Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumu, İletişim Becerileri ve Yaşam Boyu Öğrenme Düzeyleri Arasındaki İlişki

Year 2023, Volume: 24 Issue: 1, 312 - 333, 13.05.2023

Nesip Demirbilek , Büşra Bozanoğlu

https://doi.org/10.17679/inuefd.1132020

Cited By: 1

Abstract

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu, iletişim becerileri ve yaşam boyu öğrenme düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Bingöl Üniversitesi öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli esas alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İletişim Becerileri Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma Bingöl Üniversitesinde öğrenim gören 558 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada iki bağımsız grubu karşılaştırırken bağımsız örneklemler t-testi, ikiden fazla bağımsız grubu karşılaştırırken ise varyans analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin iletişim becerileri ve yaşam boyu öğrenmelerinin yaşam doyumu düzeylerini yordama gücü çoklu doğrusal regresyon analizi yardımıyla belirlenmeye çalışılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre öğrencilerinin yaşam doyumu düzeyleri; cinsiyet, fakülte ve sınıf değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı; yaşam boyu öğrenme düzeyleri, sınıf değişkenine göre anlamlı farklılık oluşturmazken cinsiyet ve fakülte değişkenine göre farklılaşmakta ve iletişim becerileri ise sınıf ve fakülte değişkenine göre anlamlı farklılık oluşturmazken cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Ayrıca öğrencilerin iletişim becerileri ve yaşam boyu öğrenme düzeylerinin yaşam doyumu düzeyinin sadece %2’sini açıkladığı belirlenmiştir. Öte yandan yaşam doyum düzeyinin anlamlı yordayıcılarını belirlemek için kurulan modelin sonuçlarına göre iletişim becerileri ve yaşam boyu öğrenme düzeylerinin anlamlı yordayıcıları olduğu görülmektedir. İletişim becerileri ve yaşam boyu öğrenme düzeylerinin yaşam doyumunun sadece %2'sini açıkladığı belirlendi. Araştırma sonunda elde edilen sonuçların üniversite öğrencilerinin yaşam doyumlarının artırılması için yapılacak çalışmalarda kullanılabileceği ve yeni çalışmalara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.

