Van 15 Temmuz Şehitler Parkının Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi

Year 2023, Volume: 5 Issue: 2, 136 - 149, 31.07.2023

Mehmet Bayram Kirazlı , Feran Aşur

https://doi.org/10.53472/jenas.1312973

Abstract

Kentsel yeşil alanlar, refahın önemli bir unsuru olarak kente estetik bir görünüm kazandıran, betonlaşmış kent dokusunu yumuşatan, kent havasını temizleyen ve bireylerin serbest zamanlarını değerlendirebilecekleri alanlardır. Bu nedenle çalışma alanını Van kentinin en geniş alanına, göle olan manzara konumuna ve merkezi bir konuma sahip olan parklarından birisi olan 15 Temmuz Şehitler Parkı çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında, Van ilinde yer alan 15 Temmuz Şehitler Parkının donatı elemanları peyzaj tasarım kriterleri açısından incelenerek olumlu ve olumsuz yönlerini belirleyip çıkan sorunlara göre çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda ilk aşamada çalışma alanı gezilerek yerinde gözlemler yapılmış, donatı elemanlarının fotoğrafları çekilerek standartlara uygun olup olmadığının ortaya konabilmesi amacıyla ölçümleri yapılmıştır. İkinci aşamada belirlenen peyzaj mimarlığı kriterleri (estetiklik, işlevsellik, kullanılan malzeme yapısı, kent kimliği ve çevresi ile olan uyum) kapsamında hazırlanan arazi gözlem çizelgesi ile çalışma alanı incelenmiştir. Daha sonra çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda donatı elemanlarının peyzaj mimarlığı kriterlerine ne derece uygun olduğu yorumlanmış ve değerlendirmeler doğrultusunda kentlerde yapılacak olan parklar için öneriler getirilmiştir. Bu önerilerin benzerlik taşıyan diğer parklar için de örnek teşkil edebileceği düşünülmüştür.

Keywords

Açık Yeşil Alanlar, Kentsel Donatı Elemanları, Peyzaj Tasarım Kriterleri, Van 15 Temmuz Şehitler Parkı

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

Examınatıon of The Urban Furniture Elements of Van 15 Temmuz Sehitler Park in Terms of Landscape Architecture

Abstract

Urban green spaces are areas that provide an aesthetic appearance to the city as an important element of welfare, soften the concrete urban texture, clean the city air and where individuals can spend their free time. For this reason, 15 July Martyrs Park, which is one of the parks with the largest area of the city of Van, its view to the lake and a central location, was chosen as the study area. Within the scope of the study, it was aimed to determine the positive and negative aspects of the urban furniture elements of the 15 July Martyrs Park in Van, in terms of landscape design criteria, and to offer solutions according to the problems. measurements were made. In the second stage, the study area was examined with the land observation chart prepared within the scope of the landscape architecture criteria (aesthetics, functionality, material structure used, urban identity and harmony with its environment). Then, in line with the results obtained from the study, the extent to which the urban furniture elements comply with the landscape architecture criteria was interpreted and suggestions were made for the parks to be built in the cities in line with the evaluations. It was thought that these suggestions could set an example for other similar parks

Keywords

Open Green Areas, Urban Furniture Elements, Landscape Design Criteria, Van 15 Temmuz Sehitler Park

