From Ma’ruf to Iyilik; The Theological Meaning of the Change in Turkish Language

Year 2015, Issue: 32, 41 - 64, 01.04.2016

Muhammet Altaytaş

Abstract

Language is a means and medium
for human being for the expression of existence.  If one’s belief is considered as a depiction
and outcome of his/her own existence, it becomes obvious that faith and
language cannot be considered as separate entities.  We think that Turkish language has gained its
rise on the basis of the written form, words and sound of Qur’an and of the
Islamic creed. Thus, our main aim in this article is to analyse the religious
and theological meaning of the change, which Turkish language has experienced
within the last century, especially within the last decades, from the point of
theology of Islam (Kalâm). As a result, we come to the conclusion that there is
a direct connection between the change and alteration of a language, and those
of the truth.

Keywords

Islamic creed, turkish language, ma’ruf, iyilik, Change in Language

İSLÂM İTİKADI VE TÜRK LİSÂNI -MA’RUFTAN İYİLİĞE TÜRKÇE’NİN TEBDÎLİNİN İTİKÂDÎ/KELÂMÎ MANASI-

Abstract

İnsan için lisân, varlığın ifade vasatı ve vasıtasıdır. Eğer kişinin inancının onun varlık tasavvurunun bir tasviri ve hâsılası olduğu düşünülürse, iman ile lisânın birbirinden ayrı olarak telakki edilemeyeceği kendiliğinden ortaya çıkar. Asıl yükselişini; yazısı, kelimeleri ve sadâsı itibariyle Kur’ân-ı Kerim ve İslâm itikâdı zemininde kazandığı kanaatinde olduğumuz Türkçe’nin son bir asırda ve bilhassa geçen birkaç on yılda yaşadığı değişimin dinî ve itikâdî manasını, ma’ruf ve münker kavramları üzerinden, kelâmî açıdan tahlil etmeyi amaçlıyoruz. Sonuçta lisânın tebdîl ve tahrifi ile din ve hakikatin tebdîl ve tahrifi arasında doğrudan bir irtibat olduğu kanaatine varıyoruz.

