Hemşirelik Öğrencilerinin Tıbbi Hata Tutumlarının Değerlendirilmesi

Year 2024, Volume: 6 Issue: 1, 32 - 43, 25.04.2024

Bilgen Özlük , Sevim Pınar Gökmen , Nadire Acar , Zahide Sayhan , Sema Sönmez , Feyza Nur Koç

Abstract

Bu çalışmada, hemşirelik öğrencilerinin tıbbi hata tutumlarının değerlendirilmesi amaçlandı. Tanımlayıcı tipte tasarlanan bu çalışma, bir kamu üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim görmekte olan 210 hemşirelik öğrencisi ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında “Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği” kullanıldı. Araştırma için üniversitenin etik kurulundan ve hemşirelik bölümü dekanlığından izin alındı. Veriler tanımlayıcı istatistik analizler, bağımsız gruplarda t testi ve tek yönlü varyans analizi ile değerlendirildi. Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği toplam puan ortalamasının Ort±SS= 2.12±0.32 olduğu belirlendi. Ölçek alt boyutlarından en yüksek puan ortalamasının Ort±SS= 2.95±0.66 ile Tıbbi Hata Algısı alt boyutunda, en düşük puan ortalamasının ise Ort±SS= 1.96±0.46 ile Tıbbi Hataya Yaklaşım alt boyutunda olduğu görüldü. Öğrencilerin sınıf düzeyleri ile Tıbbi Hata Nedenleri alt boyutu arasında istatistik olarak anlamlı bir farkın olduğu (p<0.05) saptandı. Çalışmanın sonucunda hemşirelik öğrencilerinin tıbbi hatalara karşı tutumlarının olumsuz olduğu, öğrencilerde tıbbi hata algısı ve hata bildirim farkındalığının düşük olduğu belirlendi. Hemşirelik eğitim müfredatlarında, öğrencilerin hasta güvenliği kültürünü kazandırılmasına yönelik farklı eğitim modelleri ve simülasyon temelli öğretim yöntemleri kullanılması önerilmektedir.

Keywords

Hasta güvenliği, Hemşirelik öğrencisi, Tıbbi hata, Tutum.

Evaluation of Nursing Students' Attitude Levels on Medical Errors

Abstract

This study aimed to evaluate nursing students’ attitudes towards medical errors. This descriptive study was conducted with 210 nursing students studying in the department of nursing of a public university. “The Scale of Attitudes Towards Medical Errors” was used to collect data. Permission for the study was obtained from the ethics committee of the university and the dean of the nursing department. Data were analyzed by descriptive statistical analysis, independent groups t-test, and one-way analysis of variance. The mean Scale of Attitudes Towards Medical Errors total scores was 2.12±0.32. The highest mean score of the scale sub-dimensions was in the Perception of Medical Error sub-dimension with a mean of 2.95±0.66, and the lowest mean score was in the Approach of Medical Error sub-dimension with a mean of 1.96±0.46. It was determined that there was a statistically significant difference between the grade levels of the students and the Reasons for Medical Error sub-dimension (p<0.05). As a result of the study, it was determined that nursing students’ attitudes towards medical errors were negative, and the perception of medical error and awareness of error reporting was low. So, it is recommended to use different education models and simulation-based teaching methods to help students gain a positive attitudes toward patient safety in the nursing education curriculum.

