BATI KARADENİZ (ŞİLE-İĞNEADA) DİP TROL BALIKÇILIĞINDA AV KOMPOZİSYONU
Year 2018,
Volume: 4 Issue: 1, 20 - 34, 01.01.2018
Taner Yıldız
,
F. Saadet Karakulak
Abstract
Bu çalışmada,
Batı Karadeniz dip trol balıkçılığında av kompozisyonun belirlenmesi ve
derinliğin av kompozisyonuna olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma
verileri İğneada ve Rumeli Feneri bölgelerinde 2012-2013 ve 2013-2014
balıkçılık sezonlarında 66 dip trol çekiminden elde edilmiştir. Toplam 32 tür
elde edilen avcılık operasyonlarında 20-50 m ve 50-100 m derinlik konturlarında
tür kompozisyonun ve av oranlarının farklı olduğu belirlenmiştir. Kemikli
balıklar iki derinlik konturunda da tür sayısı, birey sayısı ve toplam ağırlık
bakımından baskın gruptur. Hedef türler olan mezgit ve barbunya balıkları
toplam avın ağırlıkça sırasıyla % 38.26 ve %22.88’ini oluşturmuştur. Çalışma
sonuçları, ideal bir balıkçılık yönetiminin av kompozisyonunun ve koruma
önceliklerinin iyi anlaşıldığı bir temele dayanması gerektiğini göstermektedir.
Batı Karadeniz demersal kaynaklar bakımından en önemli balıkçılık alanlarından
biridir ve uzun vadede bir sürdürebilirlik için derinlik gibi faktörleri gibi
dikkate alan uzun süreli izleme çalışmalarına ihtiyaç vardır.
References
- Ak, O., Kutlu, S., Aydın, İ. (2011). Trabzon Kıyılarında Demersal Tür Dağılımı ve Ekonomik Balıkların Yoğunluk Miktarı. Journal of Fisheries Sciences, 5(2), 99-106.
- AK, O., Genç, Y. (2013). The Black Sea Fishery. In the State of the Turkish Fisheries. (Ed: Adnan Tokaç, Ali Cemal Gücü, Bayram Öztürk). Turkish Marine Research Foundation, Yayın no: 35, 526 sayfa, ISBN 978-975-8825-26-4.
- Akpınar, İ.Ö. (2015). Güneydoğu Karadeniz'de trol avcılığına açık ve kapalı alanlarda avlanan av kompozisyonunun karşılaştırılması, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Aksu, H. (2012). Sinop Bölgesinde Dip Trolü Avcılığının Derinlik ve Bazı Meteorolojik Kriterlere Göre Av Verimi ve Kompozisyonunun Araştırılması, Doktora Tezi, Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Anonim (2016). 4/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlemesi Hakkında Tebliğ. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, R.G. Sayı: 29783, No: 2016/35, Ankara.
- Avşar, D. (2005). Balıkçılık Biyolojisi ve Popülasyon Dinamiği, Nobel Kitapevi. Adana. ISBN 978-605-9354-26-4.
- Başkaya, A. (2012). Batı Karadeniz’de Dip Trol Ağlarının Av Kompozisyonu ve Hedef Dışı Avın Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bingel, F., Bekiroğlu, Y., Gücü, A.C., Niermann, U., Kıdeyş, A.E., Mutlu, E., Doğan, M., Kayıkçı, Y., Avşar, D., Genç, Y., Okur, H., Zengin, M. (1996). Karadeniz Stok Tespiti Projesi, Balıkçılık Araştırmaları, DEBÇAG 74/G, DEBÇAG 139/G ve DEBAG 115/G Final Raporu, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Erdemli, İçel ve Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Yomra, Trabzon, 172 sayfa.
- Blanchard, F. (2001). The effect of fishing on demersal fish community dynamics: an hypothesis. The International Council for the Exploration of the Sea Journal of Marine Science, 58: 711-718.
