Bibliographic Analysis of Doctoral Level Thesis Studies in Science Education Domain in Turkey

Year 2020, Volume: 9 Issue: 5, 3174 - 3194, 29.12.2020

Derya Sönmez , Gamze Hastürk

https://doi.org/10.15869/itobiad.736128

Cited By: 5

Abstract

The efforts to improve science education in schools and to create a positive attitude towards science were among the educational goals of the countries. An effective science education at the postgraduate level is required to raise individuals who know, apply, and are equipped with the innovations required by the age. An increase in the number and diversity of academic studies in recent years were observed in the field of education in Turkey. For this reason, it is important to examine the academic studies conducted in the field of science education at the higher education level. In this context made to the doctoral level in the field of science education in Turkey for the purpose of research thesis it has been studied. In this direction, he prepared on “science education” in Turkey between the years 2002-2019, 138 doctoral dissertations are examined using bibliographic research method. In the classification of thesis studies; The year it was published, the university it was published in, the institute it was published in, the research method, data analysis techniques, the gender of the researchers, the title of the consultant, the study group and the research subject were taken as basis. As a result of the research, it was determined that the theses between 2002-2019, which can be accessed in the thesis scanning center of the Council of Higher Education, were published in 2014 the most. It has been determined that the examined theses are mostly made in Gazi University. It was determined that mixed method was used the most as research method in theses, and the research group consisted of the most science teacher candidates. As the research subject of doctoral dissertations in the field of science education, it’s been determined that the number of studies on the nature of science is higher than other subjects.

Keywords

Bibliographic Analysis, Science Education, Thesis Review, PhD Thesis, Doctorate Education

Türkiye’de Fen Eğitimi Alanında Doktora Düzeyinde Yapılan Tez Çalışmalarının Bibliyografik Analizi

Abstract

Ülkelerin eğitim hedefleri arasında okullarda fen eğitimini geliştirme ve feni sevdirme çabası yer almaktadır. Çağın gerektirdiği yenilikleri bilen, uygulayan, donanımlı bireylerin yetişebilmesi için lisansüstü düzeyde etkili bir fen eğitimi gereklidir. Son yıllarda Türkiye’de eğitim alanında yapılan akademik çalışmaların sayısında ve çeşitliliğinde bir artışın olduğu gözlemlenmektedir. Bu nedenle yükseköğretim kademesinde fen eğitimi alanında yapılan akademik çalışmaların incelenmesi önemlidir. Bu bağlamda araştırmanın amacı doğrultusunda Türkiye’de fen eğitimi alanında doktora düzeyinde yapılan tez çalışmaları incelenmiştir. Türkiye’de 2002-2019 yılları arasında hazırlanan “fen eğitimi” konulu 138 doktora tezi bibliyografik araştırma yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Tez çalışmalarının incelenmesinde tezlerin; yayınlandığı yıl, yayınlandığı üniversite, yayınlandığı enstitü, araştırma yöntemi, veri analiz teknikleri, araştırmacıların cinsiyeti, danışman unvanı, çalışma grubu, araştırma konusu esas alınmıştır. Araştırma sonucunda, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın tez tarama merkezinde ulaşılabilen 2002-2019 yılları arasındaki tezlerin en çok 2014 yılında yayınlandığı belirlenmiştir. İncelenen tezlerin en fazla Gazi Üniversitesi’nde yapıldığı tespit edilmiştir. Tezlerde araştırma yöntemi olarak en fazla karma yöntem kullanıldığı, araştırma grubunu en fazla fen bilimleri öğretmeni adayları oluşturduğu tespit edilmiştir. Fen eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin araştırma konusu olarak bilimin doğası ile ilgili çalışmaların sayısının diğer konulara göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. 