Keywords

iletişim becerileri, yaşam boyu öğrenme, yaşam doyumu

References

• Akcaalan, M & Arslan, S. (2016). Yaşam Boyu Öğrenme: Teori ve Uygulama. Eğitim Yayınları.
• Akyol, B., Başaran, R. & Yeşilbaş, Y. (2018). Halk eğitim merkezlerine devam eden kursiyerlerin yaşam doyum düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 301-324.
• Arslan, I., & Bektaş, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun ölçülmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (8), 767-784.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
• Ayra, M. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik inançları ile ilişkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Aysan, F. & Bozkurt, N. (2004). Okul psikolojik danışmanlarının yaşam doyumu, stresle başa çıkma stratejileri ile olumsuz otomatik düşünceleri: İzmir İli örneklemi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Babacan, M. (2008). Yazılı ve sözlü anlatım “kompozisyon bilgileri”. 3F Yayınevi.
• Bahar, E. (2012). İletişim. Detay Yayıncılık.
• Baki, Y. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma öz yeterlikleri ve iletişim becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13/19, Summer 2018, p. 213-233.
• Balcı, Ş. & Koçak, M. C. (2017). Sosyal medya kullanımı ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. 1. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı, İstanbul.
• Bıçakçı, İ. (1998). İletişim ve halkla ilişkiler. Media Cat Yayınları.
• Bulut, N. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının yaşam doyumu, stresle başa çıkma stratejileri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 1-13.
• Büber, M., (2017). Çalışanların tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumu üzerine etkisi: balıkçı sınıfı gemi adamları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyük, G. M. (2020). Bir grup üniversite öğrencisinin iletişim becerileri ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri analizi el kitabı (14. Baskı). Pegem Akademi.
• Carr, Stuart C. (2003). Social psychology: Context, communication and culture. John Wiley & Sons Australia.
• Cüceloğlu, D. (2007). İletişim donanımları. Remzi Kitapevi.
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F., Çiftçi, Z. & Kağan, M. (2019). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin ve mesleki doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi. Aralık 2019 Ek Sayısı, 809-823. DOI: 10.24315/tred.529759
• Deniz, M. E. & Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Malatya.
• Dervişoğulları. M. Tutkun. Ö F. & Dervişoğulları M. (2016). İmam hatip ortaokul ve liselerinde görev yapan öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Route Educational and Social Science Journal. 3 (5). 205-205.
• Diker Coşkun, Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı.
• Diker Coşkun. Y. & Demirel. M. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42. 108-120.
• Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(3), 115-140.
• Dindar, H. & Bayraktar, M. (2015). Factors effecting students’ lifelong learning in higher education. International Journal on Lifelong Education and Leadership, 1(1), 11-20.
• Dost, M. T. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 132-143.
• Dülger, E. & Atalar, A. D. (2018). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerinin değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2), 98-114. DOI: 10.17679/inuefd.334154
• Dündar, H. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yayınlamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Engin, M., Kör, H., & Erbay, H. (2017). Yaşam boyu öğrenme ölçeği Türkçe uyarlama çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1561-1572.
• Erdoğan, D. (2014). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerine etki eden faktörler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı. Eroğlu, F. (2015). Davranış bilimleri. Beta Yayınları.
• Erözkan, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini etkileyen faktörler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22 (22), 135-149.
• Fişne, M. (2009). Fiziksel aktivitelere katılım düzeyinin, üniversite öğrencilerinin akademik başarıları, iletişim becerileri ve yaşam tatminleri üzerine etkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı.
• Gencel, İ. E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliklerine yönelik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(170), 237-252.
• Gökyer, N., ve Türkoğlu, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28 (2). 125-136.
• Gür Erdoğan, D. (2014). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerine etki eden faktörler. Yayımlanmamış Doktora tezi, Abant izzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hammer, S. J., Chardon, T., Collins, P., & Hart, C. (2012). Legal educators perceptions of lifelong learning: conceptualisation and practice. International Journal Of Lifelong Education, S.2(31), Ss.187-201. doi: 10.1080/02601370.2012.663803.
• Horuz, O. R. (2017). Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi (Bartın İli örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Işık, Ö. G., & Koçak, Ö. (2014). İletişim fakültesi öğrencilerinin yaşam doyumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk İletişim, 8(3), 281-300.
• İzci, E. & Koç, S. (2012). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 101- 114.
• Kalfa, S., (2017). Spor bilimleri ve eğitim fakültesi öğrencilerinin yaşam doyumu ve serbest zaman doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Karaduman, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile özyeterlik algıları arasındaki ilişki. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Karakuş, C. (2013). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yeterlikleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 26-35.