- Botsford, L.W., Castilla, J.C., Peterson, C.H. (1997). The management of fisheries and marine ecosystems. Science, 277, 509-515.
- Bradova, N., Prodanov, K. (2003). Growth rate of the whiting (Merlangius merlangus euxinus) from the western part of Black Sea, Proceedings Institute of Oceanology, 4, 157-164.
- Carbonell, A., Alemany, F., Merella, P., Quetglas, A., Roma´n, E., (2003). The by-catch of sharks in the western Mediterranean (Balearic Islands) trawl fishery. Fisheries Research, 61, 7-18.
Ceylan, Y., Şahin, C., Kalayci, F. (2014). Bottom trawl fishery discards on the Black Sea coast of Turkey. Mediterranean Marine Science, 15, 156-164.
- Çiloğlu, E., Şahin, C., Gözler, A.M., Verep, B. (2002). Mezgit Balığının (Merlangius merlangus euxinus Nordmann, 1840) Doğu Karadeniz Sahillerinde Vertikal Dağılımı ve Toplam Av İçindeki Oranı. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 19(3-4), 303-309.
- Çiloğlu, E. (2005). Trabzon-Rize Sahillerinde Pisi Balığının (Platichthys flesus luscus Pallas, 1811) Çeşitli Av Kompozisyonları İçindeki Oranı ve Birim Alandaki Yoğunluğu. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 22(1-2), 35-38.
- Erkoyuncu, İ. (1995). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sinop Su Ürünleri Fakültesi, Yayın No 95, ISBN 975-7636-29-0.
Eremeev, V.N., Zuyev, G.V. (2007). Commercial fishery impact on the modern Black sea: a review. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 7, 75-82.
- EU. (2010). Fısherıes In The Black Sea. Dırectorate General For Internal Polıcıes Polıcy Department B: Structural And Cohesıon Polıcıes Fısherıes. IP/B/PECH/NT/2010-05.
- Genç, Y. (2000). Türkiye’nin doğu Karadeniz kıyılarındaki barbunya (Mullus barbatus ponticus, Ess. 1927) balığının biyo-ekolojik özellikleri ve popülasyon parametreleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Genç, Y., Mutlu, C. Zengin, M., Aydın, İ., Zengin, B., Tabak, İ. (2002). Doğu Karadeniz’deki Av Gücünün Demersal Balık Stokları Üzerine Etkisinin Tespiti Sonuç Raporu, TAGEM/IY/97 /17/03/006, Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Trabzon, 122 sayfa.
- Gönener, S., Bilgin, S. (2006). Karadeniz’de (Sinop-Yakakent Bölgesi) Ticari Dip Trolü ile Avlanabilir Balık Biyokütle ve Yoğunluk Dağılımları. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3, 305-312.
- Gönener, S. (2003). Orta Karadeniz’de Dip Trolünün Av Verimi ve Etkileyen Faktörler, Doktora Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- İşmen, A. (2002). A preliminary study on the population dynamics parameters of whiting (Merlangius merlangus euxinus) in Turkish Blak Sea coast waters, Turkish Journal of Zoology, 26, 157-166.
- Jennings, S., Kaiser, M.J. (1998). The effects of fishing on marine ecosystems. Advances in Marine Biology, 34, 201-352.
- Karakulak F.S., Zengin, M., Yılıdız, T., Uzer, U., Peksu, M., İlkay, A. (2015). Demersal assemblages on the continental shelf of the western Black Sea, Turkey, 5th Aquatic Biodiversity International Conference, Sibiu, Romania, 61pp.
- Knudsen, S., Zengin, M., Koçak, M.H. (2010). Identifying drivers for fishing pressure. A multidisciplinary study of trawl and sea snail fisheries in Samsun, Black Sea coast of Turkey. Ocean & Coastal Management, 53(5-6), 252-269.
- Kutaygil, N., Bilecik, N. (1973). Karadeniz Kıta Sahanlığı Trol Araştırmaları, E.B.K. Balıkçılık Müessesesi Müdürlüğü Araştırma Raporu.
