Global Television Journalism and Foreign Policy: Theoretical Approaches; Debates

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 229 - 246, 27.03.2025

Ekin Bahar İlik

https://doi.org/10.59534/jcss.1628592

Abstract

1990’lı yılların anahtar kavramlarından birisi olan küreselleşme; sosyal bilimlerin farklı disiplinleri bağlamında önemli kuramsal yaklaşımları ortaya çıkarmıştır. Kavram, iletişim teknolojilerinin bu süreçteki konumunu düşünüldüğünde medya çalışmaları açısından da önemli tartışmaları beraberinde getirmiştir. Medyanın küreselleşmesi, dünya genelindeki büyük medya şirketlerinin etkisinin artmasıyla haberlerin sınır tanımayan bir akışa dönüşmesini sağlamıştır. Bu durum, medyanın ulusal düzeydeki rolünü önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu konuda iki ana görüş öne çıkmaktadır. İlk olarak, CNN Etkisi olarak bilinen yaklaşım, medyanın kamuoyunu bilgilendirerek ve yönlendirerek siyasi liderler üzerinde etkili olduğunu savunur. Medya, kamuoyunda baskı yaratarak siyasetçileri belirli konularda harekete geçmeye zorlayabilir. Diğer bir görüş ise Noam Chomsky ve Edward S. Herman’ın "Rızanın Üretimi" teorisidir. Bu teoriye göre, medya güçlü ekonomik ve siyasi çıkarlar tarafından kontrol edilmekte ve bu çıkarlar, medya aracılığıyla kamuoyunu kendi lehlerine şekillendirir. Medya, toplumu mevcut düzene rıza göstermeye teşvik eden bir araç olarak kullanılır. Uluslararası haberlerde ise, büyük medya şirketleri ile yerel ekonomik ve siyasi güçlerin etkisi, haberlerin tarafsızlığını ve objektifliğini zorlaştıran bir durum yaratmaktadır. Bu yıllarda yaşanan teknolojik dönüşümle birlikte başlayan küresel televizyon haberciliği uluslararası düzeyde iletişim akışlarıyla ulusal medya politikalarının belirlenme süreci arasındaki ilişkilerin tartışmasını; buradan yola çıkarak dış politika süreçleriyle yayıncılık pratikleri arasındaki ilişkilerin yeniden ele alınmasına neden olmuştur. Bu çalışma, küreselleşme sürecinin uluslararası habercilik alanındaki yansımalarını ve ortaya çıkan yeni eğilimleri ele almaktadır. Çalışmada, ulusal ve uluslararası yayınlar, kitaplar ve lisansüstü tezler gibi çeşitli akademik kaynaklar, literatür taraması yöntemiyle incelenerek derlenmiştir. Küresel televizyon haberciliği ve dış politika ilişkisiyle ilgili tarihsel, kavramsal ve kuramsal bir çerçeve çizilmiştir. Öte yandan, yapılan bu tarama sonucunda, söz konusu ilişkiye dair bu alanda beklenenden daha az sayıda çalışma bulunduğu gözlemlenmiştir.

Keywords

Global Journalism, Television News, Foreign Policy.

Küresel Televizyon Haberciliği ve Dış Politika: Kuramsal Yaklaşımlar; Tartışmalar

