MARKA İLETİŞİMİ VE DİJİTAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAĞLAMINDA SOSYAL MEDYADAN METAVERSE EKOSİSTEMİNE: DİJİTAL ORTAMLAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 7, 7 - 20, 31.07.2023

Özge Özkök Şişman , Ceren Bilgici

Öz

Teknolojik gelişmelere paralel olarak yeni iletişim teknolojilerinin kullanımının yaygınlaşması toplumsal ve bireysel
düzeyde etkili olduğu kadar profesyonel düzlemde de önemli bir dönüşüm yaratmıştır. Bu çerçevede, dijitalleşme
markalar açısından da değişim unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Her geçen gün markaların gerçekleştirdiği iletişim
çalışmalarında dünyayı, toplumu, kaynakları, teknolojiyi sürdürülebilir kılmakla ilişkili konuların giderek daha da fazla
yer bulmaya başladığı görülmektedir. Bu araştırmanın konusunu marka iletişimi ve dijital sürdürülebilirlik bağlamında
sosyal medyadan metaverse ekosistemine uzanan dijital ortamlar üzerine bir değerlendirme oluşturmaktadır.
Araştırma kapsamında yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yöntemi ile dijital pazarlama, halkla ilişkiler ve
sosyal medya alanlarından yaşları 23-55 arasında değişen 8 uzmanın görüşü değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları
kapsamında sosyal medya platformlarının markalar bağlamında dijital sürdürülebilirlik ile ilintili olarak büyük önem
taşıdığı söylenebilmektedir. Tüketicilerin markalardan sürdürülebilirlik alanında beklentilerinin arttığı görülmektedir.
Metaverse ekosisteminin fiziksel dünyanın pek çok alanının sanal ortama taşınması anlamında sunduğu imkanların
sürdürülebilirlik açısından önemli bir potansiyel taşıdığı söylenebilmektedir. Ancak, bunların yanı sıra verilerin artışı
ve depolanması, veri merkezlerinin artma olasılığı, kripto para ve elektronik atık açılarından taşıdığı sorunlar soru
işaretleri yaratmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Marka iletişimi, Sosyal medya, Dijital sürdürülebilirlik, Metaverse, Yeni medya

