KARANLIĞA VE GECEYE TAKINTILI BİR ŞAİR: FURÛĞ FERRUHZÂD

Year 2017, Issue: 31, 25 - 58, 01.10.2018

Soner İşimtekin

Abstract

Edebiyatın ve sanatın çeşitli dallarında kendine özgü yapıtlar veren, otuz iki yıl süren kısacık ömrüne birçok eser sığdıran Furûğ Ferruhzâd çağdaş İran edebiyatının önemli olduğu kadar tabu yıkan şairlerden biri olarak tanınmaktadır. Onun şiirleri üzerine inceleme yapan edebiyat eleştirmenleri onun şairlik biçeminin iki yönü ve dönemi olduğunu söylemektedirler. Ferruhzâd’ın şiirlerinde işlediği konular ve konuları ele alma biçimi bu ayrımın temelini oluşturmaktadır. Bu ayrım Esir, Duvar, İsyan şiir kitapları ile Bir Başka Doğuş ve İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına başlıklı şiir kitapları arasında yapılmaktadır. Ancak hangi şiir dönemi olursa olsun şair ‘ümit, aşk, gönül, öpücük, özlem, ölüm, günah, mezar, zindan, kafes’ ve özellikle ‘karanlık’ ile ‘gece’ gibi bazı sözcükleri sıklıkla kullanmıştır. Bu çalışmada Ferruhzâd’ın iki döneme ayrılan şairlik biçeminde neredeyse her şiirinde takıntılı şekilde kullandığı ve tüm şiirlerinde nicelik olarak da ilk sırayı alan karanlık ve gece sözcükleri irdelenecek, bu kullanımların geçtiği şiirlerden örnekler verilecektir.

Keywords

Furûğ Ferruhzâd, Fars Şiiri, Çağdaş İran Edebiyatı, Esenliksiz Kelimeler

A POET OBSESSED BY DARKNESS AND NIGHT: FOROUGH FARROKHZAD

Abstract

Forough Farrokhzad who wrote idiocratical works in the various branches of literature and art put a lot of works into her fleeting life of thirty-two years, is known one of the taboo-breaking poets of contemporary Iranian literature as well as important. Literary critics who examined Forough Farrokhzad’s poetry say that her poetry style has two aspects and two periods. The way in which the poet deals with the subjects and topics that she works in her poems forms the basis of this distinction. This distinction is made between compilations of poetry books titled Esir, Duvar, İsyan “The Captive, The Wall, Rebellion” and poetry books titled “Let us Believe in Beginning of the Cold Season” and Bir Başka Doğuş “Another Birth”. However, whatever the poetry period was, Farrokhzad frequently used some certain words such as ‘hope, love, heart, kiss, longing, death, sin, grave, dungeon, and cage’ especially ‘darkness’ and ‘night’. In this study, Forough Farrokhzad’s poetry style and the words darkness and night which she used in almost every poem and yet as a matter of quantity took the first order will be examined and examples from these uses will be sampled.

Keywords

Forough Farrokhzad, Persian Poetry, Contemporary Iranian Literature, Dysphoric Words

References

• Alcaraz, Enrique, “Stylistics in the Framework of Pragmatics” Actas del XXI Congreso Internacional de A.E.D.E.A.N., Universidad de Sevilla, Sevilla-İspanya, 1997, s.35-54.
• Celali, Behruz, Furuğ Sonsuz Gün Batımında, Çev: Kenan Karabulut, Telos, İstanbul, 2016.
• Eziler Kıran, Ayşe, “Yazınsal Göstergebilim ve Eleştiri”,edt.Rıza Filizok ve Eylem Sattık, Eleştiri Kuramları, Anadolu Ünv., Eskişehir, 2015.
• Ferruhzâd, Furûğ, Yaralarım Aşktandır, Çev.Haşim Hüsrevşahi, Totem, İstanbul, 2015.
• ---------------------, Ber Gûzide-i Eşʿâr-i Furûğ Ferruhzâd, Morvârîd, Tahran, 1357.
• Güzelyüz, Ali, Bir Başka Doğuş, Demavend, İstanbul, 2016.
• Hâşimî, Hamîd, Zindegînâme-i Şâʿirân-i İrân, İntişârât-i Ferheng u Kalem, Tahran, 1388.
• Hukûkî, Muhammed, Şiir-i Zaman-i Ma, Furuğ Ferruhzad, Mûessese-i İntişârât- i Nigâh, Tahran, 1384.
• Korkut, Ece, “Göstergebilimsel Çözümleme: Tembel Adam Masalı” Millî Folklor Dergisi, Yıl.27, Sayı.108. S.74-83, 2015.
• --------------, “İzlekçi Eleştiri”, edt.Rıza Filizok ve Eylem Sattık, Eleştiri Kuramları, Anadolu Ünv., Eskişehir, 2015.
• Lengrûdî, Şems, Târîh-i Tahlîlî-yi Şiʿr-i Nov, C.3, Neşr-i Merkez, Tahran, 1370.
• Nâsır, Muhammed, Tehevvol-i Movzû u Maʿnâ der Şiʿr-i Muʿâsır, Neşr-i Nişâne, Tahran, 1382.
• Rûzbih, Muhammed, Edebiyât-i Muʿâsır-i İrân (Şiʿr), Neşr-i Rûzgâr, Tahran, 1386.
• Samedî, Mihrdâd, “Derbâre-i Şiʿr-i Furûğ Ferruhzâd” edt. Mihnâz Murâdî Kûçî, Şinâhtnâme-i Furûğ Ferruhzâd, Neşr-i Katre, Tahran, 1379, s.100-108.
• Sheibani, Khatereh, “Kiarostami ve Pers Şiir Estetiği”, Çev.Sevcan Sönmez, Sinecine, 1 (1) Bahar, 2010, s.97-122.
• Susam, Asuman, Furuğ Yeryüzü Ayetleri Seçme Şiirleri, Edt.,Celal Üster, Can, İstanbul, 2017.
• Uçan, Hilmi, “Söylem Göstergebilimi ve Duygu Değeri: Tevfik Fikret’in “Sitâyiş-i Hazret-i Padişâhî” ve “Sis” Şiirlerinde Sevgi ve Nefret” Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), s.31-50., Aralık 2010.
• Yâhakkî,Muhammed Caʿfer, Cûybâr-i Lahzehâ Edebiyât-i Muʿâsır-i Fârsî (Nazm u Nesr), Câmî, Tahran, 1326.
• Yıldırım, Nimet, “Furûğ Ferruhzâd ve Şiiri”, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 1999 (12): s.193-214.