Abstract

1990’lı yılların anahtar kavramlarından birisi olan küreselleşme; sosyal bilimlerin farklı disiplinleri bağlamında önemli kuramsal yaklaşımları ortaya çıkarmıştır. Kavram, iletişim teknolojilerinin bu süreçteki konumunu düşünüldüğünde medya çalışmaları açısından da önemli tartışmaları beraberinde getirmiştir. Medyanın küreselleşmesi, dünya genelindeki büyük medya şirketlerinin etkisinin artmasıyla haberlerin sınır tanımayan bir akışa dönüşmesini sağlamıştır. Bu durum, medyanın ulusal düzeydeki rolünü önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu konuda iki ana görüş öne çıkmaktadır. İlk olarak, CNN Etkisi olarak bilinen yaklaşım, medyanın kamuoyunu bilgilendirerek ve yönlendirerek siyasi liderler üzerinde etkili olduğunu savunur. Medya, kamuoyunda baskı yaratarak siyasetçileri belirli konularda harekete geçmeye zorlayabilir. Diğer bir görüş ise Noam Chomsky ve Edward S. Herman’ın "Rızanın Üretimi" teorisidir. Bu teoriye göre, medya güçlü ekonomik ve siyasi çıkarlar tarafından kontrol edilmekte ve bu çıkarlar, medya aracılığıyla kamuoyunu kendi lehlerine şekillendirir. Medya, toplumu mevcut düzene rıza göstermeye teşvik eden bir araç olarak kullanılır. Uluslararası haberlerde ise, büyük medya şirketleri ile yerel ekonomik ve siyasi güçlerin etkisi, haberlerin tarafsızlığını ve objektifliğini zorlaştıran bir durum yaratmaktadır. Bu yıllarda yaşanan teknolojik dönüşümle birlikte başlayan küresel televizyon haberciliği uluslararası düzeyde iletişim akışlarıyla ulusal medya politikalarının belirlenme süreci arasındaki ilişkilerin tartışmasını; buradan yola çıkarak dış politika süreçleriyle yayıncılık pratikleri arasındaki ilişkilerin yeniden ele alınmasına neden olmuştur. Bu çalışma, küreselleşme sürecinin uluslararası habercilik alanındaki yansımalarını ve ortaya çıkan yeni eğilimleri ele almaktadır. Çalışmada, ulusal ve uluslararası yayınlar, kitaplar ve lisansüstü tezler gibi çeşitli akademik kaynaklar, literatür taraması yöntemiyle incelenerek derlenmiştir. Küresel televizyon haberciliği ve dış politika ilişkisiyle ilgili tarihsel, kavramsal ve kuramsal bir çerçeve çizilmiştir. Öte yandan, yapılan bu tarama sonucunda, söz konusu ilişkiye dair bu alanda beklenenden daha az sayıda çalışma bulunduğu gözlemlenmiştir.

Keywords

Küresel gazetecilik, Televizyon haberleri, Dış politika.

