Her edebî metnin, metin yapısı içerisinde yer alan araçlar vasıtasıyla yazar tarafından okura açıklanabilecek anlamlar içerdiği bilinmektedir. Ayrıca metnin lafız ve anlamdan oluşan her iki tarafı da birbiriyle uyumlu olmalıdır. Metin yazarı, yazdığı metnin içerdiği anlamları, zevki selim sahibi olmayan, duygusuz ve estetik yoksunu kişiler için değil de fesahat ve belagat sahibi okurlar için yazmayı adet edinen biri olduğunda da metnin anlamı belirsiz ve yanlış anlaşılmaya müsait hale gelebilir. Böylece yazarın muradını yanlış anlamaya, maksadını görmezden gelmeye ve metnin anlamını tahrif etmeye yol açacak anlam kapalılığı ve şüphelerine dair engeller ortaya çıkmaktadır. İşte bu çalışma, yazarın maksadını iyi ifade etmesi veya eksiz beyan etmesine bakmaksızın yazarın asıl kastettiği anlamı korumayı hedeflemektedir. Ancak okurun, edebî metnin bağlamından saparak yazarın kastettiği anlamı kendi istek ve arzusuna göre yorumlaması da beklenemez. Nitekim Arap beyan geleneğine göre metin, kendisinin açıklayıcısı olmalıdır.
Uygulamalı bölümde ise edebî metin öğretiminde istenilen anlamın gerçekleştirilmesindeki idrak zayıflığından geniş bir şekilde bahsedilmiş, ardından bunu açıklığa kavuşturmak için örnekler getirilmiştir. Sonuç kısmında önemli bulgular açıklanmış ve ardından bu araştırmada yararlanılan kaynaklara yer verilmiş ve araştırmanın sonuna gelinmiştir.
لما كان لكلّ نص أدبي معانٍ يبيّنها قائله للمتلقي بوسائل متضمَّنة في مبناه، ولا بد من توافقية كل وجه للآخر، ولما كان الأديب مولعا بأن يجعل معانيه لا يصل إليها إلا المتلقي البليغ، غير بليد الحس، ولا جلف الطبع، ولا خائر النفس- فقد تبدو معانيه أحيانا مشتبهة المأخذ، غائرة المسلك، فثمة موانع وعوائق تحول دونها شبهات الفهم وشهواته، ينتج عنها تحريف لمراد الأديب، وعمى عن مقصده، وتحريف للمعنى. ومن ثم فإن هذا البحث يهدف إلى حراسة المعنى الحق الذي يريده الأديب، بصرف النظر عن كون الأديب أجاد بيانه أو قصر، لكن لا ينبغي للمتلقي أن يتبع هواه في تفسير معنى الأديب على غير وجه النص الأدبي نفسه، لأن النص يجب أن يكون مبيّنا عن نفسه، ماض على سنن البيان العربي.
ومن خلال هذه الدراسة تناولت تصوراً علميا بارعا للعلامة أبـي الحسـن علي بن محمد بن حبيب الماوردي الأمور التي تعيق فهم المعاني بشكل عام، وقسمته إلى قسمين، القسم النظري، وقد ذكرت فيه شرح الماوردي لهذه العقبات، والقسم التطبيقي من حيث الضعف العقلي لإدراك المعنى المنشود في تدريس النص الأدبي، ثم ذكرت بعض النماذج لتوضيح ذلك، وأتبعته بالخاتمة ثم بالمصادر التي استفدت منها في هذا البحث
Since every literary text has meanings that it says to the recipient by means included in its building, every aspect must be compatible with the other. Since the writer is also fond of making its meanings accessible only to the eloquent recipients, not dull ones, not arrogant in nature, and not self-loathing - it may seem that the text’s meanings are sometimes ambiguous in its sources, deep in their path, as there are obstacles and limits that are preventing the understanding of the text’s meanings and its desires. This results in a distortion of the writer’s intention, blindness to his purpose, and a distortion of the meaning. Hence, this research aims to guard the true meaning that the writer wants, regardless of whether the writer has mastered his statement or shortened it, the recipient should not follow his whims in interpreting the writer’s meaning in a way opposite to the text of literature itself because the text must be self-explanatory, following the traditions of the Arabic eloquent texts.
In the applied section, the cognitive weakness in realizing the desired meaning in the teaching of literary texts is comprehensively addressed, and then some examples are given to clarify this. In the conclusion part, important findings are explained and then the research is concluded by giving place to the sources used in this research
Primary Language | Arabic |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | March 13, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 18 Issue: 1 |
Journal of Islamic Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).