OSMANLI-HİNDİSTAN TİCARÎ İLİŞKİLERİ (1750-1857)

Year 2021, Volume: 4 Issue: 6, 16 - 44, 30.06.2021

Berna Korucu Üçüncü

Abstract

Osmanlı Devleti ile Hindistan’daki Müslüman devletler arasında kurulan ilk diplomatik ilişkilerin tarihi XV. yüzyıla kadar gitmektedir. Kurulan bu münasebetlerle birlikte iki ülke arasında ticaret de gelişme göstermiştir. Eskiden beri devam eden doğu-batı ticareti Osmanlı Devleti’nin doğu ticaret yollarına hakim olmasıyla devam etmiştir. XVIII. yüzyılın ortalarından itibaren Hindistan’daki siyasî karmaşa ve Avrupalı devletlerin etkinlikleri iki ülke arasında diğer devletlerle olduğu gibi ticarî anlaşmaların yapılmasına müsaade etmemiştir. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, Hindistan ile ticarî ilişkilerin yoğunluğu sebebiyle şehbenderler tayin etmiştir. Osmanlı topraklarına Hindistan’dan pek çok ürün ithal edilirken, buraya sınırlı da olsa bazı ürünler ihraç edilmiştir. Bu çalışmada XVIII. yüzyılın ortalarından XIX. yüzyılın ortalarına kadar devam eden Osmanlı-Hint ticarî ilişkileri, ticareti oluşturan mallar, gümrükler incelenecek, ticarette bulunan tüccarlar üzerinde durulacaktır.

Keywords

Osmanlı Devleti, Hindistan, Ticaret, Gümrük

References

• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO); 209/15657.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Bâb-ı Âsafî Şehbender Defteri (A.{DVNSŞHB.d..); s. 40.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Cevdet Askeriye (C.. AS.); 400/16521.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Cevdet Maliye (C.ML..); 300/12182, 646/26481.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Cevdet Saray (C.SM..); 36/1815.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Mektubî Kalemi (HR. MKT); 19/5, 47/15, 95/91.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hattı- Hümâyûn (HAT); 1290/50081, 630/31116, 742/35122.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Meclis-i Valâ (İ.. MVL.); 332/14224.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), İrade Mesail-i Mühimme (İ. MSM.); 29/830.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Meclis-i Vala (MVL..); 244/56.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Amedî Kalemi Evrakı (A.}AMD); 21/75.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Divan (Beylikçi) Kalemi (A.} DVN.); 17/73.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Divan (Beylikçi) Kalemi (A.} DVN.); 3/9, 7/12.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Mektubî Kalemi Evrakı (A.}MKT); 16/36.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Mektubî Kalemi Meclis-i Vâlâ (A.}MKT.MVL.); 73/25, 73/25, 81/5, 48/40.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Mektubî Kalemi Umum Vilâyât (A.}MKT.UM..); 11/40.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Mektubî Mühimme Kalemi (A.}MKT.MHM); 64/88.
• Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Sadâret Nezaret ve Devair Evrakı (A.} MKT. NZD.); 97/84.