Kaynakça

• Akbayır, Z. (2016). Bana Bir Hikâye Anlat: Marka İletişiminde Hikâye ve İnternet. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2-67.
• Alptekin, Z. M. (2020). Dijitalleşme ve Dijital Sosyal Sorumluluk İletişimi. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 136-155.
• Aslan, Ş. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Nicel, Karma ve Nitel Tasarımlar İçin Bir Rehber. KitapMatik Yayıncılık.
• Ayanso, A., Herath, T., & Lertwachara, K. (2011). Social Web: Web 2.0 Technologies to Enhance Knowledge Communities. E. Pardede içinde, Community-built Databases: Research and Development (s. 3-20). Cambridge: Springer.
• Barutçu, S., & Tomaş, M. (2013). Sürdürülebilir Sosyal Medya Pazarlaması Ve Sosyal Medya Pazarlaması Etkinliğinin Ölçümü. Journal of Internet Applications and Management, 5-24.
• Berners-Lee, T. (1996, Ekim). The World Wide Web: Past, Present and Future. Cambridge, İngiltere. https:// www.w3.org/People/Berners-Lee/1996/ppf.html adresinden alınmıştır
• Berners-Lee, T., Hendler, J., & Lassia, O. (2001, Mayıs 5). The Semantic Web. Scientific American.
• Berthon, P., Pitt, L., Plangger, K., & Shapiro, D. (2012). Marketing Meets Web 2.0, Social Media, and Creative Consumers: Implications For İnternational Marketing Strategy. Business Horizons, 261-271.
• Binark, M. (2007). Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu (Cilt 1). Dipnot Yayınevi.
• Boyd, D., & Ellison, N. (2007). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer‐Mediated Communication, 210-230.
• Bradley, K. (2007). Defining Digital Sustainability. Library Trends, 148-163.
• Breslin, J., Passant, A., & Decker, S. (2009). The Social Semantic Web. Cambridge: Springer Science & Business Media.
• Bushell, C. (2022, Haziran 29). The Impact Of Metaverse On Branding And Marketing. SSRN: https://papers. ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4144628 adresinden alınmıştır
• Carah, N. (2017). Algorithmic Brands: A Decade of Brand Experiments with Mobile and Social Media. New Media & Society, 384-400.
• Chowdhury , G. (2013). Sustainability of Digital İnformation Services. Journal of Documentation,, 602-622.
• Diez, M., Gonzales, B., & Roman, P. (2019). Research Challenges in Digital Marketing: Sustainability. Sustainability, 2839.
• Falchuk, B., Loeb, S., & Neff, R. (2018). The Social Metaverse: Battle for Privacy. IEEE Technology and Society Magazine, 52-61.
• Fuchs, C. (2018). Sosyal Medyaya Eleştirel Bir Giriş. Nota Bene Yayınları.
• Gielens, K., & Steenkamp, J.-B. (2019). Branding in The Era of Digital (Dis)intermediation. International Journal of Research in Marketing, 367-384.
• Giovanni, P. (2023). Sustainability of the Metaverse: A Transition to Industry 5.0. Sustainability, 6079.
• Hazan, E., Greg, K., Khan, H., Spillecke, D., & Yee, L. (2022, Mayıs 24). Marketing in the Metaverse: An Opportunity For Innovation and Experimentation. The McKinsey Quarterly: https://search.proquest. com/openview/a8b6a4bd5f6e8efabbbe80354 5a522a4/1?pq-origsite=gscholar&cbl=30375 adresinden alınmıştır
• Hendler, J., & Berners-Lee, T. (2010). From the Semantic Web to Social machines: A Research Challenge for AI on the World Wide Web. Artificial intelligence, 156-161.
• Ho, C.-W., & Wang, Y.-B. (2020). Does Social Media Marketing and Brand Community Play the Role in Building A Sustainable Digital Business Strategy? Sustainability,, 6417.
• Issa, T., & Isaias, P. (2015). Artificial Intelligence Technologies and the Evolution of Web 3.0. IGI Global.
• Jauhiainen, J., Krohn , C., & Junnila, J. (2023). Metaverse and Sustainability: Systematic Review of Scientific
• Publications Until 2022 and Beyond. Sustainability,, 346.
• Kim, J. (2021). Advertising in the Metaverse: Research Agenda. Journal of Interactive Advertising, 141-144.
• Kotler, P., & Pfoertsch, W. (2010). Ingredient Branding. Springer
• Lister, M. (2009). New Media: A Critical Introduction. Taylor & Francis.
• Liu, F., Pei, Q., Chen, S., Yuan, Y., Wang, L., & Muhlhauser, M. (2023). When the Metaverse Meets Carbon Neutrality: Ongoing Efforts and Directions. arXiv preprint.
• Málovics, G., Nagypál Csigéné , N., & Kraus, S. (2008). The Role of Corporate Social Responsibility in Strong Sustainability. The Journal of Socio-Economics, 907- 918.
• Mystakidis , S. (2022, Şubat 10). Metaverse. Mart 2023 tarihinde Encyclopedia: https://www.mdpi. com/2673-8392/2/1/31 adresinden alındı
• Naik, U., & Shivalingaiah, D. (2009). Comparative Study of Web 1.0, Web 2.0 and Web 3.0. 6th International
• CALIBER 2008. Allahabad: Allahabad Üniversitesi.
• Özgen, Ö., & Elmasoğlu, K. (2016). Sosyal Medya ve Marka İletişimi: Havayolu Şirketlerinin Twitter Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 181-202.
• Pal, M., & Jenkins, J. (2014). Reimagining Sustainability: An Interrogation of the Corporate Knights’ Global 100. Environmental Communication,, 388-405.
• Patel, A., & Jain, S. (2021). Present and Future of Semantic Web Technologies: a Research Statement. International Journal of Computers and Applications, 413-422.
• Patnaik, A. (2018). Sustainable Digitalization. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research (JETIR), 1418-1422.
• Pittman, M., & Abell, A. (2021). More trust in fewer followers: Diverging effects of popularity metrics and green orientation social media influencers. Journal of Interactive Marketing, 70-82.
• Pittman, M., Oeldorf-Hirschb , A., & Brannan, A. (2022). Green advertising on social media: Brand authenticity mediates the effect of different appeals on purchase intent and digital engagement. Journal of Current Issues & Research in Advertising, 106-121.
• Reilly, A., & Hynan, K. (2014). Corporate Communication, Sustainability, and Social Media: It’s Not Easy (Really) Being Green. Business horizons, 747-758.
• Ritzer, G., & Jurgenson, N. (2012). The Coming of Age of the Prosumer. American Behavioral Scientist, 379-398
• Saracel , N., & Aksoy, I. (2021). Dijital Sürdürülebilirlik, Boyutları ve Koşulları. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 347-356.
• Schultz, D., & Block, M. (2015). Beyond Brand Loyalty: Brand Sustainability. Journal of Marketing Communications, 340-355.
• Sharma, P., & Dash, B. (2022). The Digital Carbon Footprint: Threat To An Environmentally Sustainable Future. International Journal of Computer Science & Information Technology (IJCSIT).
• Signitzer, B., & Prexl, A. (2007). Corporate Sustainability Communications: Aspects of Theory And Professionalization. Journal of Public Relations Research, 1-19.
• Stephen, A. (2016). The Role of Digital and Social Media Marketing in Consumer Behavior. Current Opinion in Psychology, 17-21.
• Tokgöz, N., & Önce, S. (2009). Şirket Sürdürülebilirliği: Geleneksel Yönetim Anlayışına Alternatif. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,, 249-275.
• Travis, D. (2001). Branding in the Digital Age. Journal of Business Strategy, 14-18.
• West, A., Clifford, J., & Atkinson, D. (2018). “Alexa, Build Me a brand” An Investigation into the Impact of Artificial Intelligence on Branding. The Business and Management Review, 321-330.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yüksel, H. (2022). Yeni Medya ve Dijital Dönüşümün Ötesi “Metaverse”. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,, 237-258.
• Zhang, S., Lim, W., Ng, W., Xiong;, Z., Niyato, D., Shen, X., et al. (2023). Towards Green Metaverse Networking: Technologies, Advancements and Future Directions. IEEE Network.