- Kutaygil, N., Bilecik, N. (1976). Observations Sur Les Principaux Produits Demersaux Qui Sont Les Cotes Turgues de la Mer Noir. Commission Internationale Pour L'exploratıon Scieniıfique De La Mer Mediterranee, 23, 8-12.
- Law, R. (2000). Fishing, selection, and phenotypic evolution. ICES Journal of Marine Science, 57, 659-669.
- Özdemir, S. (2006). The effect of position and mesh size of square mesh panel applied in bottom trawl on catchability of different species. Doktora Tezi, Sinop Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özdemir, S., Erdem, Y., Sümer, Ç., (2006). Kalkan (Psetta maxima, linneaus, 1758) ve mezgit (Merlangius merlangus euxinus, nordman 1840) balıklarının yaş ve boy kompozisyonundan hesaplanan bazı populasyon parametrelerinin karşılaştırılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 71-75.
- Özdemir, S., Erdem, E. (2011). Karadeniz’in Farklı Av Sahalarında Demersal Trol ile Avlanan Mezgit (Merlangius merlangus euxinus, N.) ve Barbunya (Mullus barbatus ponticus, E.) Balıklarının Av Miktarları ve Boy Kompozisyonlarının Karşılaştırılması. Journal of FisheriesSciences.com, 5(3), 196-204.
- Panayotova, M., Raykov, V. (2011). International Bottom Trawl Survey in the Black Sea (Bulgarian area), Bulgarian Academy Of Sciences Institute Of Oceanology Varna, Bulgaria, Poject Final Report, 38 pages.
- Pauly, D. (1995). Anecdotes and the shifting baseline syndrome of fisheries. Trends in Ecology & Evolution, 10(10), 430.
- Pauly, D., Christensen, V., Guénette, S., Pitcher, T.J., Sumaila, U.R., Walters, C.J., Watson, R., Zeller, D. (2002). Towards sustainability in world fisheries. Nature, 418, 689-695.
- Pikitch, E.K., Santora, C., Babcock, E.A., Bakun, A., Bonfil, R., Conover, D.O., Dayton, P., Doukakis, P., Fluharty, D., Heneman, B., Houde, E.D., Link, J., Livingston, P.A., Mangel, M., McAllister, M.K., Pope, J., Sainsbury, K.J. (2004). Ecosystem-Based Fishery Management. Science, 305, 346-347.
- Raykov, V., Velikova, V., Lisichkov, K., Kuvendziev, S. (2011). Review of Main Fisheries indicators in th Black Sea by using diagnostic analysis. Natura Montenegrina, 10(3), 309-321.
- Rochet M.J., Trenkel, V.M. (2003). Which community indicators can measure the impact of fishing? A review and proposals. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 60, 86-99.
- Sa´nchez, P., Demestre, M., Martin, P. (2004). Characterisation of the discards generated by bottom trawling in the Northwestern Mediterranean. Fisheries Research, 67(1), 71-80.
- Shlyakhov V.A., Daskalov G.M. (2009). The state of marine living resources. Implementation of the Strategic Action Plan for the Rehabilitation and Protection of the Black Sea (2002-2007), Publications of the Commission on the Protection of the Black Sea Against Pollution (BSC) 2009-1, Istanbul, Turkey, 321-364.
- STECF (2014). Black Sea Assessments (Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries STECF-14-14). 2014, Publications Office of the European Union, Luxembourg, EUR 26896 EN, JRC 92436, 421 pages.
- STECF (2015). Black Sea assessments (Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries STECF-15-16) Publications Office of the European Union, Luxembourg, EUR 27517 EN, JRC 98095, 284 pages.
- TÜİK (2017). TÜİK Su Ürünleri İstatistikleri-2016. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1005 (27.10.2017).
