Türkiye'de “Su Ürünleri” Alanında Hazırlanmış Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi (1979-2022)

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 255 - 264, 30.09.2023

Hamdi Aydın

https://doi.org/10.35229/jaes.1269447

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki üniversitelerde 1979-2022 yılları arasında su ürünleri alanında yazılmış doktora tezlerinin bibliyometrik yapısını ortaya koymaktır. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Tez Merkezi bünyesinde bulunan “Su Ürünleri=Aquatic Product” konulu doktora tezleri incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda Türkiye’deki 43 üniversitede su ürünleri alanında 1040 adet doktora tezi çalışması yürütüldüğü tespit edilmiştir. En fazla doktora çalışmasının yapıldığı ilk 5 üniversitenin sırasıyla; Ege %25,87 (n=269), Çukurova %10,77 (n=112), İstanbul %9,42 (n=98), Fırat %5,96 (n=62) ve Atatürk Üniversitesi %5,10 (n=53) olduğu görülmüştür. Su Ürünleri alanında yürütülen doktora tezlerinin 41 farklı anabilim dalında yürütüldüğü ve bu anabilim dallarından Su Ürünleri Anabilim Dalı %26,54 (n=276) ile birinci sırada iken, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Anabilim Dalı %22,50 (n=234) ile ikinci ve Su Ürünleri Temel Bilimle Anabilim Dalı %15 (n=156) ile üçüncü sırada yer aldığı tespit edilmiştir. Doktora tezlerinde en fazla çalışılan ilk üç konunun balık yetiştiriciliği, balık biyolojisi ve balık işleme olduğu ve yine en sık kullanılan İngilizce anahtar kelimelerden ilk üçünün ise trout (n=133), fish (n=107), rainbow trout (n=107) olduğu tespit edilmiştir. Su ürünleri alanında hazırlanan 1040 adet doktora tezinin 1024 adedi Türkçe, 16 adedi ise İngilizce dilinde yazıldığı ve yine öğrencilerden %61,88 (n=646)’inin erkek, %38.2 (n=394)’inin de kadın olduğu tespit edilmiştir. Doktora tezlerinin büyük çoğunluğuna (%69, n=727) Prof. Dr. unvanına sahip öğretim elemanlarının danışmanlık yaptığı, tezlerin ortalama sayfa sayısının 141,19±68,73 adet olduğu ve en fazla yabancı uyruklu öğrencinin de Kastamonu Üniversitesinden (13 adet) mezun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik analiz, doktora tezleri, su ürünleri, Türkiye

