Finansal Hizmetler Güven Endeksi ile Seçilmiş BİST Sektör Endeksleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2024, , 1 - 12, 30.06.2024

Süreyya Yılmaz Özekenci

https://doi.org/10.56668/jefr.1448813

Abstract

Bu çalışmanın amacı finansal piyasalarda beklentilerin hangi yönde değiştiğini belirlemektir. Finansal hizmetler güven endeksi (FHGE) ile BİST seçilmiş sektör endeksleri arasındaki ilişki Mayıs 2012- Aralık 2023 dönemini kapsayan finansal veriler kullanılarak ortaya konulmuştur. Çalışmada kullanılan serilerin farklı dereceden durağan olması sebebiyle uzun dönemli ilişkisini tahmin edilmesinde ARDL sınır testi yaklaşımı uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre, finansal hizmetler güven endeksi ile kimya ve tekstil sektörleri arasında %5 anlamlılık düzeyine göre anlamlı ve negatif bir ilişki tespit edilmiştir. FHGE’indeki %1’lik artış kimya sektöründe %61 azalışa; tekstil sektöründe ise %26 azalışa neden olmaktadır. FHGE endeksi ile hem kimya hem de tekstil sektörün negatif yönlü ilişkide olması yatırımcıların yatırım kararı alırken sadece FHGE endeksi ile hareket etmediği ekonomideki diğer göstergeleri de dikkate aldığı şeklinde yorumlanabilir.

Keywords

Finansal Hizmetler Güven Endeksi, Sektör Endeksleri, ARDL Sınır Testi

Examination of the Relationship Between the Financial Services Confidence Index and Selected BIST Sector Indices

Abstract

Abstract
The aim of this study is to determine the direction in which expectations change in financial markets. The relationship between the financial services confidence index and BIST selected sector indices is revealed using financial data covering the period between May 2012 and December 2023. Since the series used in the study are stationary at different degrees, ARDL bounds test approach was applied to estimate the long-run relationship. According to the test results, there is a significant and negative relationship between the financial services confidence index and the chemical and textile sectors at the 5% significance level. A 1% increase in the FIMI leads to a 61% decrease in the chemical sector and a 26% decrease in the textile sector. The negative correlation between the FHGE index and both the chemical and textile sectors can be interpreted as the fact that investors do not act only with the FHGE index when making investment decisions, but also consider other indicators in the economy.

Keywords

Financial Services Confidence Index, Sector Index, ARDL Bounds Test Approach

References

• Aktürk, E. Akan, Y. ve Gültekin, S. (2019). Finansal hizmetler güven endeksi’ni etkileyen ekonomik faktörler. Ö. Ülger ve A. Movlyanov (Eds.), Al -Farabi 4. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s. 1051-1056). Al -Farabi 4. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi’nde sunulan bildiri, Gaziantep: İksad Yayınevi.
• Albayrak, Ş.G. (2022). Türkiye’de döviz kuru oynaklığı ile güven endeksleri arasındaki ilişki, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3): 2458-2469.
• Alptürk, Y., Tunçel, M.B., Çetenak, E.H. ve Bekçi, I. (2021). Finansal hizmetler güven endeksi ile BİST şehir endeksleri arasındaki ilişkinin tespitine yönelik bir araştırma. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 271-293.
• Ayuningtyas, R. and Koesrindartoto, D.P. (2014). The relationship between business confidence, consumer confidence, and indexes return: Empirical evidence in Indonesia stock exchange. Paper presented International Conference on Trends in Economics, Humanities and Management, Pattaya: Thailand. Retrieved from http://icehm.org/upload/5296ED0814013.pdf
• Baker, M. and Wurgler, J. (2007). Investor sentiment in the stock market. Journal of Economic Perspectives, 21(2): 129-152.
• Brown, R.L., Durbin, J. and Evans, J.M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society Series B: Statistical Methodology, 37(2): 149-163.
• Charoenrook, A. (2005). Does sentiment matter?. Unpublished Working Paper, Vanderbilt University.
• Christ, K.P. and Bremmer, D.S. (2003). The relationship between consumer sentiment and stock prices. Paper presented at 78th Annual Conference of the Western Economics Association International, Denver-ABD. Retrieved from https://www.rose-hulman.edu/~bremmer/professional/consumer_confidence_paper.pdf
• Çevikalp, S. (2017). Finansal hizmetler güven endeksini etkileyen faktörlerin analizi. Ekonomi, Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2): 31-40.
• Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a): 427-431.
• Dilber, İ., Yalçınkaya, M.H. ve Şeker, N. (2018). Finansal hizmetler güven endeksi. M.Mıynat ve H.Aktaş (Eds.), Sosyoekonomik boyutlarıyla inovasyon içinde (s. 19-26). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları.
• Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). Hizmet güven endeksi ile hizmet sektör alt endeksleri arasındaki ilişkisinin test edilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2): 271-282.
• Fisher, K. and Statman, M. (2002). Consumer confidence and stock returns (Santa Clara University Dept. of Finance Working Paper No. 02-02). Retrieved from https://ssrn.com/abstract=317304
• Görmüş, Ş. ve Güneş, S. (2010). Consumer confidence, stock prices and exchange rates: The case of Turkey. Applied Econometrics and International Development, 10(2): 103-114.
• Huseynli, N. (2022). The relationship between consumer confidence index and BIST 50 index. Journal of Eastern European and Central Asian Research (JEECAR), 9(6): 1107-1116.
• İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2017). Finansal hizmetler güven endeksinin geçerliliğinin incelenmesi: Türkiye örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4): 625-633.
• Jiang, S. and Jin, X. (2021). Effects of investor sentiment on stock return volatility: A spatio-temporal dynamic panel model. Economic Modelling, 97: 298-306.
• Karan, B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi
• Kaya, A. (2020). Menkul kıymet piyasaları ve tüketici duyarlılığı öncül ardıl ilişkisi: Türkiye örneği. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 7(1): 64 – 79.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289-326.
• Phillips, P.C. and Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2): 335-346.
• Qawi, R.B. (2010). Behavioral finance: Is investor psyche driving market performance? The IUP Journal of Behavioral Finance, 7(4): 7-20.
• Schmeling, M. (2009). Investor sentiment and stock returns: Some international evidence. Journal of Empirical Finance, 16(3): 394408.
• Süsay, A. ve Eyüboğlu, K. (2021). Hizmet güven endeksi ile BIST hizmet sektör endeksleri arasındaki saklı ilişkilerin yapısal kırılmalar altında incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1): 195-220.
• Şeyranlıoğlu, O. (2023). Tüketici güven endeksi ile finansal yatırım araçlarının reel getirileri arasındaki nedensellik ilişkilerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29): 572-593.
• Tekin, B. ve Cengiz, S. (2018). Pay senedi piyasası ile tüketici güven endeksi arasındaki nedensellik ve eşbütünleşme ilişkileri: Borsa İstanbul’da bir uygulama. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(29): 3837-3847.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2024). Finansal hizmetler güven endeksi raporu. Erişim adresi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/4997
• Tüzün, O. ve Ceylan, I.E. (2018). Finansal hizmetler güven endeksi ile kredi temerrüt takası (CDS) arasındaki nedensellik ilişkisi. M. Tekin (Eds.), Business and Organization Research Conference Bildiri Kitabı içinde (s. 595-605). Business and Organization Research Conference’da sunulan bildiri, Karabük.
• Yılmaz, S. ve Tekgül, Y.B. (2019). Türkiye’de döviz kuru politikalarının olası etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3): 212-223.