Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenci Velilerinden Beklentileri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 63 - 80, 30.09.2022

Oksana Manolova Yalçın , Aygul Nuryyeva

https://doi.org/10.55661/jnate.1124413

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokulda eğitim almakta olan öğrencilerin daha
nitelikli eğitim alabilmeleri için öğretmenlerin öğrenci velilerine yönelik
beklentilerinin neler olduğunu saptamaktır. Araştırmada nitel araştırma
yöntemlerinden fenomenoloji modeli uygun görülmüştür. Araştırmanın
çalışma grubunu Ankara ili Çankaya ilçesine bağlı resmi ortaokulda 20 ve
özel ortaokulda görev yapmakta olan 20 ortaokul öğretmeni oluşturmuştur.
Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış,
görüşmeler yüz yüze yapılmış ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.
Verilerin analizi sonucunda ortaokul öğretmen görüşleri üç kategori altında
toplanmıştır. Bu temalar “Veli-öğrenci ilişkisi, istenen ve istenmeyen
davranışlar”, “Veli-öğretmen ilişkisi, istenen ve istenmeyen davranışlar”,
“Veli-okul ilişkisi” olarak belirlenmiştir. Ortaokul öğretmenleri veli-öğrenci
ilişkisine yönelik en çok çocuğun derslerini takip etmeli, çocuğuna
sorumluluk vermeli, çocuğuyla yakından ilgilenmeli ve çocuğun teknoloji
kullanımını kontrol altına almalı, veli-öğretmen ilişkisine yönelik öğretmenle
işbirliği ve iletişim içinde olmalı, saygı duymalı, veli-okul ilişkisine yönelik
veli toplantılarına devamlı katılım sağlanmalı olarak belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim kalitesi, ortaokul eğitimi, veli beklentileri