Kaynakça

• Albayrak, A. & Tüzünkan, D. (2020). Bibliometric Analysis of Graduate Dissertation for Rural Tourism. Turkish Studies-Social, 15(1), 845-859. DOI: 10.29228/TurkishStudies.40613
• Altaş, A. & Acar, Y. (2018). Bibliometric Profile of the Postgraduate Dissertations Written in the Field of Gastronomy, Journal of Aksaray University Faculty of Economics and Administrative Sciences, 10(3), 1-10.
• Anonim. (2022). Doktora Öğretiminin İyileştirilmesi Çalıştay Raporu, 14 Şubat 2022. Yükseköğretim Kurulu, Ankara.
• Anonim. (2023). http://wordcloud.timdream.org (Erişim tarihi: 12.02.2023).
• Aslan, A. & Açıkgöz, Ö. (2022). Bibliometric analysis of the Turkish doctoral dissertations: A case study of economy, law, psychology, political science and international relations disciplines. Yükseköğretim Dergisi, 12(2), 363-372. DOI: 10.2399/yod.21.820951
• Arslan, E. (2017). Science Direct Veri Tabanında Taranan Dergilerin Bibliyometrik Analizi: ‘Turizm Talebi’ Üzerine Yapılan Çalışmaların İncelenmesi. Muğla: Detay Yayıncılık. Asche, F. (2008). Farming the sea. Marine Resource Economics 23(4), 527-547.
• Aydın, H. (2021). Bibliometric analysis of post-graduate dissertations in aquatic products area of Turkish universities (1979-2020). Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 6-15.
• Başel, F. (2017). The Bibliometric Analysis of the Postgraduate Dissertation Written on Public Finance in Turkey (2003-2017), International Journal of Public Finance, 2(1), 27-62. DOI: 10.30927/ijpf.327823
• Besimoğlu, C. (2015). Türkiye’deki Ziraat Fakültelerinin Tarımsal Araştırma Eğilimleri:1996-2011 Yıllarının Bibliyometrik Analizi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı. Ankara.
• Bilecik, N. (2012). Medeniyet Tarlasından Marş Marşla Geçenler. Bio-Ofset Matbaacılık Yay. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ISBN 978-605-86979-0-4. İstanbul.
• Canik, S. & Özdemir, E.G. (2019). Bibliometric Analysis of Graduate Dissertation on Health Tourism (1988-2017): Anatolia: A Journal of Tourism Research, 30(2), 125-134. DOI: 10.17123/atad.636870
• Doğu, Z. & Şahinöz, E. (2017). Yüksek Öğretimde Kapanan Bölümler: Su Ürünleri Örneği. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 10(4), 490-499.
• Erdoğmuş, F.U. & Çağıltay, K. (2009). Türkiye’de eğitim teknolojileri alanında yapılan master ve doktora tezlerinde genel eğilimler, Akademik Bilişim’09 Konferansı, 11- 3 Şubat 2009, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Gül, M. & Gül, K. (2018). Bibliometric Profile of Graduate and Post-Graduate Dissertation on Rural Development and Rural Tourism. International Journal of Social and Economic Sciences, 8(2), 56-62.
• Gündoğar, A. (2003). Türkiye'de gökkuşağı alabalığı konusunda 1998-2002 döneminde yapılan tezlerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Su Ürünleri Anabilim Dalı. 131589
• Güney, C. (2019). A Bibliometric Analysis of the Postgraduate Dissertation Written on “Tax Auditing” in Turkey (1984-2018) Türkiye Vizyonu: Multidisipliner Çalışmalar 2019. Editör; Bülent Kırmızı, Bahar İşigüzel, Ekin Yayınevi, 572-595 ss.
• Işık, C., Günlü Küçükaltan, E., Kaygalak Çelebi, S., Çalkın, Ö., Enser, İ. & Çelik, A. (2019). Turizm ve Girişimcilik Alanında Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 119-149. DOI: 10.32572/guntad.519018
• Jarić, I., Cvijanović, G., Jarić, J. K. & Lenhardt, M. (2012). Trends in Fisheries Science from 2000 to 2009: A Bibliometric Study. Reviews in Fisheries Science, 20 (2), 70-79. DOI: 10.1080/10641262.2012.659775
• Kadıoğlu, S. (2003). Raymond Hovasse'ın Türkiye'deki Bilimsel Çalışmaları ve Baltalimanı Hayvanat İstasyonu'nun Kuruluşu. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 4(2), 61-82.
• Natale, F., Fiore, G. & Hofherr, J. (2012). Mapping the research on aquaculture. A bibliometric analysis of aquaculture literature. Scientometrics, 90, 983- 999. DOI: 10.1007/s11192-011-0562-z
• Ongan, T. (2008). İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Sapanca İçsu Ürünleri Araştırma ve Uygulama Biriminin Tarihçesi. Editörler: Hacer Okgerman, Gülşen Altuğ, Sapanca Gölü'ne Bilimsel Açıdan Bakış. Türk Deniz Araştırmalar Vakfı. Yayın No: 29.
• Özcan, C. (2020). Fen Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Belirlenen Temalar Açısından İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 33-41.
• Radael, M.C., Shimoda E., Duarte, S.C., Andrade, D.R., Guimaraes, H.A. & Vidal, Jr, M.V. (2014). Fish Reproduction: Bibliometric Analysis of Worldwide and Brazilian Publications in Scopus Database, Acta Biomedica Brasiliensia, 5, 1-15.
• Ünal, A.K. & Toraman, A. (2022). Bibliometric Analysis of Graduate Dissertations Written Based on Quality Function Deployment (QFD) Method: An Overview of Health Management Profile. Journal of Internatianal Health Sciences and Management, 8(15), 22-31.