Bu çalışmanın ana teması; “kıyı canlandırma”dır. Liman, tersane, endüstri işlevlerinin kent merkezlerindeki konumlarından çekilmesi sonucu atıl kalan kıyı arazilerinin; ekonomik, toplumsal, çevresel, mekansal, imgesel açılardan yeniden kentin bir parçası haline getirilebilmesi için, yeni işlevler kazandırılarak dönüştürülmesi süreci olarak tanımlanabilecek bu olgu, dünya deneyimlerine kıyasla Türkiye için yeni bir kentsel gündemdir. Türkiye’deki kıyı canlandırma olgusunu, İstanbul Salıpazarı ve Haydarpaşa liman alanlarının işlevsel dönüşüm senaryoları örneğinde ele alan bu makalenin temel tartışma konusunu; sözkonusu kıyı canlandırma vizyonlarının salt ekonomik amaçlı işlevlerin gelişimi üzerine odaklanması oluşturmaktadır. İdealde, farklı çıkarların çatıştığı uzun-soluklu bir kıyı canlandırma sürecinde, çeşitli kurumlar arasında eş-güdüm sağlayacak ve çok aktörlü bir katılıma olanak verecek bir yeniden-geliştirme örgütlenme birimi oluşturularak; ekonomik, ekolojik, toplumsal yararları dengeleyebilen sürdürülebilir bir canlandırma çalışması yaratma vizyonuna, görüşüne dayanan bu çalışmanın çıkış noktası; İstanbul’da tartışmalı bir kent gündemi yaratan bu temel mesele olmuştur. Bu bağlamda, niteliksel araştırma yöntem türleri ve araçları kullanılarak, sürdürülebilir bir kıyı canlandırmanın ajandasını oluşturan anahtar konu ve kavramların saptandığı çalışmada; süreci oluşturan aşamalardan vizyon ve hedeflere, örgütlenmeye, kamusal mekan üretimine ilişkin bir temel ilkeler seti oluşturulmuştur. Geliştirilen bu kavramsal çerçeve; Türkiye’de kıyıda kamusal mekanlar yaratabilmenin lehine bir kıyı canlandırma sürecini, kendi yerel süzgecinden geçirerek örgütleyebilmek için gerekli temel bileşenleri ortaya koymakta ve Türk liman kentlerindeki olası kıyı canlandırma çalışmalarına ışık tutacak ölçütler sunan kılavuz bir kaynak sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: kentsel kıyı canlandırma, sürdürülebilirlik, kıyıda kamusal mekan üretimi, Salıpazarı ve Haydarpaşa kıyı dönüşüm senaryoları
Journal Section | Peyzaj Planlama ve Tasarım / Landscape Planning and Design |
---|---|
Authors | |
Publication Date | January 31, 2016 |
Submission Date | August 12, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 6 Issue: 13 |