• Karaman, D. & Aydoğmuş, U. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri Uşak Üniversitesi eşme MYO’da bir uygulama. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8 (1), 23-44. doi: 10.30783/Nevsosbilen.357554.
• Kaya, R. (1985). Kitle iletişim sistemleri. Teori Yayınları.
• Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Çalışma ve Toplum, 4, (7), 77-96. Kılıç, H. & Tuncel Ayvaz, Z. (2014). İlköğretim branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 25-37.
• Kılıç, H. (2015). İlköğretim branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılınç H. H. & Yenen E. T. (2015). Halk eğitim merkezi kursiyerlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. The Journal Of Academic Social Science, 35, 187-198.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut-Owen, F. & Bugay, A. (2014). İletişim becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, (2), 51-64.
• Kurt, E., Cevher, T. Y., & Arslan, N. (2019). Türkçe öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Trakya Eğitim Dergisi, 9 (1), 152-160.
• Luthans, F. (2011). Organizational behavior: An evidence-based approach (12th ed.). McGraw-Hill/Irwin.
• McMurray, J. E., Linzer, M., Konrad, T. R., Douglas, J., Shugerman, R. & Nelson, K. (2000). The work lives of women physicians. results from the physician work live study. J Gen Intern Med, 15(6), 372-380.
• Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6, 10– 19
• Naz, S., (2015). Relationship of life satisfaction and job satisfaction among Pakistani Army soldiers. Journal of Business Research Turk, 7(1), 7-25.
• Oral, B. & Yazar, T. (2015). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenmeye ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Electronic Journal Of Social Sciences,14(52), 1-11. doi: 10.17755/esosder.72011 Owen-Korkut, F. & Bugay A. (2014). İletişim becerileri ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 51-64.
• Özavcı, R. (2018). Farklı rekreatif etkinlikleri tercih eden üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özçiftçi, M. (2014). Sınıf öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile eğitim teknolojisi standartlarına yönelik özyeterliklerinin ilişkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Özdevecioğlu, M. (2003). İş tatmini ve yaşam tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 22-24 Mayıs 2003, Afyon, ss. 693-710.
• Özer, K. (2006). İletişimsizlik becerisi. 6. Basım. Sistem Yayıncılık.
• Özkan, M. (2010). İnsan iletişim ve dil. Akademik Kitaplar.
• Rutherford Jr., Robert B., Sarup R. Mathur & Mary M. Quinn. (1998). Promoting social communication skills through cooperative learning and direct ınstruction. Education and Treatment of Children, 21, (3) 354-370.
• Selvi, K. (2011). Teacher's lifelong learning competencies. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 61-69.
• Serin, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fene karşı meraklılıklarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 7(13), 237-252.
• Sucu, A. (2017). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sungur, S. A. (2018). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri algısı ile kişilerarası ilişki boyutları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Selçuk İletişim, 11(2), 126-138. DOI: 10.18094/josc.289196
• Şahin, M., Akbaşlı, S. & Yanpar Yelken, T. (2010). Key competences for lifelong learning: The case of prospective teachers. Educational Research and Review, 5(10), 545-556.
• Şişman, M. (2002). Eğitimde mükemmellik arayışı (Etkili okul). Pegem Akademi.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. (5th ed.). Pearson Education.
• TDK, (2021). Türk Dil Kurumu. https://www.tdk.gov.tr/.
• Telman, N. & Ünsal, P. (2004). Çalışan memnuniyeti. 1. Baskı, Epsilon Yayınevi.
• Tunca, N., Şahin Alkın, S. & Aydın, Ö. (2015). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 432-446.
• Tutçu, A. (2018). Duygusal sermayenin iş ve yaşam doyumu üzerine etkisine ilişkin duyuşsal iyilik algısının aracılık etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22), 132-143.
• Ulutaşdemir, N., Tabak, S., Deveci, E. & Öztürk, E. (2011). Türkiye'deki üniversitelerde yaşam boyu öğrenim. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 3, 2225-2231.
• Usluata, A. (1994). İletişim. İletişim Yayınları.
• Uztuğ, F. (2006). İletişim Engel ve Etmenler, Genel İletişim İçinde, Pegem Yayıncılık.
• Ünal, S., Karlıdağ, R. & Yoloğlu, S. (2001). Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri, 4(2), 113-118.
• Vara, Ş. (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve genel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yaman, F. (2014). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi (Diyarbakır İli örneği). Yayımlamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim.
• Yaman, F. ve Yazar, T. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (4), 1553-1566.
• Yasa, H. D. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile bilgi okuryazarlığı becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yaşam Boyu Öğrenme Ana Bilim Dalı, Yaşam Boyu Öğrenme Bilim Dalı.
• Yıldırım, Z. (2015). Classroom teacher’s views and efficacy perceptions on life long learning. (Sınıf öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenmeye yönelik yeterlik algıları ve görüşleri). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, E. & Aslan, H. (2013). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlıkları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 59-69.
• Yılmaz, E. & Şahin, M. (2009). İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin yaşam doyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Education Sciences, 4(4), 1404-1414.
• Yılmaz, F., Soğukçeşme, G., Ayhan, N., Tuncay, S., Sancar, S., & Deniz, Y. (2014). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleki yenilikçilik eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 259-276.
• Yılmaz, M. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 253-262.