Tüketicilerin Organik Gıda Satın Alma Motivasyonlarının Zaltman Metafor Çıkarım Tekniği Aracılığıyla İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 56 - 69, 15.03.2017

Hakan Cengiz , Mehmet Şenel

Öz

Organik gıdalara olan talep ve organik gıda tüketiminin popülaritesi her geçen gün artmaktadır. Organik gıdaları tüketmek ülkemizde yalnızca belirli bir kitlenin benimsediği bir yaşam tarzına özgü olmaktan çıkmış ve artık birçok Türk tüketicinin ortak noktası haline gelmiştir. Buna rağmen düzenli olarak organik gıda satın alan Türk tüketicilerin motivasyonları hakkında bilinenler oldukça azdır. Bu çalışmada Zaltman Metafor Çıkarım Tekniği kullanılarak sekiz Türk tüketici ile görüşülmüştür. Bu çalışmada uygulanan metafor analizi, organik gıda tüketen tüketicilerin motivasyonlarının anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Analiz sonuçlarına göre; üç derin metafor (bireysel perspektif, toplumsal perspektif ve kazanım/fayda), dokuz tematik kategori (sağlıklı yaşam, sosyal statü aracı, lezzete düşkünlük, doğaya uyumlu yaşama, geçmişe duyulan özlem, çevre bilinci, kültürü yansıtması, yerel ekonomiye destek, iyi hissetme) ve dokuz kavramsal metafor (kalkan, burjuvazi, gurme, doğasever, gelenekçi, koruyucu melek, ayna, tutucu, anti-depresan) ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metafor çıkarım tekniği, organik gıda tüketimi

Kaynakça

• Armağan, G., & Özdoğan, M. (2005). Ekolojik yumurta ve tavuk etinin tüketim eğilimleri ve tüketici özelliklerinin belirlenmesi. Hayvansal Üretim, 46(2), 14-21. Ataseven, Y., & Güneş, E. (2008). Türkiye'de İşlenmiş Organik Tarım Ürünleri Üretimi ve Ticaretindeki Gelişmeler. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2). Ayaz, N. ve Apak, Ö. C. (2015). Kolayda Gıda Ürünlerini Satın Alma Davranışı Üzerine Bir Araştırma: Bardak Mısır Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 3(3), 116-124. Chinnici, G., D'Amico, M., & Pecorino, B. (2002). A multivariate statistical analysis on the consumers of organic products. British Food Journal, 104(3/4/5), 187-199. Coulter, R. A., Zaltman, G., & Coulter, K. S. (2001). Interpreting consumer perceptions of advertising: An application of the Zaltman Metaphor Elicitation Technique. Journal of Advertising, 30(4), 1-21. Çabuk, S., Nakıboğlu, A. G. B., & Keleş, C. (2008). Tüketicilerin Yeşil ürün Satın Alma Davranışlarının Sosyo demografik Değişkenler Açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1). Çelik, S. (2013). Kimler, Neden Organik Gida Satin Aliyor? Bir Alan Arastirmasi/Who and Why Buy Organic Food? A Field Research. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 93. Davies, A., Titterington, A. J., & Cochrane, C. (1995). Who buys organic food? A profile of the purchasers of organic food in Northern Ireland. British Food Journal, 97(10), 17-23. Eryılmaz, G. A., Demiryürek, K., & Emir, M. (2015). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Organik Tarım ve Gıda Ürünlerine karşı Tüketici Davranışları. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, (30), 199-206. Fillion, L., & Arazi, S. (2002). Does organic food taste better? A claim substantiation approach. Nutrition & Food Science, 32(4), 153-157. Goetzke, B., Nitzko, S., & Spiller, A. (2014). Consumption of organic and functional food. A matter of well-being and health?. Appetite, 77, 96-105. Hill, H., & Lynchehaun, F. (2002). Organic milk: attitudes and consumption patterns. British Food Journal, 104(7), 526-542. Hughner, R. S., McDonagh, P., Prothero, A., Shultz, C. J., & Stanton, J. (2007). Who are organic food consumers? A compilation and review of why people purchase organic food. Journal of consumer behaviour, 6(2‐3), 94-110. Hutchins, R. K., & Greenhalgh, L. A. (1997). Organic confusion: sustaining competitive advantage. British Food Journal, 99(9), 336-338. Kacur, L. L. (2009). Erciyes Üniversitesi İİBF Akademik ve İdari Personeli ile İİBF İşletme Gündüz ve İkinci Öğretim Öğrencilerinin Organik Ürünleri Algılamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 249-277. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In A. Ortony (Ed.), Metaphor and thought, Second edition, Cambridge: University Press Cambridge; 202-251. Magnusson, M. K., Arvola, A., Koivisto Hursti, U. K., Åberg, L., & Sjödén, P. O. (2001). Attitudes towards organic foods among Swedish consumers. British food journal, 103(3), 209-227. Makatouni, A. (2002). What motivates consumers to buy organic food in the UK? Results from a qualitative study. British Food Journal, 104(3/4/5), 345-352. Maxwell, J. (1997). Designing a qualitative study. In L. Bickman & D. J. Rog (Eds.) Handbook of applied social research methods (pp. 69-100). Thousand Oaks, CA: Sage. Mitsostergios, K. T., & Skiadas, C. H. (1994). Attitudes and perceptions of fresh pasteurized milk consumers: a qualitative and quantitative survey. British Food Journal, 96(7), 4-10. Ott, S. L. (1990). Supermarket shoppers' pesticide concerns and willingness to purchase certified pesticide residue‐free fresh produce. Agribusiness, 6(6), 593-602. Padel, S., & Foster, C. (2005). Exploring the gap between attitudes and behaviour: Understanding why consumers buy or do not buy organic food. British food journal, 107(8), 606-625. Sarıkaya, N. (2007). Organik Ürün Tüketimini Etkileyen Faktörler ve Tutumlar Üzerine Bir Saha Çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 110-125. Schifferstein, H. N., & Ophuis, P. A. O. (1998). Health-related determinants of organic food consumption in the Netherlands. Food quality and Preference, 9(3), 119-133. Siderer, Y., Maquet, A., & Anklam, E. (2005). Need for research to support consumer confidence in the growing organic food market. Trends in Food Science & Technology, 16(8), 332-343. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. (2015) Organik Tarımsal Üretim Verileri. 11.02.2017 tarihinde http://www.tarim.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler adresinden erişildi. Ustaahmetoğlu, E., & Toklu, İ. T. (2015). Organik Gıda Satın Alma Niyetinde Turum, Sağlık Bilinci ve Gıda Güvenliğinin Etkisi Üzerine Bir Araştırma. International Journal of Economic & Social Research, 11(1). Wandel, M., & Bugge, A. (1997). Environmental concern in consumer evaluation of food quality. Food quality and preference, 8(1), 19-26. Wilkins, J. L., & Hillers, V. N. (1994). Influences of pesticide residue and environmental concerns on organic food preference among food cooperative members and non-members in Washington State. Journal of Nutrition Education, 26(1), 26-33. Yanmaz, R. (2011). Organik Ürünlerin Pazarlanması ve Ticareti. Zaltman, G., & Coulter, R. H. (1995). Seeing the voice of the customer: Metaphor-based advertising research. Journal of advertising research, 35(4), 35-51.