filozofun insan doğası ve toplum anlayışlarının karşılaştırılması, onların sistemlerinin de anlaşılmasına olanak sunacaktır. John Locke insan doğasının eğitimle biçimlenebileceğini kabul eder, ama insanın özünün eğitim yoluyla tümüyle değişebileceğini düşünmez. İnsanlar tek başlarına yaşamaktansa topluluk halinde yaşamak gibi bir eğilime Tanrı’nın onları öyle yaratmasından dolayı sahiptirler. Diğer taraftan toplum içinde yaşamak insanın, yaşamını ve mülkiyetini saldırılardan korumasını sağlamaktadır. Devlet insanın yaşamını, mülkiyetini ve özgürlüğünü korumak için ortaya çıkar. Rousseau ise insanın herhangi bir doğal veya tanrısal özle topluluk içinde yaşaması gerektiğini düşünmez. Aksine insanın toplum içinde yaşamak için öncelikle belirli ihtiyaçlara sahip olduğunu düşünür. Rousseau’ya göre insan toplum içinde yaşamak için uyumlulaştırılmıştır. Rousseau, Genel İrade’ye ulaştıktan sonra insanın özgünlüğünden ve farklılığından kaynaklanan hususları bir kenara bırakarak kamu otoritesiyle bütünleşmesini öngörür. Oysa John Locke, bireyin hiçbir şekilde doğal haklarından vazgeçmeyeceğini, gerekirse bireyi haklarından mahrum bırakan bir otoriteye karşı isyan edebileceğini savunur.

Keywords

Locke, Rousseau, İnsan doğası, Doğa, Toplum, Devlet, Mülkiyet

Human Nature and Society in the Philosophy of John Locke and Jean Jacques Rousseau

Abstract

This study focuses on human nature and society in the philosophy of John Locke and Jean Jacques Rousseau in a comparative perspective. Since it is limited with the debates on the concepts of “human nature” and “society” other elements in the philosophy of two thinkers have not been considered in this study. Each of these philosophers figures out how to achieve a government based on their understanding of human nature and society. The comparison of these two philosophers’ understanding of human nature and society will provide opportunities to understand their whole political system. According to Locke, education can reshape human nature, but he does not believe that human nature can be fundamentally changed through education. Man has been created on the basis of living together with others in a society. Society and its political organization protect man’s life, liberty and property. This is the reason d’etat of the state. Rousseau, on the other hand, does not think that man lives in a society because of his nature or a God-given character. Man, before living in society, has some specific needs. According to him, man has been harmonized to live in a human society in order to achieve his needs. Rousseau believes that man leaves behind whatever is particular to him and he goes to harmonize with the public authority once he reaches to the General Will. However, Locke believes that man’s natural rights are unavoidable and man has right to revolt any government if it abstains man from his rights.

Keywords

Locke, Rousseau, Human nature, Nature, Society, State, Property

References

• Ağaoğulları, M. A. (2006). Ulus-Devlet ya da Halkın Egemenliği. Ankara: İmge Kitabevi.
• Aristoteles. (1985). Metafizik (C. 1) (A, Arslan, Çev.). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Aristoteles. (1997a). Fizik. (S. Babür, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aristoteles. (1997b). Nikomakhos’a Etik. (S. Babür, Çev.) Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Aristoteles. (1975). Politika. (M. Tuncay, Çev.) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Arnhart, L. (2005). Siyasi Düşünce Tarihi: Plato’dan Rawls’a. (A. K. Bayram, Çev.) Ankara: Adres Yayınları.
• Augustine, S. (1999). İtiraflar. (D. Pamir, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Bacon, F. (2006). Denemeler (6. Baskı) (A. Göktürk, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bacon, F. (2012). Novum Organum; Tabiatın Yorumu ve İnsan Alemi Hakkında Özlü Sözler. (S. Önal, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Farabi. (2001). El Medinetü’l Fazıla. (N. Danışman, Çev.) Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Farago, F. (2013). Modern siyaset Kuramı: Hobbes ve Locke. J. Russ v.d. (Ed.), Felsefe Tarihi: Modern Dünyanın Yaratılması içinde (2. Baskı, C. 2) (İ. Yerguz, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Goyard-Fabre, S. (2013). Rousseau’nun Yapıtlarında Felsefe ve Siyaset. A. Baudart, vd. (Ed.), Felsefe Tarihi: Aklın Zaferi içinde (2. Baskı, C. 3) (İ. Yerguz, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan; veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. (6. Baskı) (S. Lim, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hobbes, T. (2014). Elemente Philosophica De CIVE, Yurttaşlık Felsefesinin İlkeleri (2. Baskı) (C. D. Zarakolu, Çev.). İstanbul: Belge Yayınları.
• İbn-i Haldun. (2004). Mukaddime (C. 1) (H. Kendir, Çev.). İstanbul: Yeni Şafak.
• Kriegel, B. (2010). Klasik Siyasi Felsefe Metinleri. (Z. İlkgelen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Locke, J. (1999a). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, I.-II. Kitap. (M. D. Topçu, Çev.) Ankara: Öteki Yayınevi.
• Locke, J. (1999b). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, III.-IV. Kitap. (M. D. Topçu, Çev.) Ankara: Öteki Yayınevi.
• Locke, J. (2004). Eğitim Üzerine. (A. Uğur, Çev.) Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Locke, J. (2010). Hükümet Üstüne İkinci Tez. (A. Doğan, Çev.) İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Locke, J. (1980). Second Treatise of Government (s. 66). İndianapolis: Hackett Publishing Company.
• Locke, J. (2012). Yönetim Üzerine İkinci İnceleme; Sivil Yönetimin Gerçek Kökeni Boyutu ve Amacı Üzerine Bir Deneme (2. Baskı) (F. Bakırcı, Çev.). Ankara: Ebabil Yayınları.
• Machiavelli, N. (1994). Prens (2. Baskı) (N. Güvenç, Çev.). İstanbul, Anahtar Kitaplar Yayınevi.
• Platon. (1975). Devlet (3. Baskı) (S. Eyüboğlu ve M. A. Cimcoz, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon. (1998). Yasalar (2. Baskı, C. 2) (C. Şentuna ve S. Babür, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıevi.
• Rousseau, J. J. (1944). Yalnız Gezerin Hayalleri. (R. N. Darago, Çev.) İstanbul: MİV.
• Rousseau, J. J. (1995). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (5. Baskı) (R. N. İleri, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Rousseau, J. J. (1999). Toplum Sözleşmesi Ya da Siyasal Tüze Üzerine (2. Baskı) (A. Erenuluğ, Çev.). İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Rousseau, J. J. (2007). Melodi ve Müziksel Taklit İle İlişki İçinde Dillerin Kökeni Üstüne Deneme. (Ö. Albayrak, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2009a). Emile ya da Eğitim Üzerine. (İ. Yerguz, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2009b). Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev. (S. Eyüboğlu, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Ruby, C. (2012). Siyaset Felsefesine Giriş. (A. U. Kılıç, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Strauss, L. (2011). Doğal Hak ve Tarih. (M. Erşen ve P. Onur, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Tannenbaum, D. ve Schultz, D. (2008). Siyasi Düşünce Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri (4. Baskı) (F. Demir, Çev.). Ankara: Adres Yayınları.
• Wokler, R. (2001). Jean Jacques Rousseau: Ahlaki Çöküş ve Özgürlük Arayışı. B. Redhead (Ed.), Siyasal Düşüncenin Temelleri içinde (s. 161-179) (M. Türkkahraman, Çev.). İstanbul: Alfa Basım Yayım.