Kaynakça

• Acar Ünal, M. (2021). Sürdürülebilir bir okul-aile işbirliğinin oluşturulmasında öğretmenlerin velilerden beklentileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (18), 120-121. https://dergipark.org.tr/tr/pub/manassosyal/issue/49947/640068
• Avcı, F., & Akdeniz, E.C. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısından okul öncesi Eğitimde veli kaynaklı yaşanılan sorunlar ve çözümleri. Uluslararası Akademik Sosyal Kaynaklar Dergisi, 6 (25), 916-927. https://doi.org/10.31569/ASRJOURNAL.254
• Aydın, İ. (2021). Eğitim ve öğretimde etik (11.baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, S., Bayazıt, I. (2021). Nitel araştırmalarda geçerlik ve güvenirlik. Çelebi, M (Eds). Nitel araştırma yöntemleri (s. 182-206, 1. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydoğdu, B., & Selanik Ay, T. (2016). Sınıf öğretmenlerinin aile katılımına yönelik görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 562-590. https://doi.org/10.14520/adyusbd.04626
• Ayık, A., & Çalışkan, N. (2015). Okul aile birliği ve velilerle iletişim. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 69-82. https://dergipark.org.tr/en/pub/aeusbed/issue/1446/17439
• Ayyürek, O., Sak, R., Şahin Sak. İ.T., & Taşkın, N. (2017). Ebeveyn olarak okul öncesi öğretmenleri: Nitel bir çalışma. Türk Online Nitel Araştırma Dergisi, 8(2), 272-290. https://doi.org/10.17569/tojqi.308590
• Babaoğlan, E., Çelik, E., & Nalbant, A. (2018). İdeal öğrenci velisi üzerine nitel bir çalışma. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9 (1), 51-65. https://doi.org/10.19160/ijer.370497
• Balkar, B. (2009). Okul aile işbirliğine ilişkin veli ve öğretmen görüşleri üzerine nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 105-123. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRFMU56azRPQT09
• Bayraktar, V., Ercoşkun,M. H., Ersoy, F., Gökçe,S., Karaçöp, A., Maykoyunlu, Z., & İnaltekin, T. (2020). Teori ve uygulamalarıyla eğitimde aile katılımı (1. baskı). Ankara: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786257228336
• Batdı, V. (2021). Nitel verilerin toplanması ve analizi. Çetin, B., İlhan, M., & Şahin, M. Ş (Eds). Eğitimde araştırma yöntemleri. Temel kavramlar, yöntemler ve süreçler (s. 201-225, 1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Berger, E. (1991). The school and home working together. Parents as partners in education (1st edition ). Publisher: Maxwell Macmillan.
• Bierman, K.L., Morris, P. A., & Abenavoli, R. M. (2017). Parent engagement practices improve outcomes for preschool children. Pennsylvania State University: Edna bennet Pierce Prevention Research Center. https://www.peopleservingpeople.org/wp-content/uploads/2017/02/Parent_Engagement__Preschool_Outcomes.pdf
• Budak, N., İnceiş, N., Kovali, S., & Özer, E. (2005). Kahvaltının öğrencinin beslenmesine katkısı ve akademik başarıya etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 32(1), 47-54. https://beslenmevediyetdergisi.org/index.php/bdd/article/view/423/357
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cömert, D., & Güleç, H. (2004). Okulöncesi eğitim kurumlarında aile katılımının önemi: Öğretmen-aile-çocuk ve kurum. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 131-145. http://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/3302
• Çakır, E., & Yavuz, M. (2020). Ortaokullarda aile katılımına yönelik okul müdürlerinin görüşleri. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 17-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ukmead/issue/55651/692732
• Çamlıbel Çakmak, Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(20), 1 - 18. https://doi.org/10.11616/AbantSbe.256
• Çelik, N. (2005). Okul-aile ilişkilerinde yaşanan sorunlar (Yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No: 189017).
• Çelikkaya, İ., & Kuş, Z. (2010). Sosyal bilgiler öğretimi için sosyal bilgiler öğretmenlerinin beklentileri. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 69-91. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13710/165990
• Çinibulak, S., & Özkaya, İ. (2021). Düzenli sabah kahvaltısı yapmanın öğrenci motivasyonuna etkisinin belirlenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (29), 301-313. https://dergipark.org.tr/en/pub/egitimvetoplum/issue/68043/1054153
• Dam, H. (2008). Öğrencinin okul başarısında aile faktörü. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(14), 75-99. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hititilahiyat/issue/7691/100764
• Demirkasımoğlu, N., & Erdoğan, Ç. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(3), 399-431. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10331/126632
• Erakın, B. (2019). Ortaokullarda veli-okul işbirliği: Çoklu durum çalışması [Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Erdoğdu Denizer, O. (2018). Okul yöneticisi, öğretmen ve veli görüşlerine göre öğrenci denetlenmesinin okul iklimine olan etkisinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi). KKTC Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Ersoy, A., Bayır, G.Ö., & Güvey, E. (2010). İlköğretimde proje çalışmaları: Sınıf öğretmenlerinin velilerden beklentileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3), 157–170. https://www.academia.edu/30916432/%C4%B0lk%C3%B6%C4%9Fretimde_Proje_%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1_S%C4%B1n%C4%B1f_%C3%96%C4%9Fretmenlerinin_Velilerden_Beklentileri