- Zengin, M., Gümüş, A., Süer, S., Dağtekin, M., Özcan, A.İ., Dalgıç, G., Van, A., Zengin, M., Zengin, B. (2013). Karadeniz’deki Trol Balıkçılığını İzleme Projesi (KARTRİP), Final Raporu, Proje No: TAGEM/HAYSÜD/2010/09/01/04.TAGEM 2013 Program Değerlendirme Toplantısı, 04-08 Mart, 2013, Antalya.
THE CATCH COMPOSITION OF BOTTOM TRAWL FISHING IN THE WESTERN BLACK SEA (ŞİLE-İĞNEADA)
Year 2018,
Volume: 4 Issue: 1, 20 - 34, 01.01.2018
Taner Yıldız
,
F. Saadet Karakulak
Abstract
In this
study, the determination of catch composition in bottom trawling and effect of
depth was aimed in the western Black Sea. Data was obtained by 66 bottom trawl
hauls during 2012-2013 and 2013-2014 fishing periods in İğneada and Rumeli
Feneri fishing regions. A total of 32 species were obtained where the species
composition and catch rates were different between 20-50m and 50-100 m depth
contours. Bony fishes are dominant group for both depth contours in terms of
number of species, number of individuals, and total weight. Target species,
whiting and red mullet, consisted of 38.26% and 22.88% of total catch by
weight, respectively. The study results shows an optimal management should
depends on a good understanding of how catch composition and conservation
concern. Western Black Sea is one of the most important fishing ground in terms
of demersal resources and long-term monitoring of trawl catch composition which
emphasize factors like depth is needed for long term sustainability.
References
- Ak, O., Kutlu, S., Aydın, İ. (2011). Trabzon Kıyılarında Demersal Tür Dağılımı ve Ekonomik Balıkların Yoğunluk Miktarı. Journal of Fisheries Sciences, 5(2), 99-106.
- AK, O., Genç, Y. (2013). The Black Sea Fishery. In the State of the Turkish Fisheries. (Ed: Adnan Tokaç, Ali Cemal Gücü, Bayram Öztürk). Turkish Marine Research Foundation, Yayın no: 35, 526 sayfa, ISBN 978-975-8825-26-4.
- Akpınar, İ.Ö. (2015). Güneydoğu Karadeniz'de trol avcılığına açık ve kapalı alanlarda avlanan av kompozisyonunun karşılaştırılması, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Aksu, H. (2012). Sinop Bölgesinde Dip Trolü Avcılığının Derinlik ve Bazı Meteorolojik Kriterlere Göre Av Verimi ve Kompozisyonunun Araştırılması, Doktora Tezi, Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Anonim (2016). 4/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlemesi Hakkında Tebliğ. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, R.G. Sayı: 29783, No: 2016/35, Ankara.
- Avşar, D. (2005). Balıkçılık Biyolojisi ve Popülasyon Dinamiği, Nobel Kitapevi. Adana. ISBN 978-605-9354-26-4.
- Başkaya, A. (2012). Batı Karadeniz’de Dip Trol Ağlarının Av Kompozisyonu ve Hedef Dışı Avın Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Bingel, F., Bekiroğlu, Y., Gücü, A.C., Niermann, U., Kıdeyş, A.E., Mutlu, E., Doğan, M., Kayıkçı, Y., Avşar, D., Genç, Y., Okur, H., Zengin, M. (1996). Karadeniz Stok Tespiti Projesi, Balıkçılık Araştırmaları, DEBÇAG 74/G, DEBÇAG 139/G ve DEBAG 115/G Final Raporu, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Erdemli, İçel ve Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Yomra, Trabzon, 172 sayfa.
- Blanchard, F. (2001). The effect of fishing on demersal fish community dynamics: an hypothesis. The International Council for the Exploration of the Sea Journal of Marine Science, 58: 711-718.
- Botsford, L.W., Castilla, J.C., Peterson, C.H. (1997). The management of fisheries and marine ecosystems. Science, 277, 509-515.
- Bradova, N., Prodanov, K. (2003). Growth rate of the whiting (Merlangius merlangus euxinus) from the western part of Black Sea, Proceedings Institute of Oceanology, 4, 157-164.