Keywords

Bibliyografik Analiz, Doktora Tezi, Fen Eğitimi, Tez İnceleme, Doktora Eğitim

References

• Alkış Küçükaydın, M. (2019). İlkokul öğrencileri fen bilimleri dersinde öğrendikleri bilgileri günlük yaşamlarıyla ne kadar ilişkilendirebiliyor? Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 440-452.
• Altıparmak, M. & Nakiboğlu, M. (2005). Fen bilimleri eğitimi lisansüstü tez çalışmalarında uygulanan nitel ve nicel yöntemler. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 49-64.
• Bağ, H., Kara, İ. & Uşak, M. (2002). Kimya ve fizik eğitimiyle ilgili makaleler bibliyografyası. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12), 48-59.
• Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
• Baylav Korkmaz, H. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenmenin yaratıcı düşünme, problem çözme ve akademik risk alma düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi sayfasından erişilmiştir.
• Cavitt, M. E. (2006). A content analysis of doctoral research in beginning band education, 1958-2004. Journal of Band Research, 42(1), 42-58.
• Çakal, S. (1994). İlkokullarda fen eğitimi teknolojisi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi sayfasından erişilmiştir.
• Çakmakçı, G. (2006). Science education in turkey: a bibliography on teaching and learning science. http://www.geocities.ws/scienceeducationinturkey/eduTurk.pdf adresinden indirilmiştir.
• Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 23-46.
• Çelikler, D. & Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin “maddenin değişimi” ünitesindeki bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri açısından hazır bulunuşluklarının belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,17, 21-39.
• Çepni, S. (2015). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetinkaya, E. (2019). Açık-düşündürücü yaklaşıma dayalı etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin bilimin doğası görüşlerine etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(1), 227-259.
• Daim, T., Newman, P. R., Sughi, H. & Bakhsh, E. (2013). Technology selection for solar power generation in the middle east: Case of Saudi Arabia. In S. Anwar, H. Efstathiadis, & S. Qazi (Eds.), Handbook of research on solar energy systems and technologies (pp. 480-505). Hershey, PA: IGI Global.
• Demirci, B. (2017). Fen eğitimi politikası. İçinde Demirci Güler, M.P. (Ed.), Fen bilimleri öğretimi (s. 1-7), Ankara: Pegem Akademi.
• Deniş Çeliker, H, Tokcan, A. & Korkubilmez, S. (2015). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon bilimsel yaratıcılığı etkiler mi? Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 167-192.
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A.N. & Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 49-64.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Gürdal, A., Bakioğlu A. & Öztuna A. (2005). Fen bilgisi eğitimi lisansüstü tezlerinin incelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 53-58.
• Gürdal, A., Şahin, F. & Yalçınkaya, T. (2013). Fen bilgisi öğretim materyallerinin geliştirilmesinde entegrasyon. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(16), 71-80.
• İnel Ekici, D., Kaya, K. & Mutlu, O. (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi: Uşak ili örneği. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 10(1), 13-26.
• Jing, S., Qinghua, Z. & Landström, H. (2015). Entrepreneurship across regions: Internationalization and/or contextualization? In L. Carmo Farinha, J. Ferreira, H. Smith, & S. Bagchi-Sen (Eds.), Handbook of research on global competitive advantage through Innovation and entrepreneurship (pp. 372-392). Hershey, PA: IGI Global.
• Hastürk, H. G. (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı. İçinde Hastürk, G. (Ed.), Teoriden pratiğe fen bilimleri öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Hood, W. & Wilson, C. (2001). The literature of bibliometrics, scientometrics, and informetrics. Scientometrics, 52(2), 291-314.
• İnce, K. & Özgelen, S. (2015). Bilimin doğası alanında son 10 yılda yapılan çalışmaların farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 447-468.
• Küçükoğlu, A. & Ozan, C. (2013). Content analysıs about master theses and dıssertatıons ın classroom teacher educatıon. International Journal of Eurasia Social Sciences, 4(12), 27- 47.
• Küçüközer, A. (2016). Fen bilgisi eğitimi alanında yapılan doktora tezlerine bir bakış. NEF-EFMED 10(1). 109-141.
• Lopes, R. M., Fidalgo-Neto, A. A. & Mota, F. B. (2017). Facebook in educational research: a bibliometric analysis. Scientometrics, 111(3), 1591-1621.
• Özcan, H. & Taşar, M. (2018). Öğretmen adaylarının bilimin doğası anlayışlarının değerlendirilmesine yönelik bir dereceli puanlama anahtarı deseninin geliştirilmesi. Online Fen Eğitimi Dergisi, 3(2), 35-46.
• Pritchard A (1969) Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4), 348–349.
• Sözbilir, M. & Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Issue, 1-22.
• Şaşmaz Ören, F. & Sarı, K. Fen eğitiminde yeni yönelimler: araştırmaya dayalı öğrenme konusunda yapılan lisansüstü tezlerin analizi. NEF-EFMED, 11(2), 337-364.
• Tatar, E. & Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi-I: Anahtar kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89–103.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınevi, İstanbul.
• Uluay, G. & Arıkan, N. (2019). Bilimin Doğası Kapsamında Gözlem: Meteoroloji Gözlem Etkinliği Örneği. Trakya Eğitim Dergisi, 9(2), 366-379
• Yaman, S. (2018). Fen eğitiminde yaygın kullanılan öğrenme ve öğretme modelleri. İçinde Tekbıyık, A. & Çakmakçı, G. (Ed.), Fen bilimleri öğretimi ve stem etkinlikleri. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Yıldırım, H.İ. & Karataş, F. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonları üzerine bir araştırma. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(3), 241–268.