Okul Öncesi Öğrencileri İçin Hazırlanan Anadolu Masallarının İçerdiği Değerlerin İncelenmesi

Year 2023, Volume: 5 Issue: 2, 72 - 85, 15.12.2023

Büşra Tunç

https://doi.org/10.47157/jietp.1351882

Cited By: 1

Abstract

Toplumsal bir varlık olan insanın sosyal hayatında birlik ruhu oluşturan, kaynaştıran ve bu birliğin devamını sağladığı için toplum tarafından onay verilen beğenilen inanışlara değer denilir. Bu araştırmanın amacı “Anadolu Masalları Projesi” kapsamında okul öncesi öğrencileri için hazırlanan 15 masal kitabının içerdiği değerler açısından incelenmesidir. Okullar da çocuklara okunan masalların içerdiği değerlerin incelenmesi önemli olarak düşünülmektedir. Araştırmaya uygun olarak çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Okul Öncesi Anadolu Masalları seti içerisindeki her masalın en az bir değer içerdiği sonucuna ulaşılmıştır. Masallarda bağımsızlığa önem verme, çalışkanlık, dostluk, dürüstlük, hoşgörü, kanaatkârlık, misafirperverlik, ölçülü olma, sabır, saygı, sevgi ve yardımseverlik değerleri tespit edilmiştir. Ayrıca masallarda yardımseverlik değeri en çok işlenen değer olarak tespit edilirken; bağımsızlığa önem verme, çalışkanlık, hoşgörü, kanaatkârlık, ölçülü olma, sabır değerlerine sadece bir kitapta değinilerek en az işlenen değerler olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Değer, değer eğitimi, Anadolu masalları, okul öncesi

Investigation of The Values Contained in Anatolian Tales Prepared for Pre-School Students

Abstract

Appreciated beliefs that are approved by the society because they create the spirit of unity in the social life of a person, who is a social being, and ensure the continuation of this unity, are called value. The aim of this research is to examine the 15 fairy tale books prepared for preschool students within the scope of the "Anatolian Tales Project" in terms of the values they contain. It is considered important to examine the values contained in the fairy tales read to children in schools. In accordance with the research, document analysis technique has been used in the study. It is concluded that each tale in the Preschool Education Set contains at least one value. Values of giving importance to independence, industriousness, friendship, honesty, tolerance, frugality, hospitality, moderation, patience, respect, love and benevolence have been determined in the tales. In addition, while the value of benevolence in fairy tales has been determined as the most processed value; it has been concluded that the values of giving importance to independence, industriousness, tolerance, frugality, moderation, patience are the values that are the least processed by mentioning them only in one book.

Keywords

Value, value education, Anatolian tales, preschool

References

• Aktepe, V. (2014). Etkinlik temelli değer eğitiminin öğrencilerin yardımseverlik tutumlarına etkisi. Researcher, 2(2), 17-49. Erişim Adresi:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2151293
• Akto, A., & Akto, S. (2020). Erken çocukluk ve değerler eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(74). Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/profile/Akif-Akto/publication/348001153_ERKEN_COCUKLUK_VE_DEGERLER_EGITIMI/links/600351bd45851553a04c5c03/ERKEN-COCUKLUK-VE-DEGERLER-EGITIMI.pdf
• Aral, N., & Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi. 2(1), 113-131. Erişim Adresi: https://journalofomepturkey.org/index.php/eccd/article/view/59/100
• Arslan, Y. (2022). MEB Anadolu Masalları okul öncesi kitap serisinin masal anlatıcılığı ve değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 774809).
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org./10.31592/aeusbed.598299
• Bartan, S. (2018). Okulöncesi öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ile sınıf içi uygulamalarının incelenmesi (Yüksek lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 533988).
• Başaran, İ.E. (1995). Hoşgörü ve Eğitim. Hoşgörü ve eğitim toplantısı. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi (2), Ankara
• Çelik, G. (2008). Dostluk ve eğitimi (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No :221281).
• Dağı, F., Alptekin, M., & Kaplan, T. (2018). Türk dünyasında hayvan masallarında tespit edilen değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (43), 227-247. https://doi.org/10.21563/sutad.510507
• Gül, Y. E., & Alimbekov, A. (2020) Anadolu ve Kırgız Türklerinin atasözlerindeki çalışkanlık değerinin ortak özellikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(2), 692-705. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1174212
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar: ahlâk psikolojisi, ahlaki değerler ve ahlaki gelişme: profesörlük tezi. (2). İstanbul: Ötüken.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaymakcan, R., & Meydan, H. (2016). Ahlak değerler ve eğitimi. Dem Yayınları.
• Kılıç, U. (2019) Anadolu masalları. MEB Yayınları.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1156348
• Mert, E. L. (2012) Anadilin eğitimi-öğretimi sürecinde çocuk yazını ürünlerinden yararlanma ve masal türüne yönelik bazı belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 1-12. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/114554
• MEB. (2010). 2010/53 sayılı genelge. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2020). Okul öncesi Anadolu masalları. MEB yayınları
• Nazırlıoğlu, B., Gün, A., Kılıç, Ö. E., & Kaya, F. (2019). Temel ahlaki değerler. M. Köylü (Ed.) Teoriden Pratiğe Değerler Eğitimi (ss.137-205). Nobel Yayınevi
• Ogelman, H.G., & Sarıkaya, H.E. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (29), 81-100. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115758
• Oral, T. (2018) Psikolojik perspektiften değer kavramı. Dilmaç ve diğerleri (Ed.) Değerler ve Değerler Psikolojisi (ss.21-30). Pegem Akademi
• Pekdoğan, S., & Korkmaz, H.İ. (2017) Okul öncesi eğitimde devam eden 5-6 yaş çocukarına verilen değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 59-72. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/697789
• Sakaoğlu, S. (2010). Masal araştırmaları. Akçağ Yayınları
• Sarıkaya, B., Aydeniz, S. (2021). Van yöresine ait halk masalların değer aktarımı açısından incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Van Özel Sayısı, 451-480. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1731861
• Tarhan, N. (2019). Değerler psikolojisi ve insan. Timaş Yayınları
• Tok, F., & Kahraman, H. İ. (2019). Cahiliyye’nden İslam’a sabır kavramı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6(10), 87-116. https://doi.org/10.5281/zenodo.2595443
• Toprak, A. (2019). Türk kültüründe misafirperverlik ve sofra açmak/sofra çekmek (Samsun örneği) Mecmua (7) 74-81. https://doi.org/10.32579/mecmua.534041
• TDK (2022). Türk Dil Kurumu Türkçe sözlüğü. Erişim Adresi: https://tdk.gov.tr/ adresinden 06.08.2023’de alınmıştır.
• Ulusoy, K., & Dilmaç, B. (2018). Değerler eğitimi. Pegem Akademi
• Uzun, M., & Köse A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(23), 305-338. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/317295
• Yılar, Ö., & Zengin Aksu, E. (2021). İlkokul öğrencileri için hazırlanan Anadolu masallarının ilettiği değerler yönünden incelenmesi. Sınıf Öğretmenliği Araştırmaları Dergisi (SÖAD), 1(2), 115-128. Erişim Adresi: https://soaddergi.com/wp-content/uploads/2021/12/115-128.pdf