Ortaokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Çevre Eğitiminin Amaçları Çerçevesinde İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 60 - 73, 30.12.2021

Esra Kızılay , Merve Lütfiye Şentürk

https://doi.org/10.47156/jide.1021729

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nı çevre eğitiminin amaçları çerçevesinde incelemektir. Çalışma nitel araştırma yaklaşımına göre yapılandırılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada veriler, ortaokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı dokümanından elde edilmiştir. Programdaki kazanımlar veri seti olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmada veri analizinin güvenirliği için araştırmacılar arası uyum yüzdesi 0.84 olarak belirlenmiştir. Araştırma verilerinin analizi sonucunda fen bilimleri dersi öğretim programında çevre ile ilgili, 5. sınıf seviyesinde dokuz, 6. sınıf seviyesinde iki, 7. sınıfta yedi ve son olarak 8. sınıfta 14 kazanım ifadesinin yer aldığı belirlenmiştir. Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’ndaki çevre kazanımlarının incelenmesi sonucunda, öğrencilerin alan yazında kabul gören çevre eğitiminin tüm amaçlarına ulaşmasının hedeflendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri dersi, fen bilimleri dersi öğretim programı, çevre eğitimi

Examining the Secondary School Science Curriculum in the Framework of the Objectives of Environmental Education

Öz

This research aims to examine the secondary school Science Curriculum within the framework of the objectives of environmental education. The study was structured according to the qualitative research approach. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the research. The data in the research were obtained from the secondary school Science Curriculum. The achievements in the program were used as the data set. The obtained data were analyzed by content analysis. For the reliability of data analysis in the study, the percentage of agreement between researchers was determined as 0.84. As a result of the analysis of the research data, it was revealed that the science curriculum includes nine learning outcomes at the 5th grade, two at the 6th grade, seven at the 7th grade, and finally 14 at the 8th grade. As a result of the examination of the determined environmental gains, it has been determined that the students who graduated from secondary school are aimed to achieve all the aims of environmental education accepted in the literature.

Anahtar Kelimeler

Science lesson, science curriculum, environmental education

Kaynakça

• Akengin, H., & İbrahimoğlu, Z. (2015). 2005 ilköğretim programında çevre eğitimi. Marmara Coğrafya Dergisi, (32), 106-119.
• Akınoğlu, O., & Sarı, A. (2009). İlköğretim programlarında çevre eğitimi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 5-29.
• Artun, H. (2013). Yedinci sınıf öğrencilerinin çevre eğitimine yönelik tasarlanan modüler öğretim programının etkililiğinin araştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Bayazıt Hayta, A. (2006). Çevre kirliliğinin önlenmesinde ailenin yeri ve önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırsehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7 (2), 359-376.
• Braus, J. A., & Wood, D. (1993). Environmental education in the schools: Creating a program that works! Washington, DC: Peace Corps, Information Collection & Exchange.
• Candaş, Z., & Karataş, A. (2017). Türkiye’de 1996–2016 yılları arasında çevre eğitimi alanında yapılan çalışmaların içerik analizi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 5(2) 143-159.
• Çakırlar Altuntaş, E. & Turan, S. L. (2016). Çevre eğitiminde 2010-2015 yılları arasında yapılan araştırmalar ve eğilimler. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi/JRES, 3(2), 1-14.
• ÇOB (2004). Türkiye Çevre Atlası. Ankara. Web sayfası: http://www.cedgm.gov.tr/CED/Files/cevreatlası/atlas_metni.pdf
• Doğan, Y. (2017). Ortaokul öğrencilerinin çevre kavramına ilişkin sezgisel algıları: bir metafor analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 721-740.
• Erten,S. (2004): Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı, 65(66), 1-12.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
• Güler, T. (2009). The effects of an ecology based environmental education on teachers' opinions about environmental education. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Güney, E. (2003). Çevre ve İnsan (Toplum Doğa İlişkileri). Çantay Kitabevi: İstanbul.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe-Yöntem-Analiz (4. Baskı). Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Handl, G. (2012). Declaration of the United Nations conference on the human environment (Stockholm Declaration), 1972 and the Rio Declaration on Environment and Development, 1992. United Nations Audiovisual Library of International Law, 11,1-11.
• Hungerford, H. R., & Peyton, R. B. (1994). Procedures for Developing an Environmental Education Curriculum. A Discussion Guide for UNESCO Training Seminars on Environmental Education. Environmental Educational Series 22.
• Hungerford, H. R., Volk, T. L. & Ramsey, J. M. (1994). A Prototype Environmental Education Curriculum for the Middle School. A Discussion Guide for Unesco Training Seminars on Environmental Education. Environmental Education Series 29.
• Koch, T. (2006). Establishing rigour in qualitative research: The decision trail. Journal of advanced nursing, 53(1), 91-100.
• Kuzu, T. (2008). Aytül Akal’ın masallarıyla çocukta çevre bilinci geliştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 327-339.
• MEB (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). MEB:Ankara. Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özata Yücel, E. (2010). 2005 ilköğretim fen ve teknoloji programının hedefler ve içerik açısından farklı ülkelerin programlarıyla karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 293-310.
• Özbuğutu, E. (2021). 2018 ilköğretim ve ortaöğretim programlarında çevre konusunun yeri. Ekev Akademi Dergisi, 25(86), 249-268.
• Özdemir Özden, D., & Öztürk, C. (2019). Birer çevresel vatandaş olarak ilköğretim öğrencileri: 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çevresel sorumlu vatandaş davranışlarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 363-392.
• Öztürk, E., & Erten, S. (2020). Uluslararası bir çevre eğitimi programı olan yeşil kutu projesinin fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumu, çevre bilgisi ve çevre dostu davranışlarına etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5(2), 145-166.
• Reid, I., & Sa'di, I. (1997). Jordanian and British primary schoolchildren's attitudes towards the environment. Educational Studies, 23(3), 473-480.
• Soğukpınar, R., & Karışan, D. (2019). Ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 583-606.
• Sönmez, E., & Yerlikaya, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin çevre bilgi ve tutumlarının farklı okul türleri açısından incelenmesi. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 53-59.