References

• Ampuja, M. (2012). Globalization Theory, Media-Centrisim and Neoliberalism: a Critique of Recent Intellectual Trends. Critical Sociology, 38(2), 281-301.
• Artun, F. (2016). Uluslarüstü Medya ve Yerel Operasyonlar, Al Jazeera Örneği, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Berger, G (2009). How the Internet Impacts on International News: Exploring Paradoxes of the Most Global Medium in a Time of Hyperlocalism. The International Journal of Gazette, 7(1), 355-371.
• Boyd-Barrett, O. (2010). Media Imperialism Reformulated, International Communication a Reader. Edited by Daya Kishan thusu, London: Routledge.
• Cnn International. (17.02.2024). About CNN Worldwide https://edition.cnn.com/about.
• Curran, J., & Park, M. J. (2005). Beyond Globalization Theory. In De-Westernizing Media Studies. 2-15. Routledge.
• Çeçen, A. F. (2014). Amerikan Medyasının Dış Haberlerinde Medya-Politika İlişkisi Bağlamında bir Değerlendirme: New York Times Gazetesi Örnekleminde 2013 Mısır Askeri Müdahalesi Haber Kapsamının Analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Denk, E. (2007). Medya e Uluslararası Politika. Uluslararası İlişkiler Dergisi. 4 (13), 145-156.
• Erdoğan, İ & A, Korkmaz (2010). Öteki Kuram. Ankara: Erk Yayınlar.
• Flew, T. (2007), Understanding Global Media, New York: Palgrave Macmillan.
• Fox, E. & Waisbord, S. (2002). Latin Politics, Global Media. Latin Politics, Global Media, Edited by Elizabeth Fox and Silvio Waisbord, Austin: University of Texas Press.
• Freedman, D. (1998). Globalization and Local Consumption: The Labour Party’s Attempts to Sell British Media. Contemporary Politics, 4 (4), 413-43.
• Garnham, N. (2006). Contribution to a political economy of mass-communication. Media and cultural studies: Keyworks
• Gilboa, E. (2005). The Cnn Effect: the Search for a Communication Theory of International Relations. Political Communication, 22(1), 27–44
• Gorman, L. & McLean, D. (2009). Media and Society into The 21st Century. Oxford: Wiley-Blackwell.
• Hafez, K. (1999). International News Coverage and the Problems of Media Globalization. In Search of a New Global‐ Local Nexus. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 12 (1), 47-62.
• Hafez, K. (2008). The Myth of Media Globalization, Cambridge: Polity.
• Held, D. & McGrew, A. (2008). Büyük Küreselleşme Tartışması. Edited by Held, D. Ve McGrew, A, Küresel Dönüşümler, Ankara: Phoenix.
• Herman, E. S & Chomsky, N. (2002). Manufacturing Consent- The Political Economy of the Mass Media. New York: Pantheon Books.
• Hirst, P. & Thompson, G. (1996). Küreselleşme Sorgulanıyor. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
• İlik, E. B. (2023). Küresel Habercilik ve Dış Politika: Zeytin Dalı Harekatı’nın Küresel Medyada Ele Alınışının Karşılaştırmalı Analizi. (doktora tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Iosifidis, P. (2011). Global Media and Communication Policy. London: Palgrave Macmillan.
• İşleyen, Ö. Medya Halka Nasil Evet Dedirtir? Kitle İletişim Araçlarinin Ekonomi Politiği. Kültür ve İletişim, 7(14), 145-150.
• Karaduman, İ. C. (2018). Geleneksel Medyanın Kamu Politikaları Üzerindeki Etkisi: Medya, Hükümet ve Kamuoyu Arasındaki İlişkiler. Social Sciences Studies Journal, 4 (14), 479-487.
• Kaypakoğlu, S. (2004). Küresel Medya ve Kültürel Değişim. İstanbul: Naos Yayıncılık.
• Khalid, A. S. & Khan, M. A. (2008). American Mass Media and Foreign Policy: A Study about the Role of White House and Main Stream Print and Electronic Media in Effecting the Process of Development of American Foreign Policy. Global Media Joumal.
• Övür, A. (2016). Kitle İkna Tekniklerinin Kullanılması Bakımından Günümüz Televizyon Yayıncılığı. İletişim Çalışmaları Dergisi, 2 (2). 55-79.
• Özdemir, M. (2021). Batı Merkezli Uluslararası Medyada Orta Doğu’nun Temsili, (yayınlanmamış doktora tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özmen, Ş. Y. (2013). Küresel Haber Ağları. Orhon, E. N. ve İşçibaşı, Y. B. Uluslararası iletişim. (2013). Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Palloshi, S. (2016). The influence of the Cnn Effect and the Al Jazeera Effect on American Foreign Policy. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2 (2) , 43-67.
• Rowley, J. & Slack, F. (2004). Conducting a Literature Review. Management Research News, 27(6), 31-39
• Sözeri Özdal, C., & Kurban, D., (2012). İktidarın Çarkında Medya Türkiye de Medya Bağımsızlığı ve Özgürlüğü Önündeki Siyasi Yasal ve Ekonomik Engeller : TESEV.
• Tutal Cheviron, N. (2014). Küresel İletişim, İstanbul: Ekslibris Yayıncılık.
• Türkoğlu, N. (2003). Kitle İletişimi ve Kültür, İstanbul: Naos Yayınları.
• Uluç, G. (2008). Küreselleşme ve Medya İktidar Ve Mücadele Alanı, İstanbul: Anahtar Kitaplar.
• Uzunay, B. (2006). Küreselleşme ve Türk Basını, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Ünal, A. (21.11.2016). TRT World CEO İbrahim Eren: We will tell the truth, even if it is inconvenient or disturbing. Daily Sabah. https://www.dailysabah.com/turkey/2016/11/21/trt-world-ceo-ibrahim-eren-we-will-tell-the-truth-even-if-it-is-inconvenient-or-disturbing
• Yaylagül, L. (2019). Eleştirel ekonomi politik perspektiften devlet ve medya ilişkisi. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(2), 134-152.
• Yaylagül, L. (2017). Kitle iletişim kuramları. Ankara: Dipnot Yayınları
• Went, R. (2001). Küreselleşme, çev. Emrah Dinç, İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Zhaparaliev, S. & Atabek, N. (2021). 2018 Kudüs Olayları’nın Uluslararası Medyada İnşası: Cnn, Russia Today ve Trt World Örnekleri. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 4 (1). 1-27.