Project Number

-

References

• Anonim, (2011). Erişilebilir Şehir Yönetmeliği (Taslak) Proje, Dünya Engelliler Vakfı. İstanbul (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Anonim, (2022):https://van.ktb.gov.tr/TR-52093/genel-bilgiler.html (Erişim Tarihi: 12.03.2022).
• Anonim, (2023): https://www.vanahsap.com/projelerimiz/15-temmuz-sehitler-parki (Erişim Tarihi: 06.07.2023).
• Akpınar Külekçi, E. (2018). “Kent Donatı Elemanlarında Özgün Tasarımların Peyzaj Ergonomisi Yaklaşımıyla İrdelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi Araştırma makalesi 3(2):89-109.
• Aksoy, Ö.B. (2021). Cbs Tabanlı Bir Yerleşke Donatı Bilgi Sisteminin (Yedbis) Oluşturulması: Kafkas Üniversitesi Şehitler Yerleşkesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Akyol, E. (2006). Kent mobilyalarının tasarımı ve kullanım süreci. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul.
• Alpagut, Z. (2005). “Kamu Mekanlarında Kent Mobilyalarından Bilgilendirme, Yönlendirme ve İşaretlendirme Elemanlarının İrdelenmesi: Taksim Örneği”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İTÜ,
• Aşur, F., Akpinar Kulekci, E., & Perihan, M. (2022). The role of urban landscapes in the formation of urban identity and urban memory relations: the case of Van/Turkey. Planning Perspectives, 37(4), 841-857.
• Bayazıt, E., & Kısakürek, Ş. (2020). Kentsel Donatı ElemanlarınınKent Estetiöi Açısından Değerlendirilmesi: Kahramanmaraş Örneği,Turkish Journal of Forest Science. Kahramanmaraş: 40-59.
• Benedict, M.A. McMahon, E.T. (2012). Green infrastructure: Linking landscapes and communities, Island Press.
• Bertram, C., & Rehdanz, K. (2015). The role of urban green space for human well-being, Ecological Economics, 120 (12) (2015), pp. 139-152.
• Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape Urban Plan, 68, 129-138. http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2003.08.003
• Doğruyol, P. G., Şişman, E. E. (2021). Kentsel yeşil alan sistem kurgulanmasına yönelik bir model önerisi. Kent Akademisi, 14(3), 593-615.
• Ekinci, N. (2022). Kentsel donatı elemanlarının yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi:" Rize örneği" (Master's thesis, Artvin Çoruh Üniversitesi/Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Erdem, N. (1995). Kentsel donatı elemanları. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 45(1-2), 128-133.
• Hughey, S. M., Walsemann, K. M., Child, S., Powers, A., Reed, J. A., & Kaczynski, A. T. (2016). Using an environmental justice approach to examine the relationships between park availability and quality indicators, neighborhood disadvantage, and racial/ethnic composition. Landscape and Urban Planning, 148, 159-169.
• Gül, A., Dinç, G., Akın, T. & Koçak, A. İ. (2020). Kentsel açık ve yeşil alanların mevcut yasal durumu ve uygulamadaki sorunlar. İdealkent, 11(Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı), 1281-1312.
• Güney, A., Erdem, Ü., Zafer, B., & Heppcan, Ş. (1996). Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları) Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. İzmir.
• Güleç, E. (2006). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Anadolu İnsanının Antropometrik Boyutları, Proje No: 20030901018
• Gülgün, B. & Türkyılmaz, B. (2001). Peyzaj Mimarlığında ve İnsan Yaşamında Ergonominin Yeri-Önemi ve Bornova Örneğinde Bir Araştırma. Ege Üni. Ziraat Fak. Derg., 2001, 38 (2-3):127-134.
• Güremen, L. (2011). Kent Kimliği ve Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması. EJournal of New World Sciences Academy, 6(2). Amasya: 254-291.
• Karayılmazlar, A. S. (2017). Kamusal alanların kentsel ergonomi açısından irdelenmesi, Bartın örneği (Master's thesis, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Kuter, N., & Kaya, Z. (2019). Kentsel donatı elemanlarının peyzaj mimarlığı açısından değerlendirilmesi: Çankırı Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(1),s. 81-96.
