Eski Stadyum Alanından Yeni Millet Bahçesine: Eskişehir Kent Merkezinde Bir Dönüşüm Örneği

Year 2022, Volume: 12 Issue: 26, 12 - 36, 02.01.2023

Gülcan Altıntaş , Neslihan Serdaroğlu Sağ

https://doi.org/10.16950/iujad.1093140

Abstract

Kent merkezlerinde kalan birçok alan teknolojik, ekonomik, yasal, zamansal ve sosyal anlamdaki değişimi tetikleyen unsurlar nedeniyle dönüşüm sürecine konu olmaktadır. Özellikle metropollerde, kentin en büyük spor alanlarını temsil eden stadyum alanları nicelik ve nitelik bakımından yetersiz kalması nedenleriyle kent merkezlerini terk etme durumunda kalmakta ve 2018 yılından itibaren stadyumların terk ettiği alanlar ağırlıklı olarak millet bahçeleri projeleriyle değerlendirilmektedir. Henüz yeni uygulamaya başlanan bu kapsamdaki dönüşüm projeleri için sonuçlarını tartışmanın, yeni üretilecek projelerdeki stratejilere yönelik önemli bir açılım sağlayacağı düşünülmektedir. Eskişehir Atatürk Stadyumu da bu dönüşüm sürecini yaşayarak kent merkezinden farklı bir konuma taşınmış ve âtıl alana millet bahçesi projesi yapılmıştır. Çalışmada, Eskişehir eski Atatürk Stadyumu’nun yeni Eskişehir Millet Bahçesi’ne dönüşümünün yasal-yönetsel, toplumsal, ekonomik ve tasarım boyutları çerçevesinde sonuçlarını incelemek amaçlanmış ve bu doğrultuda niceliksel analizler kullanılmıştır. Literatür taraması, gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşmeler olmak üzere 3 farklı yöntemle veri toplanmıştır. Kavramsal veri makale, tez ve kitaplar ile online veri tabanları üzerinden literatür taraması yoluyla elde edilmiştir. Alan araştırmasında ise gözlem yoluyla mekânsal analizler gerçekleştirilmiş ve 68 kullanıcıyla millet bahçesi projesini değerlendirmeye yönelik Aralık 2021 tarihinde yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar çerçevesinde merkezi yönetim kararlarına dayalı olarak üretilen projenin, yerel değer ve öncelikleri dikkate almaması en büyük olumsuzluk olarak değerlendirilmiştir. Projenin en önemli katkısı ise alanın yine etkin bir kamusal kullanım için değerlendirilme çabasıdır. Sonuçta, projenin olumsuz etkilerinin iyileştirilmesi için önemli olan temel stratejiler belirlenmiştir.

Keywords

Millet bahçesi, Stadyum, Dönüşüm, Dönüşümün sonuçları, Eskişehir

From The Old Stadium Area to The New National Garden: An Example of a Transformation in Eskişehir City Center

Abstract

Many areas in urban centers are subject to transformation due to the factors that trigger technological, economic, legal, temporal and social change. Especially in metropolitan areas, stadium areas representing the largest sports areas of the city are forced to leave the city centers due to lack of quantity and quality, and as of 2018, the areas abandoned by the stadiums are mainly evaluated by national gardens projects. It is thought that discussing the results of the transformation projects within this scope, which have just been implemented, will provide an important opening for strategies in the new projects to be produced. Eskisehir Ataturk Stadium also experienced this transformation process and moved from the city center to a different location and a national garden project was built on the site. In the study, it was aimed to examine the results of the transformation of Eskisehir old Ataturk Stadium into the new Eskisehir National Garden within the framework of legal-administrative, social, economic and design dimensions and quantitative analyses were used in this direction. Data were collected in 3 different methods: literature review, observation and semi-structured interviews. Conceptual data is obtained through literature review through articles, thesis and books and online databases. In the field research, spatial analyses were carried out through observation and semi-structured interviews were conducted with 68 users in December 2021 to evaluate the national garden project. Within the framework of the results, the project produced based on central government decisions was considered as the biggest negative for not taking into account local values and priorities. The most important contribution of the project is the effort to evaluate the area for effective public use. As a result, key strategies have been identified that are important for improving the negative effects of the project.