- Carbonell, A., Alemany, F., Merella, P., Quetglas, A., Roma´n, E., (2003). The by-catch of sharks in the western Mediterranean (Balearic Islands) trawl fishery. Fisheries Research, 61, 7-18.
Ceylan, Y., Şahin, C., Kalayci, F. (2014). Bottom trawl fishery discards on the Black Sea coast of Turkey. Mediterranean Marine Science, 15, 156-164.
- Çiloğlu, E., Şahin, C., Gözler, A.M., Verep, B. (2002). Mezgit Balığının (Merlangius merlangus euxinus Nordmann, 1840) Doğu Karadeniz Sahillerinde Vertikal Dağılımı ve Toplam Av İçindeki Oranı. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 19(3-4), 303-309.
- Çiloğlu, E. (2005). Trabzon-Rize Sahillerinde Pisi Balığının (Platichthys flesus luscus Pallas, 1811) Çeşitli Av Kompozisyonları İçindeki Oranı ve Birim Alandaki Yoğunluğu. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 22(1-2), 35-38.
- Erkoyuncu, İ. (1995). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sinop Su Ürünleri Fakültesi, Yayın No 95, ISBN 975-7636-29-0.
Eremeev, V.N., Zuyev, G.V. (2007). Commercial fishery impact on the modern Black sea: a review. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 7, 75-82.
- EU. (2010). Fısherıes In The Black Sea. Dırectorate General For Internal Polıcıes Polıcy Department B: Structural And Cohesıon Polıcıes Fısherıes. IP/B/PECH/NT/2010-05.
- Genç, Y. (2000). Türkiye’nin doğu Karadeniz kıyılarındaki barbunya (Mullus barbatus ponticus, Ess. 1927) balığının biyo-ekolojik özellikleri ve popülasyon parametreleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Genç, Y., Mutlu, C. Zengin, M., Aydın, İ., Zengin, B., Tabak, İ. (2002). Doğu Karadeniz’deki Av Gücünün Demersal Balık Stokları Üzerine Etkisinin Tespiti Sonuç Raporu, TAGEM/IY/97 /17/03/006, Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Trabzon, 122 sayfa.
- Gönener, S., Bilgin, S. (2006). Karadeniz’de (Sinop-Yakakent Bölgesi) Ticari Dip Trolü ile Avlanabilir Balık Biyokütle ve Yoğunluk Dağılımları. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3, 305-312.
- Gönener, S. (2003). Orta Karadeniz’de Dip Trolünün Av Verimi ve Etkileyen Faktörler, Doktora Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- İşmen, A. (2002). A preliminary study on the population dynamics parameters of whiting (Merlangius merlangus euxinus) in Turkish Blak Sea coast waters, Turkish Journal of Zoology, 26, 157-166.
- Jennings, S., Kaiser, M.J. (1998). The effects of fishing on marine ecosystems. Advances in Marine Biology, 34, 201-352.
- Karakulak F.S., Zengin, M., Yılıdız, T., Uzer, U., Peksu, M., İlkay, A. (2015). Demersal assemblages on the continental shelf of the western Black Sea, Turkey, 5th Aquatic Biodiversity International Conference, Sibiu, Romania, 61pp.
- Knudsen, S., Zengin, M., Koçak, M.H. (2010). Identifying drivers for fishing pressure. A multidisciplinary study of trawl and sea snail fisheries in Samsun, Black Sea coast of Turkey. Ocean & Coastal Management, 53(5-6), 252-269.
- Kutaygil, N., Bilecik, N. (1973). Karadeniz Kıta Sahanlığı Trol Araştırmaları, E.B.K. Balıkçılık Müessesesi Müdürlüğü Araştırma Raporu.
- Kutaygil, N., Bilecik, N. (1976). Observations Sur Les Principaux Produits Demersaux Qui Sont Les Cotes Turgues de la Mer Noir. Commission Internationale Pour L'exploratıon Scieniıfique De La Mer Mediterranee, 23, 8-12.
