Tavas (Denizli) Ovası ve Çevresinin Hidrojeokimyasal İncelemesi

Year 2020, , 99 - 116, 19.06.2020

Şehnaz Şener Gözde Canpolat

https://doi.org/10.24232/jmd.740534

Abstract

Bu çalışmada, Tavas (Denizli) Ovasının jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri incelenerek bölgedeki su kaynaklarının
hidrojeokimyasal özellikleri, kullanım durumları ve kirlilik değerlendirmeleri yapılmıştır. Çalışma alanındaki jeolojik
birimler otokton ve allokton olmak üzere iki grup halinde incelenmiş ve bölgenin genel jeoloji haritası hazırlanmıştır.
Her bir litolojik birim hidrojeolojik özellikleri ve akifer olabilme potansiyelleri bakımından geçirimli, yarı geçirimli
ve geçirimsiz birimler olarak ayırtlanmış ve çalışma alanının hidrojeoloji haritası hazırlanmıştır. Acıgöl Grubu, Pliyo-
Kuvaterner Killi Kireçtaşı, Pliyo-Kuvaterner Ayırtlanmamış Kırıntılı Birimler, Yamaç Molozu, Alüvyon Yelpazesi ve
Alüvyon gözenekli geçirimli birim, Çameli Formasyonu Kireçtaşı Üyesi, Ağaçlı Formasyonu, Ortadağ Formasyonu
(Bodrum Napı, Likya Napları) karstik geçirimli birimleri oluşturmaktadır. Eşme Metamorfitleri geçirimsiz birim-1
olarak tanımlanırken, Marmaris Peridoditi (Marmaris Ofiyolit Napı), Kızılcadağ Melanj ve Olistostromu (Marmaris
Ofiyolit Napı), geçirimsiz birim-2 olarak tanımlanmıştır. Babadağ Formasyonu, Aksu Formasyonu Çamova Üyesi
ve Gebeciler Formasyonu ise yarı geçirimli birim olarak sınıflandırılmıştır. Yeraltısuyu akımının ovada kuzey
doğu yönünde olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanındaki yeraltısularının hidrojeokimyasal özelliklerini belirlemek
amacıyla su örnekleri alınarak kimyasal analizleri yapılmıştır. Yeraltısuları Ca-Mg-HCO3 sular fasiyesindedir ve As/
Mn/Fe/NO3 parametrelerine göre insani tüketime uygun değildir. Bu durum bölgedeki kayaç-su etkileşimi ve/veya
tarımsal faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Çalışma alanındaki yeraltısuyunun sulama suyu olarak kullanılabilir
özellikte olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Tavas Ovası, hidrojeoloji, hidrojeokimya, yeraltısuyu

References

• Akın, M. ve Akın, G., 2007. Suyun Önemi, Türkiye’de Su Potansiyeli, Su Havzaları Ve Su Kirliliği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 47, 2; 105-118. Atalık, A., “Küresel ısınmanın su kaynakları ve tarım üzerine etkileri”, Bilim ve Ütopya, 139: 18-21, 2006. Baba A,, Sözbilir H., 2012. Source of Arsenic Based on Geological and Hydrogeochemical Properties of Geothermal Systems in Western Turkey, Chemical Geology 334:364-377. Dağlı, H., 2005. İçmesuyu kalitesi ve insan sağlığına etkileri, Bizim İller, İller Bankası Aylık Yayın Organı, Sayı 3: 16-21. Dogan, M., Dogan, A.U., 2007. Arsenic mineralization, source, distribution, and abundance in the Kutahya region of the western Anatolia, Turkey. Environmental Geochemistry and Health, 29, 119–129. Doneen, L.D., 1964. Notes on water quality in agriculture. Published as a water science and engineering paper 4001, Department of Water Science and Engineering, University of California. Gibbs, R.J., 1970. Mechanisms controlling world water chemistry. Science 17: 1088–1090. Havıland, W.A., 2002. Kültürel Antropoloji (Çev: Hüsamettin İnaç, Seda Çiftçi). No: 143. Sosyoloji Serisi: 3. İstanbul: Kaktüs Yayınları. İTAS, 2005. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete No: 25730. Piper. A. M.. 1944. A graphic procedure in the geochemical interpretation of water analyses. Transactions of the American Geophysical Union, 25, 914-923. Smedley P. L., Kinniburgh D. G., 2002. A review of the source, behaviour and distribution of arsenic in natural waters. Applied Geochemistry 17(5): 517-568 Şenel, M., Öztürk, E. M., Özdemir, T., Kadınkız, G., Metin, Y., Serdaroğlu, M., Örçen, S., 1994. Fethiye (Muğla), Kalkan (Antalya) ve Kuzeyinin Jeolojisi, MTA Raporu, Ankara. WHO, 1989. Health guidelines for the use of wastewater in agriculture and aquaculture. In: Report of a WHO scientific group: technical report series 778, WHO, Geneva, p 74. WHO, 2011. World Health Organisation Guidelines for Drinking-water Quality, Third Edition Incorporating The First and Second Addenda, WHO Publication, Geneva, 668 p. 2008.