Keywords

Nation garden, Stadium, Transformation, Results of the transformatıon, Eskisehir

References

• Referans1 Aksoy, O.A., Özgür, E.F., 2020. Ekonomik, siyasi, toplumsal çekişme alanı ve kamusal bir olgu olarak (kamusal) mekân: “halk plajı”ndan “millet bahçesi”ne Ataköy kıyı alanı. Tasarım Kuram Dergisi,16(30):37-60.
• Referans2 Akarçay, E., Suğur, N., 2016. Eskişehir’de kentin ve tüketim mekânlarının dönüşümü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(3): 797-825.
• Referans3 Cahantımur, A.I., Öztürk, R.B., Öztürk, A.C., 2010. Securing land for urban transformation through sustainable brownfield regeneration – the case of Eskis¸ehir, Turkey. Environment & Urbanization, 22(1): 241-258.
• Referans4 Çelik, F., 2018. Geç Osmanlı dönemi kentsel mekânda batılılaşma etkileri: Konya millet bahçesi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (44): 331-350.
• Referans5 Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Millet Bahçeleri Rehberi, (2020).
• Referans6 https://webdosya.csb.gov.tr/db/mpgm/editordosya/milletbahcesirehber.pdf , (erişim tarihi:01.12.2021).
• Referans7 Ergen, Z., Gurullar, N., 2021. Kayseri’de 2000 yılı sonrası neo-liberal politikalar: kamu arazilerinin büyük ölçekli kentsel projelere dönüşümü. MEGARON 2021;16(3):543-558.
• Referans8 Kırmızı, M., 2021. Millet bahçelerinin çeşitli boyutları: Jane Jacobs bu projeye ne derdi? Planlama Dergisi, 31(2):164-169.
• Referans9 Şensoy, G., Tutal, O., 2015. Eskişehir stadyum alanının kentsel boşluk olarak kentsel mekâna katılımı. 27. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi, 01 – 02 Ekim 2015, 289-297.
• Referans10 Tunçer, M., Aytekin, Ö., (2019). Osmanlı dönemi bahçelerinden millet bahçelerine, https://www.plantdergisi.com/prof-dr-mehmet-tuncer-oznur-aytekin/osmanli-donemi-bahcelerinden-millet-bahcelerine.html, (erişim tarihi:18.12.2021).
• Referans11 Turut, H., Özgür, E.M., 2018. İki kent bir temsil: Eskişehir ve Konya’da neoliberal kentleşmenin mekân üretimi. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 3-6 Ekim 2018, Ankara, 572-583.
• Referans12 Yalçınkaya, Ş., Sofuoğlu, Ü., 2021. Yok olan spor yapılarının ardından... kentte yıkma eylemi ve bellek: Trabzon örneği. Planlama 2021;00(0):00–00 doi: 10.14744/planlama.2021.08760.
• Referans13 Yıldırım, M., Gül, F., 2020. Kentsel ortak kullanım alanlarına bir örnek: Samsun millet bahçesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2020, 1(2):125-141.
• Referans14 Uzun, İ.K., Şenol, F., 2020. Recent “nation gardens” and historical development of public green spaces in Turkey. Art-Sanat, 14(2020): 211-240.
• Referans15 Url-1 (2022). https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2019/03/14/millet-bahceleri-kentin-yesilyamalari/, (erişim tarihi: 06.01.2022).
• Referans16 Url-2 (2019). https://www.plantdergisi.com/prof-dr-mehmet-tuncer-oznur-aytekin/osmanli-donemi-bahcelerinden-millet-bahcelerine.html, (erişim tarihi: 18.12.2021).
• Referans17 Url-3 (2017). Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23722&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, (erişim tarihi:18.12.2021).
• Referans18 Url-4 (2019). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On birinci kalkınma planı (2019-2023), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, (erişim tarihi: 18.12.2021).
• Referans19 Url-5 (2020). https://tr.wikipedia.org/wiki/Eski%C5%9Fehir#Co%C4%9Frafya, (erişim tarihi: 21.12.2021).
• Referans20 Url-6 (2021). https://www.anadolu.edu.tr/kampuste-yasam/muze-ve-sanat-merkezleri/cumhuriyet-muzesi , (erişim tarihi: 21.12.2021).
• Referans21 Url-7 (2021). https://www.arkiv.com.tr/proje/hamamyolu-urban-deck/6591 , (erişim tarihi: 21.12.2021).
• Referans22 Url-8 (2021). http://www.222park.com/tr/hakkimizda , (erişim tarihi: 21.12.2021).
• Referans23 Url-9 (2021). https://www.eskisehir.net/eskisehir/turkiyede-ilk-kez-eskisehire-yapildi-h46350.html , (erişim tarihi: 21.12.2021).
• Referans24 Url-10 (2018). https://www.mdproje.com/portfolio/eskisehir-millet-bahcesi/, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans25 Url-11 (2021). https://www.turkdunyasivakfi.org.tr/devam-eden-eserlerimiz/32/millet-bahcesi, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans26 Url-12 (2019). https://eskisehir.csb.gov.tr/aski-ilani-duyuru-383029, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans27 Url-13 (2021). https://t24.com.tr/haber/istanbul-da-deprem-guclendirme-calismalari-icin-800-bin-tl-millet-bahceleri-icin-96-8-milyon-tl-ayrildi,993625, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans28 Url-14 (2021). https://www.birgun.net/haber/millet-bahcelerine-97-milyon-tl-butce-365956, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans29 Url-15 (2018). https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/millet-bahcesi-prim-yaptirdi-41036933, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans30 Url-16 (2021). https://webserver.tepebasi.bel.tr/web/guest/5, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans31 Url-17 (2021). https://www.turkiye.gov.tr/odunpazari-belediyesi-arsa-rayic, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans32 Url-18 (2019). https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/beton-bahcesi-1474644, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans33 Url-19 (2019). https://emlakkulisi.com/eskisehir-millet-bahcesinin-plan-notlari-degistirildi/611403, (erişim tarihi: 19.11.2021).
• Referans34 Url-20 (1943). Maslow, A. H., 1943. A theory of human motivation. https://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm,(erişim tarihi: 12.04.2020).