Keywords

Patient safety, Nursing students, Medical error, Attitude

References

• Alrabadi, N., Shawagfeh, S., Haddad, R., Mukattash, T., Abuhammad, S., Al-rabadi, D., Farha, R. A., AlRabadi, S., Al-Faouri, I. (2021). Medication errors: A focus on nursing practice. J Pharm Health Serv Res, 12(1), 78-86. https://doi.org/10.1093/jphsr/rmaa025
• Altuntaş, S., Güven, G., Öztürk, K., Işık, E. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin tıbbi hatalara karşı tutumları. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-9. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/745915
• Bam, V., Safowaa, A., Lomotey, A. Y., Nkansah, A. S. (2021). Nursing students' perception of medical errors: A cross‐sectional study in a university. Nursing Open, 8(6), 3152-3160. https://doi.org/10.1002/nop2.1028
• Baran, Z., Akın, E. (2023). Hemşire kaynaklı ilaç hatalarının nedenleri ve önlenmesine yönelik güncel yaklaşımlar: Sistematik derleme. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 58-76. https://doi.org/10.51123/jgehes.2023.75
• Bodur, S., Filiz, E., Çimen, A., & Kapçı, C. (2012). Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Genel Tıp Dergisi, 22(2), 37-42. https://l24.im/4gsuftS
• Cebeci, F., Karazeybek, E., Sucu, G. (2014). Öğrenci hemşirelerin hastane uygulamaları sırasında tanık oldukları tıbbi hata durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 736-748. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/220139
• Çınar, F., Pamuk, E., Ulusoy, E. F., Yılmaz, M. C. (2020). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin tıbbi hata tutumlarının belirlenmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(1), 40-51. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1029284
• Dehvan, F., Dehkordi, A. H., Gheshlagh, R. G., Kurdi, A. (2021). The prevalence of medication errors among nursing students: A systematic and meta-analysis study. Int J Prev Med, 12. https://doi.org/10.4103/ijpvm.IJPVM_418_19
• Gomes, A. T. D. L., Salvador, P. T. C. D. O., Goulart, C. F., Cecilio, S. G., Bethony, M. F. G. (2020). Innovative methodologies to teach patient safety in undergraduate nursing: Scoping review. Aquichan, 20(1), https://doi.org/10.5294/aqui.2020.20.1.8
• Güleç, D., İntepeler, Ş. S. (2013). Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(3), 26-41. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/985892
• Gülnar, E., Özveren, H., Özden, D. (2020). The relationship between moral sensitivity and medical errors attitude in nursing students. J Forensic Leg Med, 73, 101981. https://doi.org/10.1016/j.jflm.2020.101981
• Halperin, O., Bronshtein, O. (2019). The attitudes of nursing students and clinical instructors towards reporting irregular incidents in the medical clinic. Nurse Educ Pract, 36, 34-39. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2019.02.018
• Harrison, R., Cohen, A. W. S., Walton, M. (2015). Patient safety and quality of care in developing countries in Southeast Asia: A systematic literature review. Int J Qual in Health Care, 27(4), 240–254. https://doi.org/10.1093/intqhc/mzv041
• Kahriman, I., Öztürk, H., Bahcecik, N., Sökmen, S., Kücük, S., Calbayram, N., Altundağ, S. (2018). The effect of theoretical and simulation training on medical errors of nurse students in Karadeniz Technical University, J Pak Med Assoc, 68(11), 1636-1643. https://l24.im/gfsomAI
• Kalantarzadeh, M., Hosseinnejad, M. (2014). Underreporting of medication errors in nursing students: A threat to patient safety. J Med Ethics Hist Med, 7(11), 2-7. https://jmehm.tums.ac.ir/index.php/jmehm/article/view/120
• Kandemir, A., Yüksel, S. (2020). Cerrahi hemşirelerinin tıbbi hata tutum ve eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 287-297. https://doi.org/10.17049/ataunihem.659960
• Karaahmetoğlu, G. U., Softa, H. K., Sarıtaş, T. (2019). Investigation of the behaviour of the nursing students’ medical errors. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 26(4), 472-479. https://doi.org/10.17343/sdutfd.486929
• Karaveli Çakır, S. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Sağlık Akademisi Kastamonu, 5(3), 181-194. https://doi.org/10.25279/sak.672087
• Levett-Jones, T., Andersen, P., Bogossian, F., Cooper, S., Guinea, S., Hopmans, R., McKenna, L., Pich, J., Reid-Searl, K., Seaton, P. (2020). A cross-sectional survey of nursing students' patient safety knowledge. Nurse Educ Today, 88, 104372. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2020.104372