Keywords

İslâm itikadı, Türkçe,  ma’ruf,  iyilik, dilde değişim

References

• Altaytaş,  Muhammet,  “İslam  İnancı  Açısından  Çağımızda  İnsanın  Kade-­‐‑ ri  ve  Özgürlüğü  Meselesine  Bir  Bakış”,  Kelam  Araştırmaları  Dergisi,  13:1  (2015),  s.   23-­‐‑59.
• Asmaî,  Yazımız, İstanbul  2014.
• Ateş,  Süleyman,  Kur’ân-­‐‑ı  Kerim  ve  Cümle  Meâli,  İstanbul  ts..
• Ayıntâbî  Mehmed  Efendi,  Tefsir-­‐‑i  Tibyân,  İstanbul  1320.
• Ayverdi,   İlhan,   Misalli   Büyük   Türkçe   Sözlük,   Kubbealtı   Lugatı, İstanbul   2005.
• Banarlı,  Nihad  Sami, “Kur’ân-­‐‑ı  Kerim  ve  Türkçe  Kur’ân”  ,  İslâm  Medeniyeti   Dergisi,  yıl  1,  sayı  5,  İstanul  1967.
• Banarlı,  Nihad  Sami,  Türkçenin  Sırları,  İstanbul  2014.
• Çağrıcı,Mustafa,   “Emir   bi’l-­‐‑ma’rûf   nehiy   ani’l-­‐‑münker”,   DİA,   c.   XI, İs-­‐‑ tanbul  1995, s.  138-­‐‑141.
• Çelebi,  İlyas,  “Hüsün  ve  Kubuh”,  DİA,  c.  XIX,  İstanbul  1999,  s.  59-­‐‑63.
• Develi,  Hayati,  Osmanlı’nın  Dili,  İstanbul  2010.
• Devellioğlu,  Ferit,  Osmanlıca-­‐‑Türkçe  Lûgat,  Ankara  2008.
• Ebû  Hilâl  el-­‐‑Askerî,  el-­‐‑Furûk  el-­‐‑luğa,  trc.  Veysel  Aydoğan,  İstanbul  2009.
• Ebû  Mansûr  el-­‐‑Matüridî,  Kitabu’t-­‐‑Tevhîd,  trc.  Bekir  Topaloğlu,  Ankara   2002,  s.  493.
• Ebû  Mansûr  el-­‐‑Mâtürîdî, Te’vilâtü  ehli’s-­‐‑Sünne,  thk,  Mecdî  Bâsellûm, Beyrut  2005.
• Ersoy,  M.  Akif,  Safahat, haz.  M.  Ertuğurul  Düzdağ,  İstanbul  1999.
• Fındıkoğlu,   Ziyaeddin   Fahri,   “Türk   Hukuk   Tarihinde   Namık   Kemal”,     Hukuk  Fakültesi  Mecmuası,  sayı  13, ty.
• Giridî  Ahmed  Sâkî,  “Tükçemiz”,  Edebiyât-­‐‑ı  Umûmiye  Mecmuası,  c.   I,  sayı   18,  Yıl  1917.
• Heidegger,   M.,   “Hümanizm   Üzerine   Mektup”,   Hümanizmin   Özü,   çev.   Ahmet  Aydoğan,  İstanbul  2002.
• İsmail  Ferruh  Efendi,  Tefsir-­‐‑i  Mevâkib,  İstanbul  1320.
• İsmail  Hakkı  Bursevî,  Kitabu’l-­‐‑Furûk,  trc.  Ömer  Aydın,  İstanbul  2011.
• Kara,  İsmail,  Bir  Felsefe  Dili  Kurmak,  İstanbul  2001.
• Karal,   Enver  Ziya,   “Osmanlı   Tarihinde   Türk   Dili   Sorunu”, Bilim  Kültür   ve  Öğretim  Dili  Olarak  Türkçe,   Haz.  Türk  Tarih  Kurumu,  Ankara  2001içinde.
• Lewis,  Geoffrey,  Trajik  Başarı,  Türk  Dil  Reformu,  İstanbul  2007.
• Muhammed   el-­‐‑Cevvâdî,   “Güncel   Arapça’da   Kullanılmayan   Kur’ân   Ke-­‐‑ limeleri”,  çev,  Mustafa  Şentürk,   Gümüşhane  Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  Dergisi,   c.  3,  s.  6,  2014/3,  s.  223-­‐‑257
• Muhammed  Fuad  Abdulbâki,  el-­‐‑Mu’cemu’l-­‐‑Müfehres  li  elfâzi’l-­‐‑Kur’ân-­‐‑ı   Kerim,  Kâhire  1364.
• Mukatil  b.  Süleyman,  el-­‐‑eşbah  ve’n-­‐‑nezâir  fi’l-­‐‑Kur’âni’l-­‐‑Kerim,  trc.  Beşir  Er-­‐‑ yarsoy,  İstanbul  2004.
• Mukâtil  b.  Süleyman,  Tefsir-­‐‑i  Kebir,  trc.  Beşir  Eryarsoy,  İstanbul  2006.
• Mütercim   Asım   Efendi,   Kâmûsu’l-­‐‑muhît   tercümesi,   haz.   M.   Koç,   E.   Tanrıverdi,  İstanbul  2013.
• Orwell,  George,  Bindokuzyüzseksendört,  (trc.  Haldun  Derin),  Ankara  1985.
• Özel,  İsmet,  “Mukaddimeye  Tekâddüm  Eden”,  Türkün  Dili  Kur’ân Sözü,   İstanbul  2003  içinde.
• Özel,  İsmet,  “Mukaddimeye  Tekaddüm  Edenin  İkincisi”,  haz.  Muammer
• Parlar,  vd., Türkün  Dili  Kur’ân Sözü,  İstanbul  2003  içinde.
• Paine,  Thomas,  Age  of  Reason.  (www.constitution.org/tp/agereason.txt)
• Parlar,  Muammer,  Rasûlü  Ekrem  Söyledi  İşiten  Türk  Oldu,  İstanbul  2015.
• Parlar,  Muammer,  vd.  (haz.)  Türkün  Dili  Kur’ân Sözü,  İstanbul  2003.
• Râğıb  el-­‐‑İsfahânî,  el-­‐‑Müfredât  fî  garîbi’l-­‐‑Kur’ân,  Beyrut  2005.
• Redhause,  J.  W.,  An  English  and  Turkish  Dictionary,  London  1856.
• Taberî,  Câmiü'ʹl-­‐‑beyân  fî  tefsiri'ʹl-­‐‑Kur'ʹân,  Beyrut  2005.
• TDK,  Türkçe  Sözlük,  haz.,  Hasan  Eren  vd.  Ankara  1988.
• Toksarı,  Ali,  “Birr”  md., DİA, c.  VI,  İstanbul  1992,  s.  204.