- Law, R. (2000). Fishing, selection, and phenotypic evolution. ICES Journal of Marine Science, 57, 659-669.
- Özdemir, S. (2006). The effect of position and mesh size of square mesh panel applied in bottom trawl on catchability of different species. Doktora Tezi, Sinop Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Özdemir, S., Erdem, Y., Sümer, Ç., (2006). Kalkan (Psetta maxima, linneaus, 1758) ve mezgit (Merlangius merlangus euxinus, nordman 1840) balıklarının yaş ve boy kompozisyonundan hesaplanan bazı populasyon parametrelerinin karşılaştırılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 71-75.
- Özdemir, S., Erdem, E. (2011). Karadeniz’in Farklı Av Sahalarında Demersal Trol ile Avlanan Mezgit (Merlangius merlangus euxinus, N.) ve Barbunya (Mullus barbatus ponticus, E.) Balıklarının Av Miktarları ve Boy Kompozisyonlarının Karşılaştırılması. Journal of FisheriesSciences.com, 5(3), 196-204.
- Panayotova, M., Raykov, V. (2011). International Bottom Trawl Survey in the Black Sea (Bulgarian area), Bulgarian Academy Of Sciences Institute Of Oceanology Varna, Bulgaria, Poject Final Report, 38 pages.
- Pauly, D. (1995). Anecdotes and the shifting baseline syndrome of fisheries. Trends in Ecology & Evolution, 10(10), 430.
- Pauly, D., Christensen, V., Guénette, S., Pitcher, T.J., Sumaila, U.R., Walters, C.J., Watson, R., Zeller, D. (2002). Towards sustainability in world fisheries. Nature, 418, 689-695.
- Pikitch, E.K., Santora, C., Babcock, E.A., Bakun, A., Bonfil, R., Conover, D.O., Dayton, P., Doukakis, P., Fluharty, D., Heneman, B., Houde, E.D., Link, J., Livingston, P.A., Mangel, M., McAllister, M.K., Pope, J., Sainsbury, K.J. (2004). Ecosystem-Based Fishery Management. Science, 305, 346-347.
- Raykov, V., Velikova, V., Lisichkov, K., Kuvendziev, S. (2011). Review of Main Fisheries indicators in th Black Sea by using diagnostic analysis. Natura Montenegrina, 10(3), 309-321.
- Rochet M.J., Trenkel, V.M. (2003). Which community indicators can measure the impact of fishing? A review and proposals. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 60, 86-99.
- Sa´nchez, P., Demestre, M., Martin, P. (2004). Characterisation of the discards generated by bottom trawling in the Northwestern Mediterranean. Fisheries Research, 67(1), 71-80.
- Shlyakhov V.A., Daskalov G.M. (2009). The state of marine living resources. Implementation of the Strategic Action Plan for the Rehabilitation and Protection of the Black Sea (2002-2007), Publications of the Commission on the Protection of the Black Sea Against Pollution (BSC) 2009-1, Istanbul, Turkey, 321-364.
- STECF (2014). Black Sea Assessments (Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries STECF-14-14). 2014, Publications Office of the European Union, Luxembourg, EUR 26896 EN, JRC 92436, 421 pages.
- STECF (2015). Black Sea assessments (Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries STECF-15-16) Publications Office of the European Union, Luxembourg, EUR 27517 EN, JRC 98095, 284 pages.
- TÜİK (2017). TÜİK Su Ürünleri İstatistikleri-2016. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1005 (27.10.2017).
- Zengin, M., Gümüş, A., Süer, S., Dağtekin, M., Özcan, A.İ., Dalgıç, G., Van, A., Zengin, M., Zengin, B. (2013). Karadeniz’deki Trol Balıkçılığını İzleme Projesi (KARTRİP), Final Raporu, Proje No: TAGEM/HAYSÜD/2010/09/01/04.TAGEM 2013 Program Değerlendirme Toplantısı, 04-08 Mart, 2013, Antalya.