• Li, H., Kong, X., Sun, L., Zhu, Y., Li, B. (2021). Major educational factors associated with nursing adverse events by nursing students undergoing clinical practice: A descriptive study. Nurse Educ Today, 98, 104738. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2020.104738
• Makary, M. A., Daniel, M. (2016). Medical Error—The third leading cause of death in the US. BMJ, 98, 353. https://doi.org/10.1136/bmj.i2139
• Mankan, T., Turan, G. B., Polat, H. (2017). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinde malpraktis. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2), 98-104. https://doi.org/10.17681/hsp-dergisi.276950
• Mansour. M. (2015). Factor analysis of nursing students' perception of patient safety education. Nurse Educ Today, 35(1), 32-37. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2014.04.020
• Musharyanti, L., Claramita, M., Haryanti, F., Dwiprahasto, I. (2019). Why do nursing students make medication errors? A qualitative study in Indonesia. Journal of Taibah University Medical Sciences, 14(3), 282-288. https://doi.org/10.1016/j.jtumed.2019.04.002
• Oncu, Y. A., Intepeler, S. S., Senol, S., Barutcu, C. D. (2021). Examination of nursing students' medical error attitudes within three different educational models and effecting factors. Journal of Basic and Clinical Health Sciences, 5(3), 179-186. https://doi.org/10.30621/jbachs.974242
• Öner, K., Özkan, B. (2021). Hemşirelik öğrencileri ve yeni mezun hemşirelerde stres ve yaygınlığı. INSAC Advances in Social and Education Sciences, 125-134. https://l24.im/M2dHbe
• Rodziewicz, T. L., Houseman, B., Hipskind, J. E. (2022). Medical error reduction and prevention. StatPearls [Internet]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499956/
• Rolston, J. D., Zygourakis, C. C., Han, S. J., Lau, C. Y., Berger, M. S., Parsa, A. T. (2014). Medical errors in neurosurgery. Surg Neurol Int, 5(10), 435. https://doi.org/10.4103/2152-7806.142777
• Safarpour, H., Tofighi, M., Malekyan, L., Bazyar, J., Varasteh, S., Anvary, R. (2017). Patient safety attitudes, skills, knowledge and barriers related to reporting medical errors by nursing students. Int J Clin Med, 8(01), 1. https://doi.org/10.4236/ijcm.2017.81001
• Sağlık Bakanlığı. GRS güvenlik raporlama sistemi 2016 yılı istatistik ve analiz raporu. https://l24.im/7tvyj3U Erişim Tarihi: 30 Mart 2022.
• Solak, M., Uygur, R., Cihan, G., & Evci, G. (2021). İntörn hemşirelik öğrencilerin hatalı tıbbi uygulama eğilimlerinin belirlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(6), 427-435. https://doi.org/10.17942/sted.876685
• Stolic, S., Ng, L., Southern, J., Sheridan, G. (2022). Medication errors by nursing students on clinical practice: an integrative review. Nurse Educ Today, 112, 105325. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105325
• Sü, S., Özlük, B., Demirören, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik uygulamada deneyimledikleri stres düzeylerini azaltmada mentorlük uygulamasının etkisi. Journal of Human Sciences, 15(1), 280-292. https://l24.im/gIZGU
• Ta'an, W. A. F., Suliman, M. M., Al‐Hammouri, M. M., Ta'an, A. (2021). Prevalence of medical errors and barriers to report among nurses and nursing students in Jordan: A cross‐sectional study. Nursing Forum, 56(2), 284-290. https://doi.org/10.1111/nuf.12542
• Uğurlu, M., Karahan, N. (2022). Anxiety and stress levels of midwifery students before and after the first clinical practice. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 297-306. https://doi.org/10.51123/jgehes.2022.66
• Valiee, S., Fathi, M., Shahoei, R. (2019). Nursing students’ errors and their causes: A qualitative exploration of clinical instructors’ perspectives. Journal of Patient Safety & Quality Improvement, 7(1), 1-8. http://psj.mums.ac.ir/article_12224.html
• Vaziri, S., Fakouri, F., Mirzaei, M., Afsharian, M., Azizi, M., Arab-Zozani, M. (2019). Prevalence of medical errors in Iran: A systematic review and meta-analysis. BMC Health Services Research, 19(1), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12913-019-4464-8
• World Health Organization. Medication without Harm. https://l24.im/xKDZ0V Erişim Tarihi: 28 Mart 2022. World Health Organization. Patient safety. https://l24.im/kKI2W Erişim Tarihi: 28 Mart 2022.
• Yılmaz, Ş., Yalım, N. Y. (2020). The effect of medical error education on the knowledge and attitudes of nursing students. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 170-177. https://doi.org/10.22312/sdusbed.652313
• Yüksek Öğretim Kurulu. Hemşirelik lisans eğitim çalıştayı. https://l24.im/dGNljZ 2017. Erişim tarihi: 01 Nisan 2022.