• Gelişli, Y. (2018). Öğretmen yetiştirme sistemimizde etik. Ergün, M., Oral, B., & Yazar, T (Eds). Öğretmen yetiştirme sistemimiz. (Dün, bugün ve yarın) (s. 131-180, 1.baskı). Ankara: Pegem Akademi. DOI 10.14527/9786052415139.
• Girişken, N. (2010). Çocuk eğitiminde ailenin etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2-3), 141-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunizfd/issue/2969/41132
• Goodall, J., & Vorhaus, J. (2011). Review of best practice in parental engagement. London: Department for Education, Research Report. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/182508/DFE-RR156.pdf
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 204-209.https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11136/133222
• Güzelyurt, T., Birge, F., & Ökten, A. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin aile katılımına ilişkin görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 64-74. https://doi.org/10.33400/kuje.538425
• Hill, N.E., & Taylor, L.C. (2004). Parental school involvement and children’s academic achievement: Pragmatics and Issues. Current Directions in Psychological Science, 13(4), 161-164. https://doi.org/10.1111/j.0963-7214.2004.00298.x
• İşmen Gazioğlu., & Mertol İlgar, (2018). Öğretmen ve öğretmen adayları için rehberlik (7. baskı). İstanbul: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786050022124
• Jeynes, W. (2005). A meta-analysis of the relation of parental involvement to urban elementary school student academic achievement. Urban Education, 40(3), 237–269. https://doi.org/10.1177/0042085905274540
• Kaçar, İ. (2019). Veli toplantılarına yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşleri: Fenomenoloji bir çalışma (Yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No: 547967)
• Kahraman, E. (2022). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin ders başarısını artırmaya yönelik velilerden beklentileri (Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kavas, E., & Hatipoğlu, A. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(4), 1012-1034. https://doi.org/10.15869/itobiad.90789
• Kısa Ön, F. (2021). Okul öncesi eğitimde okul-aile işbirliği konusunda yönetici, öğretmen ve veli görüşleri (Yayımlanmamış tezsiz yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Koç, M. H. (2019). Zor velilerle baş etme stratejilerine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 10 (2), 394-411. https://doi.org/10.24315/tred.606480
• Kulak, R. (2020). Okul-veli işbirliği, sorunları ve çözüm önerileri. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6 (31), 1628-1640. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.416
• Kurtuldu, B. S. (2010). Okulöncesi eğitiminde okul aile ilişkilerinde yaşanan sorunların öğretmen ve veli görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No: 261125)
• Külünkoğlu, T. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin öğretmene saygı değerine ilişkin görüşleri. Asya’dan Avrupa’ya Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 11-22. https://dergipark.org.tr/en/pub/asya/issue/31512/333903
• Manolova, Yalçın. O., Durmuşoğlu, S.N., & Ateş, M.A. (2020). Okul öncesi eğitimde aranan veli profili. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2(2), 1-23. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usbed/issue/53691/661118
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı ile bütünleştirilmiş aile destek eğitim rehberi. Ankara. https://anaokulu.cu.edu.tr/__/file/OBADER_2013.pdf
• Oktay, F. (2020). Okul ve aile iletişimi: Okul öncesi eğitim ve ebeveyn ilişkileri örneklemi. European Journal of Educational and Social Sciences, 5(2),113-122. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejees/issue/57558/806342
• Özden, Y. (1999). Eğitimde dönüşüm. Eğitimde yeni değerler (2.Baskı) Ankara: Pegem A Yayınları. https://doi.org/10.14527/9789756802021
• Özdinç, T. (2014). Okul öncesi eğitimde aile katılımında sosyal medya kullanımı: Bir durum çalışması (Yüksek lisans tezi). Ulusal Tez Merkezi’. (Tez No. 383893).
• Özmert, E. N. (2006). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-III: Aile. Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49(3), 256-273. http://www.cshd.org.tr/uploads/pdf_CSH_219.pdf
• Sönmez, V., & Alacapınar, G. F. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, M. (2011). Etkili okul ve aile ilişkisine dair öğretmen algıları: İstanbul ili Anadolu yakası örneği (Yüksek Lisans tezi). Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 296626)
• Tezel Şahin, F., & Ünver, N. (2005). Okul öncesi eğitim programlarına aile katılımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 23-30. https://app.trdizin.gov.tr/makale/T0RFek5UZzQ
• Tinkler, B. (2002). A review of literature on Hispanic/Latino parent involvement in K-12 education. University of Denver. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED469134.pdf
• Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor? Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245. https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/40655/490112
• Tutar, H., & Erdem, A, T. (2020). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, C., & Dönmez, B. (2008). Okul-aile işbirliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal İlköğretim Okulu Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 98-115. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6137/82337
• Yurtsever, İ. (2019). İmam Hatip ortaokullarında okul ve velilerin birbirlerinden beklentilerinin karşılıklı olarak belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 600250).