• Lachowycz, K., Jones, A. P. (2013). Towards a better understanding of the relationship between greenspace and health: Development of a theoretical framework. Landscape and Urban Planning, 118, 62–69. doi: 10.1016/j.landurbplan.2012.10.012
• Nasution, A. D., & Zahrah, W. (2012). Public open space privatization and quality of life, case study Merdeka Square Medan. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 466-475.
• Neufert, E. (1978). Yapı Tasarımı Temel Bilgileri, 30. Baskı, Güven Yayınlar.
• Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği, (MPYY), (2014). Resmi Gazete (29030 Md5.9), (Erişim Tarihi 15.02.2021).
• Önder, S. (1997). Konya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi. Ankara.
• Önder, S., & Polat, A.T. (2012). Kentsel acık-yeşil alanların kent yaşamındaki yeri ve önemi. Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, 19, 73-96. Konya.
• Özbilen, A. (1991). Kent içi açık alanlar ve dağılımı, tarihi eserler ve gelişen yeni yapılaşma. K.T.Ü. Orman Fakültesi, Genel Yayın No:155,F.Y.N: 17, Trabzon.
• Özer, S., Aklıbaşında, M. & Zengin, M. (2010). Erzurum Kenti Örneğinde Kullanılan Kuşatma Elemanlarının Kent İmajı Üzerindeki Etkileri. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), s. 123-130.
• Pamay, B. (1978). Kentsel peyzaj planlaması. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayın No: 2486, İstanbul. Pekin, U., Timur, B., 2008. Kentsel dış mekanlar ve donatı elemanları- Eskişehir kenti örneği. 21. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi, Bursa, pp 80-85.
• Perçin M. H., (2012) Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Peyzaj Konstrüksiyonu 2 Ders Notları.
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, (PAİY), (2017, 3 Temmuz). Resmi Gazete 3 Temmuz 2017 tarih ve 30113 sayılı Madde 4.vvvv) fırkası 28 Şubat 2019 tahinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/07/20170703-8.htm adresinden erişilmiştir.
• Şerefhanoğlu, M. (1991). “Kentsel Tasarımda Aydınlatmanın Rolü”, 1.Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, (23-24 Mayıs 1991), Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul, 131-140.
• Taylor, L. & Hochuli D.F. (2017). Defining greenspace: Multiple uses across multiple disciplines. Landscape and Urban Planning, (158), 25-38.
• Tanrıverdi, F. (1987). Peyzaj mimarlığı bahçe sanatının temel ilkeleri ve uygulama metotları. Atatürk Üniversitesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Ders Kitabı, No: 49, Erzurum.
• Tian, Y., Jim, C.Y. & Wang, H. (2014). Assessing the landscape and ecological quality of urban green spaces in a compact city, Landscape and Urban Planning, 121 pp. 97-108.
• TSE, (2012). “TS 12576 Şehiriçi Yollar- Özürlü ve Yaşlılar İçin Sokak, Cadde, Meydan ve Yollarda Yapısal Önlemler ve İşaretlemelerin Tasarım Kuralları”, Ankara
• Uzun, G. (2002). Peyzaj Konstrüksiyonu II, Ç. Ü. Zir. Fak. Genel Yayın No: 137, Ders Kitapları Yayın No: A-42, Adana, 296 s.
• Veitch, J., Ball, K., Crawford, D., Abbott, G. R., & Salmon, J. (2012). Park improvements and park activity: a natural experiment. American journal of preventive medicine, 42(6), 616-619.
• Wang, D., Brown, G., & Liu, Y. (2015). The physical and non-physical factors that influence perceived access to urban parks. Landscape and urban planning, 133, 53-66.
• Wolf, K.L. (2003). Ergonomics of the City: Green Infrastructure and Social Benefits. In:C. Kolin(ed.), Engineering Green: Proceedings of the National Urban Forest Conference. Washington D.C.: American Forests.pp. 141-143.
• Yazici, K., & Temizel, S. (2020). Kentsel peyzaj tasarımlarında aydınlatma donatı elemanlarının kullanımı; Yozgat Spor Vadisi Örneği. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 4(4), 952-971.
• Yuca, N. (2022). Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi: Sultanahmet Meydanı Örneği. Kent Akademisi Dergisi, 15 (4): 1975-1995.